Mənim həyat hekayələrim

Eyni soyuglug, amma bir az daha yumusaq ifad? il? "yaxsi get d?rsl?rinl? m?squl ol” dedi…

Sinif? qayitdim. T?n?ff?sd? m?lum oldu ki, altinci sinifd? oxuyan "filank?s" m?n? m?ktub yazib partamin ?st?nd?ki kitabin arasina goyub. Nec? olubsa, bizim sinifin gizlari da bunu g?r?b d?rs hiss? m?dirin? ?atdiriblar....

Bu aldigim (m?ktubda n? yazildigini h?l? d? bilmir?m) ilk esq m?ktubu idi....

Hekay? 4

1988-ci ilin sentyabr ayi idi. Sovet ordusunda ?? ay idi ki xidm?t edirdim.

M?n ?ox ciddi rejimi olan strateji ?h?miyy?tli raket qosunlarinda (S?RQ), qirxinci m?xfi qoruma batalyonunda xidm?t edirdim. H?r g?n ?ox yorucu t?liml?r ke?irdik. T?liml?r ?sas?n praktiki olurdu. Teorik t?liml?r? az vaxt ayrilirdi. Bir g?n yen? h?rbi hiss?nin ?razisind? m?dafi? t?liml?rind?ydik.

N?vb?t?i ?sg?r qa?araq bizim yanimiza g?ldi v? poliqon komandirinin muavininin g?l?c?yini, ona g?r? d? t?cili kazarmaya d?nm?yimizi ?atdirdi.

Bizi t?cili kazarmaya g?tirdil?r. Lenin otagina doldurub teorik d?rs ke?m?y? basladilar. Bir azdan poligon komandirinin birinci m?avini general mayor Makarevi? (sonradan onun Az?rbaycanlilari he? sevm?diyini ?yr?ndik) g?ldi. ?ox z?hmli komandir idi. Lenin otaginda otuza yaxin t?z? ?sg?r var idi. Makarevi? bir ne?? sual verdi v? suallara ?z? se?diyi ?sg?rl?rin cavab verm?l?rini ist?di.

N?vb?ti suali “kalasnikov avtomatinin hiss?l?ri hansilardir” suali idi.

M?n ?limi qaldirdim. Sualin cavabini yaxsi bilirdim. ??nki atam bir nes? il h?rbi hazirliq m??llimi isl?misdi v? biz h?rbi m?s?l?l?rd? m?lumatliydiq.

O biri ?sg?rl?rin pis cavablarindan general ?ox dilxor olmusdu.

Bizim q?rargah r?isimiz mayor ?istyakov lap pis g?nd?ydi. ?istyakov yaxsi komandir idi. Bu hadis?d?n bir ne?? g?n ?vv?l m?niml? s?hb?t etmisdi.La?inli oldugumu ?yr?nmis v? Erm?nistanla olan m?nasib?tl?r haqqinda m?nd?n m?lumat almisdi.

Y?ni, bu adamla ?ox az m?dd?t tanis olmagimiza baxmayaraq, onda bizim xalqimiz haqqinda m?sb?t fikir yaranmisdi.

N? is?, ?istyakov m?nim ?limi qaldirdigimi g?rd? v? Makarevi?? "yoldas general baxin Az?rbaycanin Daglig Qarabag b?lg?sind?n olan siravi H?seynov cavabi bilir" dedi.

Makarevi? s?rt baxislarini m?n? ?evirdi v? "h?, onda cavab versin g?r?k" dey? dill?ndi.

Allaha ?ox s?k?r ki, avtomatin hiss?l?rini asanliqla saydim. Makarevi? m?nim bunu hardan bildiyimi sorusdu. M?n d? h?m orta m?kt?bd?, h?m d? burda ?yr?ndiyimi dedim. “Burda siz? bel? seyl?r ?yr?dirl?r” dey? sorusdu. “B?li ?yr?dirl?r”, dedim.

M?nim suala d?zg?n cavabim Makarevi?i ?s?bilsdirmisdi. Ancaq o bir h?rb?i idi v? ?z v?zif?sini yerin? yetir?r?k ?istyakova t?r?f ??n?b ?mr verdi: "Bu ?sg?r? m?nim adimdan, s?xsi isin? yazilmaqla t?rifnam? verilsin".

?istyakov ?ox sevinmisdi. General getdikd?n sonra m?ni otagina ?agirtdirib suala d?zg?n cavab verdiyim? v? onu pis v?ziyy?td?n ?ixardigima g?r? m?n? t?s?kk?r etdi.

Xidm?t etdiyim 2 il ?rzind? mayor ?istyakov m?nim bu “yaxsiligimi” he? unutmadi.

Hekay? 5

Universitetd? oxudugum vaxtlardi. S?hv el?mir?ms? ???nc? kursdaydiq v? r?smx?t d?rsi alirdiq.

M??lliml?rimizd?n biri o vaxt dosent Mesut Hasdemir idi. Bu m??llim ilk g?nl?r m?nim xosuma g?lmirdi. El? bil ki bir az aci dilli idi.

N? is?, ???nc? v? ya d?rd?nc? h?ft? idi. Biz r?sm ??k?rk?n m??llim basladi b?zi f?ls?fi aforizml?r s?yl?m?y?. Bu aforizml?r d? ?sas?n yunan filosoflarina aid aforizml?r idi. M?n? Sokratin m?shur bir deyimini s?yl?di v? bunu kimin dediyini sorusdu.

M?n cavabi bilm?dim. M??llim bir ne?? ?lav? sual da verdi. M?n h?v?ssiz s?kild? bildikl?rimin cavabini verdim.

Amma, pis olmusdum. Ona g?r? yox ki, aforizmin kim? aid oldugunu bilm?misdim. Ona g?r? ki, tarixi yazan bir xalq olaraq biz T?rkl?r, ?ox vaxt basqa mill?tl?rin d?y?rl?ri il? kifay?tl?nirik.

M??llim suallarini bitirdikd?n sonra m?n dedim ki, hocam olar m?n d? siz? bir sual verim.

Dedi, olar, buyur.

Nizami G?nc?vinin "kamil bir palan?i olsa bir insan, yaxsidir yarim?iq papaq?iliqdan" k?laminii indiki T?rk??y? ?evirib m??llimd?n bu k?lamin kim? aid oldugunu sorusdum.

M??llim cavabi bilm?di. M?n d? ona dedim ki, hocam yaxsi olar ki, biz ?vv?lc? ?z dahil?rimizin biz? ?man?t buraxdiqlari bu g?z?l k?lamlari ?yr?n?k v? onlardan d?rs alaq.

M?nim h?r?k?tim m??llimimin xosuna g?lmisdi. Universiteti bitirinc?y? q?d?r bu m??llim? arada bir bizim dahil?rin bildiyim k?lamlarini xatirladirdim. O da b?y?k maraq v? h?v?sl? m?n? qulaq asardi.

Hekay? 6

1995-ci il idi. Universitetin ???nc? kursundaydim. D?rsl?rim? ?ox h?v?s g?st?rirdim. Arzum yaxsi bir mes? m?h?ndisi olub, Az?rbaycan mes?l?rini indiki acinacaqli v?ziyy?td?n xilas etm?k ???n ?alismaq idi.

Diplom isimi d? Az?rbaycanda endemik (t?bii olaraq sad?c? Az?rbaycanda yetis?n) olaraq bit?n Eldar sami (Pinus eldarica) v? ya D?mir agaci (Parrotia persica) il? ?laq?dar hazirlamaq ist?yirdim.

Bu fikrimi ?ox h?rm?t etdiyim, botanika kafedrasinin ?n d?y?rli m??lliml?rind?n biri olan hocamiz Prof. Dr. Burhan Aytuga bildirdim.

O da Eldar samini se?m?yi m?sl?h?t g?rd?.

H?min ilin yazinda fakult?mizd?n Az?rbaycan Mes? Nazirliyin? diplom isimin hazirlanmasi ???n m?n? k?m?k g?st?rilm?sin? dair bir xahis ?ktubu g?t?r?b Bakiya g?ldim.

Nazirlikd? ?ox h?rm?tli, r?hm?tlik ?hliy?t m??llim m?n? lazimi m?lumatlarla k?m?kdarliq etdi v? m?ni Az?rbaycan Elml?r Akademiyasi Botanika institutunda isl?y?n Akademik Ibrahim S?f?rovun yanina g?nd?rdi.

Badamdardaki botanika institutuna getdim. Bir az g?zl?dikd?n sonra Ibrahim m??lliml? g?r?s? bildim.

?ox qocalmisdi. G?cl? yeriyir v? qulaqlari artiq z?if esidirdi.

M?n, y?ks?k s?sl? Ibrahim m??llimd?n Eldar sami haqqinda m?lumat almaq ist?diyimi, bu m?lumatin m?n? diplom isi ???n lazim oldugunu bildirdim.

M?nim dedikl?rimi esid?nd? bu g?rk?mli alim, ?mr?n?n b?y?k hiss?sini Az?rbaycanda mes??iliyin inkisafina h?sr etmis bu v?t?np?rv?r qoca t??cc?bl?ndi. Bir ne?? saniyy? dayanib m?nd?n g?lisimin s?b?bini bir daha sorusdu....

Bu ?z?m?tli alim m?ni bir daha dinl?yib doluxsunmus bir halda, oglum m?n ?ox sevinir?m ki, s?nin kimi h?mv?t?nl?rim var dedi.

Sonra kitabxana m?dir?sin? bel? bir yazi yazdi: "M?nim ?s?rl?rimin hamisini, evin? aparmaq s?rti il? bu cavan oglana verin".

Sonra da masasinin ?st?nd?n ?z kitablarindan birinin ?st?n? imzalayaraq m?n? bagisladi.

Kitabxana m?dir?si yazini oxudu v? t??cc?bl? m?n? baxdi.

M?g?r, institutun kitabxanasindan kitab ?ixarmaga icaz? yoxmus. Qadini da t??cc?bl?ndir?n el? buymus....

Akademik Ibrahim S?f?rov v? ?ox h?rm?tli ?hliy?t Ibadov artiq h?yatda yoxdurlar. Ancaq, ?z v?t?nl?ri ???n, insanliq ???n faydali isl?r g?r?n bu adamlar m?nim kimi minl?rl? insanin q?lbind? yasayacaqlar.

Hekay? 7

1996-ci il idi. ???nc? kursu bitirib d?rd?nc? kursa ke?misdim. T?til vaxti Az?rbaycanda olanda, diplom isimin ikinci hiss?si il? ?laq?d?r Mes? Nazirliyin? getmisdim.

O vaxtlar Mes? Nazirliyi Moskva prospektind?ki binada yerl?sirdi.