Нигина ва Мирмалик

– Вале ман аспу савораро ба ?илофу шамшер ташбе? меди?ам, – бо шеваи хос гуфт Абдулма?ид. – Агар савора шамшер бошад, ма?луб мешавад, лекин агар савор? шамшер шавад, со?ибашро ?олиб мегардонад. Зеро кор ба майдон шамшер мекунад, на ?илоф!

– Ман ба шамшеру ?илоф кор надорам! – бето?атона ба муколамаи мард?о шарик шуд Назокат. – Дилам пур, ки Мирмалик ?олиб мебарояд!

Каломи ?отеъ ба духтар шодмон? овард: дар майдони набард Ра?ими Купол шамшер шуду аз давра баромад. ?онибдорони Мирмалик шод гашта, мушо?ида карданд, ки шаш ?авонмарди ?олиб пас аз гирифтани инъом боз ?уръа кашиданду се ?уфти довталаб чунин таркиб ёфт: ?асану ?усейн, аммо яке ху?андию дигаре исфаранг?, Афзалу Рустам ва Мирмалику Н?ъмони Канд?…

Аз эшон то даври ни?о? Афзалу Мирмалику ?усейни Исфаранг? расиданд. Аммо дигар ?уръакаш? нашуд. Мири мусоби?а ?ар серо мусов? бо ишорахат саф орост ва фа?монд, ки кадоме пештар ба марра расад, ?олиб ?амон мешавад.

Тамошобин?о Афзалу ?усейнро ва он?о ?амдигарро, ?усну ?уб?и аспони худро медонистанд, вале барои ?ама Мирмалик шахси ноозмуд ва дави аспаш номаълум буд. Бинобар ин, бо назари ташхис ва кун?ков? ?ро менигаристанд. Фа?ат ху?анди?о ва аксари ворухиён ниго?и пурме?р доштанду исфараги?о дуандеш буданд – аз нисф зиёд тарафдори ашадии ?усейн, бо?имонда?о – ?аводори Мирмалик. Андешаи парокандаи он?оро Абдулма?ид дар як ?умла ?амъ овард:

– Афзалу ?усайн ша?ди ?алабаро бор?о чашидаанд, акнун ша?дситон? навбати Мирмалик!

Нигина хулосаи шоирро бо ишораи сар маъ?ул дониста, нохост чашмаш ба Сабзал? афтид, ки тозиёна болои сар алвон? додаю ангушти ишорав? боло бардошта, бо додархондаш хитобе дорад. Саропо г?ш шуду охири ?умларо баръало шунид:

– …ба аспи хуб як тозиёна басай!

Бонги ду?ул баланд шуд. ?арифони шитобзада тозиёна бар са?рии асп?о заданду аз ?а?иши нога?он? чанги сабуке боло хест. Аммо Мирмалик бо ма?мез Рахшони хеш ба пеш хонд. Аксари тамошобинон аз ин ?авони хушасп, аммо камта?риба дар?ол умедашонро канда, ба ду човандози пештоз тава???? оварданд, ки баробар пеш мепариданду фосилаи байни он?о ва савораи сеюм ла?за ба ла?за меафзуд. Ин ?олатро мушо?ида карда, духтарон безобита шуданд. Рухсора?ои мисли себи хубон? суп-сурхи Назокат ширранг гашту баробари суст шудани гардиши хун дили ?ассосаш ?ариб буд, аз тапидан бозмонад. Назорат нисбатан бепарво метофт, аммо Нигина хуни дил мех?рд. Лекин ?ая?они дилро бо азобе фур? нишонда, бо умеду бовар? Мирмаликро менигарист. Вай дилпур буд, ки ин ?авони ?ушманд на?шаи ами? дораду аспаш доно ва тавоност.

Баъде ки нисфи марра тай шуд, пешсафон барои ?олиби мутла? шудан ?он ко?онда, ба са?рии аспон боз тозиёна заданду ?онварони ран?кашида чанг ба осмон бардошта, ?он?авл пеш тохтанд. Фурсате, ки Мирмалик интизор буд, фаро расид ва тозиёна ба кор овард. Рахшони рамузфа?м якбора аз ситора ?ам ав?рафтор шуду дар як мижазан? пешсафонро дарёфт. Афзали аввалма?ом аз та?йири ?олат саросема шуда, хинги худро бо зарби тозиёна ба пеш ?ада?а намуд. ?усейни калопатра ?ам тозиёнаю ?ам ма?мез ба кор андохт. Аммо Мирмалик фа?ат банди ла?ом ?унбонд. Рахшон ма?сади со?ибашро бехато фа?мида, суръати дав биафзуд. Акнун саманди сиё? ончунон метохт, ки Мирмалик намедонист, дар замин аст ё осмон! Ла?зае гумон кард, ки савори аспи обист, вале бонги тамошобин?о вайро зуд аз олами р?ъё ба аспрез баргардонд. Акнун ?ама ба ?унбиш омада буданду чун Рахшон ба мав?еи дуюм гузашт, ними мардум ?аводораш шуданд. Ва?те пешсаф шуд, ?ама мафтун гардида, бехудона «Рахшон! Рахшон!!» мегуфтанд. Амакдухтарон низ аз ароба сар бароварда, бо кафк?б? мардонро ?амсадо шуданд.

Афзал аз ин гардиши нога?он? худашро тамоман гум кард, вале ма?мезу тозиёна дигар ?ро мададгор нашуд. Дод мегуфту аз да?онаш бафч мерехт, лек аспаш торафт суст мешуду аз да?онаш кафк мебехт. Ва дар чунин ?олати ри??атангез аз ?ама о?иб ба марра расид.

Мирмалик бо сари баланду дили пурнишот гирди аспрезро давр зада, чобук ба замин ?а?иду сару гардани Рахшони вафодор ба о??ш гирифт. Аз ?ар сангу бутаи дашти Мо?пар? овозе мешунид, ки «Дуруди Худо бар Мирмалик!» мегуфт. Назокат дастзан? мекарду Нигина кафк?б? ва Назорат ?ар дуро шодишарик буд.

Фав?и шодиро овози мутантани мунод? дучандон вусъат бахшид:

– ?олиби саб?ати аспдавон? Мирмалик ибни Мирра?мати Ху?анд? бо уштури сурхи бухт? сарфароз мешавад! Агар дар озмуни тирандоз? ?ам ?олиб ояд, ду нори му?аддас моли ? хо?ад шуд!!!

* * *

Саб?ати камонварон ихтиёр? буду ?айр аз чор-пан? ?олиби мусоби?аи асптоз? ?амаг? якчанд иштиё?манд ба майдон баромад. Аксар чобуксаворони дамон ва данон, ки ла?зае ?абл мисли мав?у бод тунду тез ва хур?шон буданд, фурсате дарангпеша шуданд. Зеро тиб?и одат то о?ози даври дуюми саб?ат ла?заи дамгир? эълон шуда, аз ?ар канора б?йи таоми лазиз ба димо? мезад, ки бо фармоиши ?олибон аз г?сфанд?ои инъомгирифта барои мухлисон пухта шуда буд. Та?амтан?о ба давраи муштариёни худ пайваста, бо димо?у ишти?ои равшан нону кабоб мех?рданду ?азлу ш?х? мекарданд.

Дар ?ал?аи ху?анди?о Мирмалик ангуштнамои хосу ом буду ворухи?о, аз ?умла духтарони болои ароба низ ба ифтихор с?яш менигаристанд. Аммо дар ?иёфаи фоте?и майдон заррае тафохур ё такаббур падидор набуд, баръакс андешаманд менишаст – ?ушу хаёлаш ба Сабзал? банд буд, ки тиб?и а?ду паймони пешак? вай дар озмуни камонвар? бояд ба мав?еи аввал мебаромад. Зеро ба ?авли худаш «дар к??истон барои асптоз? шароит нест, вале хурду калон дар тирандоз? устухон надоранд». Лекин…

Манти?ан, ?оло довталаби асос? бояд Мирмалик бошад. Инро ?ама медонанд. Вале Сабзал? ч? андеша дорад? Оё вай аз довталаб? даст кашида, ба ?ойи худ Мирмаликро мегузаронад?

Албатта, ро?и осон гуфтушунид аст. Агар Мирмалик шарт гузорад, ки дар сурати ?алаба нори рахшон аз Лаккон ба Сабзал? меди?ад, шояд ? роз? шавад. Балки ? бояд роз? шавад! Аммо… дар ин ?олат а?ди бародар? ч? мешавад?! Оё ин му?аддасотро фур?хтану харидан, бо лаълу ну?ра иваз кардан мумкин аст? Не, ?аргиз не!! Мирмалик барои моли дунё шуда, ?е? ва?т дили бародархонди худро намеран?онад. Вай ?е? ва?т паймони бародар? до?дор намесозад!

Бори гаронеро аз китф дур андохта, Мирмалик ?ониби мунод? нигарист, ки гаштаю баргашта сало мехонд:

– ?ой мардум! Нашунидам наг?ед! Нафа?мидам наг?ед! То?ири ?имматбаланд ва ш??ратманди Исфара А?мадбеки хушм?йлаб ба шодиёнаи тавлид шудани нахустписараш Ма?мадбек озмуни камонвари забардаст эълон мекунад! ?ар касе илми тир медонад ва ?унар дорад, ба майдон барояд, тир аз камон?улла ба нишон расонад ва як киса зари сафедро со?иб шавад!

Шитобед, майдон аз далер аст!!

Шумори довталаб?о тадри?ан аз сад гузашту сар шуд ба?си тиркушо?, ки дар он Мирмалик ширкат наварзид. Ин аз назари Сабзал? пин?он намонд ва худро дар?ол пеши бародархонд расонд.

– Ба ту ч? шуд, барод? Соз?? Ай ба?с худта дур кашида, ч? хапу дам шиштай??

– Осиё ба навбат, бародар! Ману Рахшон ?унари худ нишон додем. Акнун ту…

– Бе ту ман нафас намекашам дар олам, ки инро худут медун?, эй барод! Пеш даро, ки Бойбобо шарти бе?ад вазнин гузоштай, ман у?да карда наметонум…

– Ч? хел шарт?

Аз ?авоби Сабзал? маълум гардид, ки бо пешни?оди амлокдори бозори Исфара болои теппаи аз ?ама баланд тирбол – катаки махсусе гузошта, ба дарунаш хур?си зинда сар додаанду дар шафаташ дори пасти ч?бин сохта, ба он кисаи пур аз ну?раи соф овехтаанд. Шарти А?мадбек ин будааст, ки ?ар касе хур?сро тир занад, халтаи пурну?раро со?иб мешавад.

– Вазни ну?ра бо вазни хурус баробарай, лекин хурус ай ну?ра дуртарай! – гуфт бо алам Сабзал?. – Ба тахмини ман, фосилаи байни камондор ва катаки хурусдор ай як тирпартоб зиёдтарай. Бойбобо ?илаи зур ёфтай, зури ман намерасад…

– Агар з?ри ту нарасад, пас тири ?е? кас ба нишон намерасад!

– Дуруст мег?й?, эй барод! Барои ?амин, пеш даро, халтаи ну?ра моли ?алоли худут!

– Агар ?е? кас со?иби мукофот шуда натавонад, он го? майдондор? тани ман…

– Гапат маъ?ул, эй барод! Ман рафтам…

Тахмини Сабзал? дуруст баромаду найранги то?ир кор дод: ?амаи камонкаш?о хур?сро ба ?адаф гирифтанду тири ?ама ба ?адар рафт! Фа?ат пайкони Сабзал? ба девори катак барх?рд… «Давлати савдогар сахт? кард»-ин маъно аз ?ар да?ане ба шакли ?умлаи ?архела садо дод. Баъзе?о бо писханду ришханд, гур??е бо таассуф ва надомат ин мусоби?аи бенати?аро ?амъбаст карда, саволомез ба теппаи садрнишин нигаристанд, ки А?мадбеки хушм?йлаб низ он ?о буд. Нигина баръало дид, ки ба г?ши мунод? сухане гуфт ва ? дар?ол нидо баланд кард:

– ?ой мардум! Шитоб накунед ва пароканда нашавед! Бозаргони маш?ури диёр А?мадсайиди Ворух?, ки ?озиракак аз Мар?инон омаданд, бародархонди худро шодишарик шуда, ба шодиёнаи ме?мони нав боз як кисаи зар изофа карданд! Оё дар байни шумо тирафкане ?аст, ки ?удрати худро бо анвои озмоиш имти?он кунад?! Оё дар байни Шумо камонваре ?аст, ки бо тири ахтард?з дили хур?с парчин кунад ва мукофоти ол? ба даст орад?! Эй шермарди худо, ба майдон баро!!!

Дашти Мо?пар? ла?зае сукут варзид ва о?иста таркид: аз давраи ме?мон?о марди тануманди якта?и беостин дар тан ва камони садман? дар даст бо та?аввур аз ?ой хест. Ин далерию ?асорати аз ?ад зиёдро нимаи мардум бо та?айюр ва чапакзанию ?уштаккаш? та?ният гуфтанд. Аммо кулли исфаранги?о ва дигар ашхоси ого? довталабро шинохтанд ва пай бурданд, ки А?мади то?ир ган?и шойгон ба бегона додан? нест ва ин на?шаро пешак? тар?рез? карда, навкари кироя Холмати Чочиро зархарид овардааст, ки ?а?и?атан ?ам камонвари чирадаст буда, бегумон шодиёна ба даст меорад.

Абдулма?ид бо танаффур даст афшонда, бо чашми умед Абдулсайидро нигарист:

– Оё гов?игаре бошад, ки ин гови сиё?ро ма?луб гардонад?

– ?аст! – дилпурона садо баровард Назокат. –Ман ?е? ва?т намемунам, ки пули додою амакбобои мана одами бегуна гирад. Илло-билло ки рудаю ишкамбаша нохун кат? чок мекунам!

– Офарин, гурбашери амак! – баланд хандид Абдулсайид. – Хубаш, худат ба майдон баро!

– Ман чува мебурумадиям?! – ?азлро нафа?мида, сахт барошуфт Назокат. – Ба ?ойи ман акои Мирмалик камун?анг мекунад, ин гови сиё?а ба хок яксун мекунад!

Ин ла?за Мирмалик дар сояг?шае ба саманди дилбанди худ машварат дошту ?ис кард, ки ёру д?стон, ?амша?ри?о ва мухлисони ?адиму ?адидаш бо хо?ишу умеду бовар? с?яш менигаранд. Зеро дар дабиристон миёни ?амсаба?он дар тирандоз? ?амто надошту азбаски тираш ?ариб хато намех?рд, ?адарандоз мегуфтандаш. Бозувони Рустамона, ки дошту тири камонаш ба дури?ои дур мепарид, ?одирандоз ме?исобидандаш… Манти?ан, аз ?арифи имр?за пешдасту бартар аст. Вале… оё мур?и ?умо ба китфаш менишаста бошад?

Бо чунин андеша?о гирдогирди аспрезро аз мадди назар гузаронда, ба аробаи назди даромадго? чашмаш афтиду Абдулсайид ва Абдулма?идро шинохт. ?амоно панди та?ояш дар буни г?шаш садо дод, ки ?абл аз дуо гуфта буд: «Таваккал нар асту андеша мода, ?иянам. Дар ла?зае, ки ?авонмард? мебояд, андешаманд? нашояд!»

Табассум дар че?раи Мирмалик гул карду панди падар ёдаш омад: «Афзалият аз ?ариф далели фав?ият аст, яъне нишонаи бартарист. Фав?ият бошад, далели ?олибият аст, писарам!».

Дигар ?о?ати истихора намонд. Мирмалик далеру чобук аз ?ой хест. Камон аз ??ла бароварду тирдон ба китф овехт ва бебок ?адам ни?ода, ба майдон даромад. ?ро дар?ол шинохтанд ва нек исти?бол карданд. Ху?андию ворухи?о яксара ба по хеста, к?ло? ба боло ?аво дода, г?ё ки аллакай ?олиб омада бошад, баробар «Мир-ма-лик! Мир-ма-лик!!» мегуфтанд. Нигинаю амакдухтаронаш низ баробар ?анотак зада, пешу ?афо сар аз болоп?ши ароба берун оварданд.

Аз чунин пазириш Холмати Сиё? ла?зае карахт гашту ?а?ролуд шуд. Вале сир бой надоду аз аспи ?урур поён нафуромада, бо овози димо?? д??у даранг кард:

– Эй ?авон, ту ба зиёрати ман омад? ё ба му?обили ман?

– На инашу на ваяш! Бо даъвати мунод? омадам, то бахт озмоям.

– Тушбераро хом шумурд?, эй ?авон! ?ое, ки ман бошам, бахт ба фармони ман аст!

– Бахт к?р аст, адолат бино…