Общий курс турецкого языка. Часть 3 (В2–С1). 11 714 слов

Bizim yaz-dig-imiz

Sizin yaz-dig-iniz

Onlarin yaz-dik-lari

Bir kere.. (3 л. ед. ч + буфер + местный пад.) (как-то раз) en sevmek.. (оборот «который» – DIK) tepe.. (направительный пад.) gelmek.. (прошедшее категорическое вр.) (она пришла на свой любимый холм) ve aniden (и вдруг) ufuk.. (местный пад.) (на горизонте) o.. (направительный пад.) ?ok tanimak.. (афф. -dik/-dik/-duk/-d?k//-tik/-tik/-tuk/-t?k) bir siluet belirmek.. (прошедшее категорическое вр.) (появился хорошо знакомый ей силуэт).

Bir an sonra (мгновенье спустя) ?oktan (они уже) birbir.. (3 л. мн. ч. + буфер + направительный пад.) dogru kosmak.. (инф. в направительном пад.) baslamak.. (преждепрошедшее вр.) (неслись на встречу друг другу).

Kiz.. (направительный пад.) yaklasan (причастие настоящего-прошедшего вр. -an/-en)at (подойдя к девочке лошадь), g?z.. (3 л. мн. ч. + буфер + направительный пад.) sevgi dolu bir bakisla (творительный пад.) bakmak.. (прошедшее категорическое вр.) (посмотрела на неё любящим взглядом) ve (и) bas.. (3 л. ед. ч. + буфер + винительный пад.) egmek..(конверб -arak/-erek) (склонив голову) o.. (винительный пад.) eyer.. (направительный пад.) oturmak.. (инф. в направительном пад.) davet etmek.. (прошедшее категорическое вр.) (пригласила сесть в седло).

Оборот «который» – DIK

yazmak – писать

Benim yaz-dig-im

Senin yaz-dig-in

Onun yaz-dig-i

Bizim yaz-dig-imiz

Sizin yaz-dig-iniz

Onlarin yaz-dik-lari

Monika (Моника) daha ?nce hi? at.. (направительный пад.) binmek.. (оборот «который» – DIK) i?in (которая раньше никогда не ездила верхом) bir an (на какое-то мгновение) teredd?t etmek.. (прошедшее категорическое вр.) (заколебалась).

Ama sonra (но потом) kararli bir sekilde (решительно), t?m korku.. (3 л. мн. ч.) bir kenar.. (направительный пад.) birakmak.. (конверб -arak/-erek) (отбросив все страхи) cesur (отважная) k???k (маленькая) binici (наездница) at.. (3 л. ед. ч. + буфер + направительный пад.) binmek.. (прошедшее категорическое вр.) (села на коня).

O.. (винительный пад.) tasimak.. (причастие настоящего-прошедшего вр. -an/-en) Hayal (несущий её Хаяль) hashas tarla.. (3 ед. ч. + буфер + исходный пад.) (по маковому полю), tepe.. (мн. ч. + исходный пад.) (по холмам) ve (и) dag.. (мн. ч. + исходный пад.) (по горам) kosmak.. (прошедшее категорическое вр.) (поскакал).

Onlar ?zerinde u?mak..(прошедшее продолженное вр. = определённый имперфект) (они летели над ними).

Bazen (порой) Monika’.. (направительный пад.) (Монике) dizgin.. (3 л. мн. ч.) birakmak..(конверб -ip/-ip-up/-?p) (выпустив из рук поводья) d?smek ?zereymisgibi (что она упадёт вниз) geliyordu(казалось).

B?yle an.. (мн. ч. + местный пад.) (в такие моменты) at.. (родительный пад.) boynu.. (направительный пад.) daha siki sarilmak..(прошедшее категорическое вр.) (она сильнее обнимала своего коня за шею), dis.. (3 л. мн. ч. + буфер + винительный пад.) sikmak..(прошедшее категорическое вр.) (стискивала зубы) ve (и) g?z.. (3 л. мн. ч. + буфер + винительный пад.) kapatmak.. (прошедшее категорическое вр.) (закрывала глаза).

Упражнение 2 (контрольное)

Прочитайте текст, переведите его на русский язык, выпишите и выучите все новые слова и выражения. Перескажите содержание на турецком языке, абзац за абзацем.

Mavi Camiler

Hayal

Monika aksamlari tepede oturup g?nesin batisini izlemeyi severdi.

G?n aksama yaklasiyordu. G?zel ve gururlu bir vahsi at g?zlerinin ?n?nde parladi ve agustosb?ceklerinin sesi ve ?am ta?larinin hisirtisi ile n?fuz eden muhtesem mesafeye kayboldu.

Bir s?re ge?ti ve geri d?nd?. O mor g?nesin batan arka planina karsi yavas?a adim atiyordu.

«Keske simdi sana binip bu hashas tarlasinda o mavi sonsuz mesafeye gidebilseydim. Ne kadar b?y?k ve g?zelsin! – dedi kiz r?ya gibi.

Zaman ge?iyordu. Her g?n ?gleden sonra Monica tepeye g?nesin batisini izlemek i?in geldi. Bir keresinde ayni atin hashas tarlasinda y?r?d?g?n? g?rd?.

Nedense kiz kalkti ve onunla bulusmaya gitti. Birbirlerine yaklastiklarinda, Monica atin yan tarafinda kocaman bir yarasinin a?ilmis oldugunu g?rd?.

«Hemen sana yardim etmeliyim. Korkma. Annem doktor, her t?rl? yarayi nasil iyilestirecegini bilir. Inan bana. Simdi onu getirecegim. Bizi burada bekle. Sakin uzaklasma tamam mi.» dedi.

Bir s?re sonra, s?z verildigi gibi, kiz hashas tarlasinda yeniden belirdi. Yaninda, elinde doktor ?antasi tasiyan esmer gen? bir kadin vardi. Kadin, ati muayene ettikten sonra yarayi sardi, ati oksadi ve bir par?a sekerle tedavi etti:

«Bize gidelim dostum. Biz sana bakariz, i?irir ve yem veririz.» dedi.

At hi? aldirmiyor gibiydi: itaatkar bir sekilde yanlarinda y?r?d? ve kisa s?re sonra kendilerini k???k bir k?y?n eteklerinde buldular.

Buradan, yaninda belli belirsiz bir ahiri andiran harap bir binanin bulundugu k?hne eski bir eve gittiler. Buraya Hayal adini verdikleri bir defne ati yerlestirdiler. Aile iyi yasаmasa da, dedikleri gibi «sikisik mahallelerde, ancak mutluluk i?indedir»: herkese yetecek kadar yiyecek ve barinak vardi. Hayatta baska neye ihtiyacin var?

Bir s?re sonra atin yan tarafindaki yara tamamen iyilesti.

«Hayal her zaman ahirda duramaz ya da avluda dolasamaz. Kosmasi gerekiyor. Sen Monika onunla hashas tarlasina gidersin. Orada ?zg?rce kosmasina izin ver.» dedi annesi bir kere.

«Ya benden ka?arsa, o zaman ne olacak?»

«Ne o zaman? Hi?bir sey, aslinda o bizim tutsakimiz degil, arkadasimiz. Onu seviyoruz ve sadece en iyisini diliyoruz. Nerede olacagini se?e kizim. Onu zorlama.»

Sonra Monika, Hayal’i dizginlerinden tuttu ve tarlaya dogru ilerlediler. Kiz, sinirinda atin g?zlerinin i?ine bakti ve s?yle dedi:

«Artik sagliklisin ve ?zg?rl?ge ihtiyacin var. Nerede daha iyi hissedecegini ve nasil daha iyi hissedecegini se?. Verecegin her karari kabul edecegim. Ama bil ki bizi terk edersen beni inciteceksin.»

Bu s?zlerle Monika derin bir i? ?ekti, dizginleri birakti, kenara ?ekildi ve en sevdigi tepeye oturdu.

G?n batiyordu. Hayal arkasindan bakti, bir s?re hareketsiz kaldi ve sonra t?m hiziyla hashas tarlasinda kostu.

Ufuk ?izgisinin gerisinde kaybolan ati izleyen kiz, g?zlerinde yaslarla:

«Ne kadar g??l? ve g?zelsin!» fisildadi.

Bir iki saat ge?ti ama Hayal sahaya geri d?nm?yordu. Kiz g?zyaslarini silerek eve dogru y?r?d?.

Annem Monika’yi elinden geldigince sakinlestirmisti, ama yine de b?t?n aksam ve b?t?n gece agliyordu.

Sadece safakta huzursuz bir uykuyla uyuyakaldi. Hayal’i bir r?yada g?rd?: ona nazik g?zleriyle bakiyor ve birlikte sonsuz hashas tarlasinda y?r?t?yorlarmis.

Zaman ge?misti. Monika’nin ruhundaki yara biraz iyilesti. Ancak ati d?s?nmekten vazge?medi: Hayal neredeyse her gece onu r?yasinda g?rmeye devam etti.

Bir keresinde en sevdigi tepeye geldi ve aniden ufukta ona ?ok tanidik bir siluet belirdi.