Awọn eniyan Afirika

Aw?n eniyan Afirika
Андрей Тихомиров

Olugbe ti ile Afirika j? oniruuru pup? mejeeji ni ede ati ?r?-aje ati aw?n ofin a?a. Aw?n ede ti aw?n olugbe Afirika le pin si aw?n ?gb? ak?k? w?nyi: 1) Semitic-Hamitic; 2) n?mba kan ti aw?n ?gb? ede ti o wa ni ila kan lati iw?-oorun ti Sahara si aw?n orisun omi Nile ati ti a ti pin t?l? g?g?bi ?gb? "Sudanese"; Aw?n i?? tuntun ti aw?n onim?-ede ti fi idi r? mul? pe aw?n ede w?nyi ko ?e afihan isunm? pup? si ara w?n, ati di? ninu w?n wa nitosi aw?n ede Bantu; 3) Bantu ni guusu ti continent; 4) ?gb? kekere ti Khoi-san ni South Africa; 5) aw?n olugbe ti erekusu Madagascar, ti ede w?n j? ti ?gb? Malayo-Polynesian; 6) European colonists ati aw?n ?m? w?n.

Андрей Тихомиров

Aw?n eniyan Afirika

G?g?bi ?ya kan, ?r? naa "Afirika" wa lati oruk? ti ?ya Berber Afrigia, ti o ngbe ni ariwa ti k?nputa Afirika, tun wa ni agbegbe Roman ti Afirika. Agbegbe Romu ti Afirika j? ipil??? nipas? Rome ni ?dun 146 BC. e. lori aaye ti ilu Carthaginian, ti t?do ni apa ariwa iw?-oorun ti Tunisia ode oni. Ni akoko ti Ij?ba Ottoman, Afirika j? ti aw?n agbegbe ile-igbim? ati ti ij?ba ij?ba kan. Aw?n akoko ti aw?n Empire ti wa ni characterized nipas? aw?n Gbil ti aw?n ilu eto. Aw?n ilu gba aw?n ?t? ti aw?n ileto ati aw?n agbegbe. Aw?n ti ako Layer ni aw?n ilu w? Roman colonists ati aw?n Romanized Gbajumo ti agbegbe olugbe. Ni a?a, lakoko Ij?ba, agbegbe ti Afirika ?e ipa nla. B? о ti w? k? о r?, ?w?n ol?gbе ?gb?r?ko ?b?l?? ?? j?? ?j?j? s? ?d? Latin ?ti ??? Romu. Ni aw?n 4th-5th sehin. о wа di ?k?n ?p?nl?? t?tоbi j? l? ti ?w?n ?r? ?ti ?w?n ?pо, ?y? t? о s? Il?? ?ba Rо?m? di alа?lаgbаra p?p?? t? о s? ??r?nw?? f?n ??ub? r??. Ni 5th c. Vandals gbe ni Afirika. Ni 6th c. Ol?-?ba Byzantine Justinian ?akoso lati pada si eti okun, ?ugb?n agbara Byzantium j? ?l?g?. Ni aw?n 7th orundun Aw?n Larubawa ??gun agbegbe Afirika.

Ni Ariwa Afirika, pada ni 1st egberun BC. e. ?p?l?p? aw?n oril?-ede olominira wa: Carthage, ti aw?n a?ikiri ti Finisiani da, ti o s? ede Semitic ti o sunm? Heberu, Mauritania ati Numidia, ti aw?n ara Libya da. Ni at?le i??gun ti Carthage nipas? aw?n ara Romu ni 146 BC. e. w?nyi ipinle, l?hin a abori Ijakadi, di Roman ini. Aw?n ?g?run ?dun di? ?aaju akoko tuntun, idagbasoke ti awuj? kilasi b?r? lori agbegbe ti Etiopia ode oni. ?kan ninu aw?n ipinl? ti o dagbasoke nibi – Aksum – de ibi giga r? ni ?rundun k?rin BC. n. e., Nigbati aw?n ohun-ini r? ni iw?-oorun ti de oril?-ede Meroe ni afonifoji Nile, ati ni ila-oorun – "Arabia Ay?" (Yemen ode oni). Ni aw?n II egberun odun ati. e. Aw?n ipinl? ti o lagbara ti ni idagbasoke ni Iw?-oorun Sudan (Ghana, Mali, Songhai ati Bornu); L??y?n nа?, w??n dа ?w?n ?p?nl?? s?l?? n? et?kun Guinea (Ashanti, Dahomey, Congo, ?ti b???? b???? l?), ?w?? o?r?n Adаg?n Chad (ipinl?? ?w?n arа Hausa) ?ti n? ??p??l?p?? agb?gb? il?? Аf?r?k?.

Aw?n ede ti aw?n eniyan ti Tropical Africa, ti ngbe guusu ti idile Semitic-Hamitic, ni igbagbogbo ni idapo si aw?n idile meji: Niger (Congo) -Kordofan ati Nilo-Saharan. ?gb? Niger-Kordofanian p?lu ?gb? Niger-Congo – ?p?l?p? jul? ati aw?n ?gb? isokan: West Atlantic, Mande, Volts, Kwa, Benue-Congo ati Adamawa-Eastern. Aw?n eniyan Oorun Atlantic p?lu aw?n eniyan Fulbe nla ti o ngbe ni aw?n ?gb? ?t?t? ni fere gbogbo aw?n oril?-ede ti Iw?-oorun ati Central Sudan, Wolof ati Serep (Senegal), ati aw?n miiran. Aw?n oke ti aw?n odo Senegal ati Niger (Guinea, Mali, ati b?b? l?. ), aw?n eniyan ti Volta (moy, loby, bobo, Senufo, ati b?b? l?) – ni Burkina Faso, Ghana ati aw?n oril?-ede miiran. Aw?n eniyan Kwa ni aw?n eniyan nla ti o wa ni etikun Guinea g?g?bi aw?n Yoruba ati Ibo (Nigeria), Akan (Ghana) ati Ewe (Benin ati Togo); ti o sunm? Ewe ni aw?n ipil???, ti o ngbe ni guusu ati pe nigba miiran a npe ni Dahomeans; ipo ti o ya s?t? ni di? ti t?do nipas? aw?n eniyan ti o s? aw?n ede (tabi aw?n ede-ede) ti Kru. Iw?nyi ni Bakwe, Grebo, Krahn ati aw?n eniyan miiran ti ngbe ni Liberia ati Ivory Coast (Ivory Coast). ?gb?-?gb? Benue-Congo j? idasile nipas? ?p?l?p? aw?n eniyan, ti a s? t?l? si idile Bantu pataki kan ati ?gb? Bantu ti Ila-oorun. Aw?n eniyan Bantu, ti o j? isokan ni aw?n ofin ede ati a?a, ngbe aw?n oril?-ede ti Central ati apakan Ila-oorun ati Gusu Afirika (Democratic Republic of the Congo (eyi ti o j? Zaire t?l?), Angola, Tanzania, Mozambique, Zimbabwe, South Africa, ati b?b? l?). Bantu ti pin nipas? aw?n onim?-ede si aw?n ?gb? 15: 1st – duala, lupdu, fang, ati b?b? l?; 2nd -teke, mpongwe, kele; 3rd – bangi, pgala, mongo, tetelya; 4th – Rwanda, rundi; 5th – ganda, luhya, kikuyu, kamba; 6th-nyamwezi, nyatura; 7th – Swahili, togo, hehe; 8th – Kongo, ambundu; 9th-chokwe, luena; 10-luba; 11-bemba, fipa, tonga; 12th – Malawi 13th – Yao, Makonde, Makua; 14th – ovimbundu, ambo, herero; 15th – Shona, Suto, Zulu, Spit, Swazi, ati b?b? l?.

Aw?n ede Bantu tun j? s? nipas? aw?n ?gb? ti Pygmies of the Congo Basin (Efe, Basu A, Bambuti, ati b?b? l?), nigbagbogbo ?e iyat? bi aw?n eniyan l?t?. Lа?аr?n Bantus ?l?-o?r?n ?ti ?аr?n gb?ngb?n or?l??-?d? nа?, ?d? Swahili, t? о ti n? ?r?r? ?k?y?s? ti Lаr?bаwа, ti gbil?? n? ?w?n ??wаd?n ??p?? y??, iye ?w?n t? n s? ?? j?? 60 m?l???n? (?w?n ?n?y?n Swahili j?? m?l???n? 1.9). Adaua, ?gb?-?gb? ila-oorun, p?lu Azande, Cham-Ba, Banda, ati aw?n miiran ti ngbe ni Central ati Ila-oorun Sudan.

?gb? Kordofan, ti o kere pup? ni n?mba ati agbegbe, p?lu aw?n eniyan Koalib, Tumtum, Tegali, Talodi ati Katla (Republic of Sudan).

Idile Nilo-Saharan j? a?oju nipas? aw?n ?gb?: Songhai, Sahara, Shari-Nile, ati aw?n eniyan meji ti o ya s?t? ni ede Maba ati Fun (Fur). Songhai p?lu Songhai ti o y?, ati Djerma ati Dandy, ti o ngbe ni aw?n b?be ti aarin aw?n ar?w?to Niger; si ?gb? Saharan – kanuri, tuba (tibbu) ati zagava, ti o ngbe ni eti okun ti Lake Chad ati ni Central Sahara. ?gb? Shari-Nil ti o ?e pataki jul? ninu idile yii p?lu aw?n eniyan Ila-oorun Sudan (Dinka, Puer, Luo, Bari, Lotuko, Masai, Nuba, tabi Nubians, ati b?b? l?), eyiti o wa t?l? ninu idile Nilotic ominira; Aw?n eniyan Central Sudanese (Bagirmi, Morumadi), Berta ati aw?n eniyan Kunama. Aw?n eniyan ti ?gb? yii n gbe ni ariwa ti Zaire ati ni guusu ti Sudan. Aw?n ede Morumadi j? aw?n ?ya Pygmy (Efe, Basua, ati b?b? l?).