Söguleg þróun enskrar tungu

S?guleg ?rоun enskrar tungu
Андрей Тихомиров

Enska-tilheyrir hоpi Vesturgermanskra tungumаla (Indоevrоpumenn). ?a? er aflei?ing af ?rоun tungumаls Engla, Saxa og J?ta – Germanskra ?ttbаlka sem fluttu til Bretlands а 5.?ld. ?b?ar Bretlands а ?eim t?ma voru samsettir Af Keltneskum ?ttbаlkum – Bretum og Gaelum.

Андрей Тихомиров

S?guleg ?rоun enskrar tungu

Enska-tilheyrir hоpi Vesturgermanskra tungumаla (Indоevrоpumenn). ?a? er aflei?ing af ?rоun tungumаls Engla, Saxa og J?ta – Germanskra ?ttbаlka sem fluttu til Bretlands а 5.?ld. ?b?ar Bretlands а ?eim t?ma voru samsettir Af Keltneskum ?ttbаlkum – Bretum og Gaelum. Vegna har?rar barаttu ?ttu Germ?nsku ?ttkv?slirnar Keltum til vesturs (Sv??i? Velska og Hornvegg) og til nor?urs – til Skotlands. Enn ?ann dag ? dag b?a afkomendur Hinna fornu Kelta а yfirrа?asv??i Bretlandseyja. Velskir ?b?ar А ?slandi eru Af Keltneskum uppruna. Fоlk ? Flestum Landshlutum Talar Velsku, Keltneska tungumаl. А hаlendi Skotlands, sem og ? vesturhluta ?rlands, talar fоlk einnig tungumаl Af Keltneskum uppruna. Sum keltnesk or? er enn a? finna а n?t?maensku og flest ?eirra eru landfr??ileg n?fn. Margar аr, h??ir og b?ir eru enn kalla?ar g?mlu Keltnesku n?fnum s?num. ?annig eru ? Englandi nokkrar аr sem kallast Avon, sem ???ir аin а Keltnesku. Sumar аr bera nafni? Dervent, sem ???ir "hreint vatn" а Keltnesku. Kr?tarhаlendi? ? su?ur – og su?austurhluta Englands er kalla? "L?g?ir". ?etta nafn kemur frа Keltneska or?inu "ni?ur", sem ???ir "ber, opi? hаlendi". Hinar fаu lаnt?kur Frа Keltnesku tungumаli А Fornensku tengjast a?allega landfr??ilegum n?fnum sem hafa var?veist til ?essa dags (t. d. Avon frа Keltnesku amhuin – "аin", Kilbrook frа Keltnesku kollunni – "skоgur"). Engilsaxar, eins og a?rir Germanskir ?ttbаlkar, notu?u fyrst sеrstakt stafrоf, svokalla?ar r?nir, sem eru mynda?ar af Fornum Indо-Evrоpub?um а yfirrа?asv??i Su?ur-?ralfjalla, s??an ? formi brahmi – ein af fornu afbrig?i af atkv??aritun, n? fara flestar tegundir ritunar а Indlandi og Indоk?na aftur til Brahmi.

А 1. ?ld E.KR. l?g?u Rоmverjar Undir Sig Bretland. Bretland var hеra? Rоmaveldis ? um fjоrar aldir. Fyrir tv? ??sund аrum, ?egar Keltar lif?u enn sem ?ttkv?slir, Voru Rоmverjar valdamesta fоlk ? heimi. Rоmverskt samfеlag var mj?g frаbrug?i? Keltnesku samfеlagi. ?etta var ?r?laeignarfеlag sem var skipt ? andst??ar stеttir. Helstu stеttir voru ?r?lar og ?r?lahaldarar. ?r?lahaldarar voru minnihluti ?b?anna, en ?eir аttu land, verkf?ri, byggingar og ?r?la. ?r?lar аttu hvorki land nе verkf?ri og voru sjаlfir eign ?r?laeigenda. ?r?la var h?gt a? kaupa og selja, skipta e?a gefa, rеtt eins og allt anna?. ?eir g?tu veri? hlekkja?ir, ?eyttir og l?flаtnir.

?r?lahald var fyrsta og оmann??legasta form ar?rаns. ?r?lahaldarar eignu?u sеr nаnast allt og verslu?u vi? str??smennina og Rоmverjar fоru а vei?ar а sv??inu nor?an m?rsins.

Rоmversk аhrif jukust ? Bretlandi. Sem aflei?ing af landvinningunum dreif?ust merki Um Rоmverska si?menningu um Bretland. Fyrir landvinninga Rоmverja А Bretlandi voru engar borgir ? Bretlandi. Si?mennta?ir Rоmverjar voru borgarb?ar og um lei? og ?eir l?g?u Undir Sig Bretland byrju?u ?eir a? byggja borgir, stоrkostlegar einb?lish?s, almenningsb??, eins og ? Rоm sjаlfri. Rоmverjar ur?u helstu Borgir Rоmverja, en einnig voru um fimmt?u a?rar sm?rri borgir. London, sem haf?i veri? l?til verslunarbygg? fyrir landvinningana, var? n? mi?st?? vi?skipta b??i а vegum og аm. Borgin Bath var? fr?g fyrir hveri S?na.

Borgir hafa vaxi? eins m?rku?um og stjоrns?slu mi?st??var. ? flestum borgum voru marka?ir og margar verslanir ?ar sem kaupmenn seldu v?rur s?nar. H?sin voru bygg? ?r steini, m?rh??u? og mаlu?, me? ??kum ?r stоrum rau?um fl?sum. R?kir kaupmenn og emb?ttismenn аttu l?xush?s me? m?rgum herbergjum, me? mоsa?kgоlfum og h?shitun. Sеrhver Rоmversk borg haf?i frаrennsliskerfi og gott frambo? af hreinu vatni. Musteri og almenningsb?? var a? finna ? flestum borgum. Rоmverskar borgir voru herst??var umkringdar varnarm?rum, sem Rоmverskir hermenn g?ttu.

Rоmverjar voru miklir vegager?armenn og n? tengdi vegakerfi alla landshluta. Eitt af a?alvegunum var Dover-Str?ti, Sem lа frа Dover til London, s??an Til London. N?ir b?ir og ?orp spruttu upp me?fram vegunum.

Risastоr skоgarsv??i voru hreinsu?, m?rar t?mdar og kornakrar komu ? sta?inn. Bretland var? eitt af korngeymslum Rоmaveldis.

?a? voru st??ug vi?skipti vi? a?ra hluta heimsveldisins. Helstu ?tflutningsv?rur voru ma?s, bl?, tin og byggingarfl?sar. V?rur voru fluttar ? v?gnum eftir vegum Bretlands, Gall?u og ?tal?u til Rоmar. Bretland flutti inn l?xusv?rur, sеrstaklega f?nt keramik og mаlmv?rur.

En samhli?a hinni hаu si?menningu komu Rоmverjar me? ar?rаn og ?r?lahald til Bretlandseyja. R?ku Rоmverjar аttu einb?lish?s fyrir utan borgina me? stоrum b?um, ?ar sem ?r?lagengi st?rfu?u. Str??sfangar voru sendir а ?r?lamarka?inn ? Rоmaveldi. Frjаlsum Keltum var ekki breytt ? ?r?la heldur ?urftu ?eir a? borga hаa skatta til sigurvegaranna og neyddust til a? vinna fyrir ?а. Rоmverjar neyddu ?а til a? ry?ja skоga, t?ma m?rar, byggja vegi, br?r og veggi til varnar. ?annig var Hinn fr?gi Hadr?anum?r bygg?ur.

Оj?fnu?ur fоr a? vaxa me?al Kelta sjаlfra – ?ttbаlkalei?togar og a?alsmenn ur?u r?kari en a?rir me?limir ?ttbаlksins. Margir ?eirra ur?u emb?ttismenn fyrir H?nd Rоmar. Hinir undirgefnu ?ttbаlkalei?togar voru skipa?ir til a? stjоrna fоlki s?nu eins og а?ur, en n? st?rfu?u ?eir fyrir H?nd Rоmverska keisarans. G?fugir Keltar tileinku?u sеr l?fsst?l sigurvegara sinna. ?eir bjuggu ? r?kum h?sum og kl?ddu sig eins Og Rоmverjar. ?eir voru stoltir af ?v? a? kl??ast toga, sem var merki um a? tilheyra Rоmverskum borgurum. ?au t?lu?u lat?nu. En venjulegir Keltar hеldu аfram a? b?a ? p?nulitlum kofum s?num, ?eir t?lu?u keltneska tungumаli? sitt og skildu ekki tungumаl rа?amanna sinna.