Адамдын Асыл ойлору

Эмне ?ч?н Жусуп Абдырахманов, Искак Разаковду, Т?р?бай Кулатовду, Султан Ибраимовду, Апсамат Масалиевди адамдар атын айтып кайра-кайра эскеришет. Алар бул д?йн?д?н ж?н?к?й адамдар катары эле ?тк?н. Алар мени эскергиле деп бир да жолу айткан эмес. Аларды биз ?з?б?з эскереп жатабыз. Анткени алар эл ?ч?н к?п жакшылыкты таштап, эли ?ч?н жашап кеткен. Ошол жакшылыгын ошол кашк?й эрдигин эстеп, эскерип жатабыз.

* * *

Кара?гы т?нд? жалгыз ?й?д? жатып терезеден жамгырдын ?н?н угуп жатам. Жамгырдын ?н?н? аралаш ?лб?с жашоонун ?н?н угуп жатам. Жашоонун эле ?н? эмес, жамгырдуу т?нд? жамгырды с?й?п добуш берип турган ?з?м?н ?н?м? да угуп жатам.

* * *

Акылы жок эл башчыга журтту башкарып турганга акылман ке?ешчилер керек экенин да т?ш?нд?к. Эл башчы алардын тилин албаса, элди кургуй а?га т?ш?р??р?н да туш?нд?к. Калкынан ажыраган башчы куйругун т?й?п, чет жака байлыгын алып качаарын дагы туш?ндук. Ошол ?ч?н эл улуу эл ?лб?йт, аны жерип, кет?? м?мк?н эмес.

* * *

Эл башчы бабалар т?зг?н эне тилди жерибесин ал жерисе, аны колдогон адамдар арабыздан о?ой эле табылып, эне тилдин улуулугуна шек кетет.

* * *

Эне тилин жоготпой кармап турган саны аз элге аябай эле чо? азап, бирок бабаларынын тилин жоготпой т?б?л?кк? кармап туруу тарыхта табылбаган чо? бакыт.

* * *

Эчаакы ж?р?кт?г? кайгыны жа?ы жаралган кубаныч кетириши ыктымал.

* * *

К?л жээгинде адамдар к?п, бирок алардын ар бири жалгыз, кыштактар к?п, бирок ар бир кыштак ?з?нч? жалгыз,,андан бетер ?йл?р к?п, ар бир ?й деле жалгыз, Ал эми Ысык-К?л?б?з к???л?б?зд? жалгыз, анткени ал бир?? ошол ?ч?н жалгыз.

* * *

Заман оошкондо башыбызга к?п оорчулук келди, Нан ?ч?н карызга ун сураган кезибиз келди. Жакындар да бизди карабай кеткен убак келди. Бирок чыгармачылыгымды такыр таштабай жаза бергим келди.. Мага ошондой шык кайрат берген Те?ириме тобо! дедим.. Те?ирим жардамга келди.

* * *

К?н дагы, т?н дагы шыпылдатып к?нд?л?к жазып жатат. Эмне окуяны жазып жатат болду экен. Алардын бул жумушун ?м?р?н так эсептеп, к?нд?д?к жазып ж?рг?н адамдар гана билеер.

* * *

?м?р?н пайдасыз нерсеге жумшап, ?к?нг?нд?р мындан к?п, ?м?р?н пайдалуу нерсеге жумшап кубангандар андан бетер к?п.

* * *

Х. Колумбдун Америкага барышы чо? жа?ылык болгон. Бирок Европалыктардын ал жердеги тынч жашаган индеецтерди кырып жок кылганы оордуна келбес абдан му?дуу окуя болгон.

* * *

Калпты чыгарып бир??н? утам деген адамдар болот. Бирок калптын иши калп. Биринчи калп утулат. Андан кийин калпты чыгарган киши утулат.

* * *

Бала чакта биздин кашка уюубуз болгон. Ал аябай с?тт?? уй эле. Биз ?й-б?л?б?з менен аны жакшы к?рч?б?з. Айрыкча энем ага с?йк?мд?? к?з? менен караар эле. . Колунда эмнеси болсо, ага жедирч?. Жарыктык уй энеми ээрчип алчу. Энем: « Кашка уйубуз бар биз ачка болбойбуз» деп к?п айтаар эле.

Балалыгым ?т?п, карылык келди. Балалыгым эстесем, энем эске келет аны ээрчиген кашка уюубуз кошо келет.

* * *

Адам ?м?т?, с?й??, эмгек, кубаныч менен жа?ыланат. Адамга эмне ийгилик келсе, ошонун баары менен жа?ыланат.

* * *

Куштардын назик сайраганын угуп жатам. Ж?р?кт?н чыккан ырын ошондой кылып к???л?м? киргизип жатам. Жана дагы ырларыма кошойун деп жатам, анткени куштардын ?н?нд? ?лб?ст?к менен чыныгы жашоо бар экенин билип жатам..

* * *

Учкул с?з жараттым, жаратканым кенен ааламга батпай баратты, бирок аларды с?й?п окуган окуучуларымын ж?р?г?н? эркин эле батып кетип жатты.

* * *

Азыркы заманда хандын сокурлугун ашкерелеген Толубай сынчылар барбы? Бар..Залим эл башчылар чыгып, алтынды алтындай, байлыкты байлыктай талап чет жакка качып жатпайбы. Элибиздин арасында Толубай сынчылар бар. Алар ошол жегичтерди сындап кууп жатышат. Албетте Толубай сынчы бул- Эл! Кыргыздар Толубай сынчысы жок жашай албайт. Азыркы заманда Жээренче чечен, Алдар к?с??, Акылкарачач баары бар. Элибиз аларсыз жашай албайт.

Эл менен Толубай сынчылар жегич кара боор хандарын бийликтен кууп, к?з к?рг?з, кулак уккус жакка айдап жатат.

* * *

Бир аябай узак жашка барган кары ойлонуп, жанында отурган кары адамга айтты:

– Биз эмне ?ч?н ушунча жылдар катары о?олобй келе жатабыз? – деди башын тырмап.

Жанындагы карыя ойлонуп:

– Ой, мен аны . кайдан билем, Бул суроону качып кеткен эл башчыларына берсе? болот эле алар качып кетти. Бир?? камалып т?рм?д? жатат Бул суроого эч ким жооп бербейт. Эгер ошолордун оордунда мен болсом эчак эле жооп бермекмин,– деп ал дагы томсоруп ойго батты.

* * *

Байыркы заманда кыргыз элде Акылкарачач деген акылдуу кыздарыбыз чыккан, азыр деле ошондой кыздарыбыз бар. Эл болгон жерде кантип эле жок болсун. Жашоонун оор т?йш?г?н? аралашып ал кыздарыбызды чыга албай, же к?р?нб?й жатат. Бул элибиздин арманы. Же ошол кыздарыбызды эл алдына алып чыга албаган ?км?т?б?з к?н??д?.

* * *

Базардан д?к?нг? оокат ташып ж?р?п баарын к?рд?м, жашоо ?ч?н жан -талашып чуркап ж?рг?н элди к?рд?м. Курсагы ?ч?н нан сураган кайырчы адамдарды к?рд?м. Ырдап, акча сурап ж?рг?н ырчыларды к?рд?м. Турмушу ?ч?н араба с?йр?п ж?рг?н кары-жаштарды к?рд?м. Алган жер жемиши ?тп?й к?й?п кеткен адамдарды к?рд?м. Тээ ыраак жактан келип, жашоо ?ч?н соода кылып жаткан адамдарды к?рд?м. Журтту о?олто албай жаткан ?км?тт?, эл башчыны, акчаны ажыдаардай соруп жеп жаткан депуттатарды к?рд?м. Журт башкарып ж?р?п качып кеткен адамдардын элесин к?рд?м. Акырынды ыр жазып аны китеп кылып чыгарта албаган армандуу ?з?мд? к?рд?м.

Мазмуну

Кириш с?з      3

Асыл ойлор      6

Кадыр Абакиров

АДАМДЫН АСЫЛ ОЙЛОРУ

(?? менен т?шт?г? элестер)