Қанжар

?анжар
М-К. А. Тузелбаев

2001 жылы 21–шi ?а?тар к?нi Жер ?аламшарына келiмсектер келдi. Ол кезде бiз ?шiн келiмсектердi? кiм екенi де, оларды? ?ай ?аламшардан келгенi де белгiсiз болды. Адамзат ?шiн ?зге ?аламшарлы? ?она?тарды? тiлi, технологиясы, немесе ?ркениетi белгiсiз бол?ан. Бiра? бiз ?шiн аны? а?и?ат: жат?аламшарлы?тарды? ?ару-жара?ы бiзге ?ара?анда ?лде ?айда дамы?ан, екiншiден, олар оны бiзге ?арсы ?олдана алады ж?не ?олданды. Сол жылы жер ж?зiнде болма?ан е? ?лкен ж?не е? ?анды со?ыс болды. Егер б??ан дейiн адамдар адамдармен со?ысса, б?л жолы ?анды шай?аста ??ру алдында т?р?анды?тан б?кiл халы? орта? жаумен шай?ас ?шiн бiр ж?дыры? ж?мыла ж?мыс жасасты.

Со?ыстан кейiнгi жылдарда тiптi егер ал?аш?ыда ?ара?анда ода?та тату т?ттi ?мiр с?рсек те, «Жер» т?р?ындары жат?аламшарлы? шабылшылар?а ?арсы жасырын ?арсылы? к?штерi оларды? ?лсiз жерлерiн тауып к?штi со??ы беруге деген талпыныстарын бiр мезетке де то?тат?ан жо? болатын. Осындай ?арсылы? к?штерiнi? iшiндегi топтарыны? бiреуi«?анжар» деген атау?а ие.

М-К. Тузелбаев

?анжар

Бiрiншi б?лiм: Танысу

2013 жыл. Маусымны? жетiншi ж?лдызы к?нi.

?аза?стан республикасы. ?ызылорда обылысы. ?арма?шы ауданы. Жосалы ауылы. «?анжар» ?арсылы? – со??ы к?шiнi? уа?ытша т?р?ын орны.

– Ая? асты?а ?арап ж?рмейсi?бе, Дэмиан – дедi Вироника – миыны? орнына б?лшы?ет бас?ан а?ыма?.

– ?зi? емес пе кеше кешке дейiн компьютермен жа?аласып отыр?ан ?алпы?да ?йы?тап. – Ардо к?лiп жiбердi.

– Оны? б??ан ?андай ?атысы бар? – Вероника а?паратты? ж?нiне келгенде еш?ашан ?зiнi? кiн?лi екенiн мойындамас едi.

– Тц. ?алайша ?андай ?атысы бар?! Сенi? ?й?ыда ?алай тыныш жататыны?ды б?рiмiз бiлемiз ?ой! – Д?миан да маза? етiп жiбердi.

– Я-я, б?рi менi? кiн?м. Ма?ан б?рiн жаба салы?. Еш?андай ма?ызды н?рсе быт – шыт болып сын?ан жо? ?ой! Бар бол?аны б?рiмiз со??ы 7 апта бойы жина?ан ж?не бар бол?аны менi? со??ы 5 к?н бойы ?й?ысыз реттеп жина?ан м?лiметтер бар тасымалдамалы дискет ?ана жо?алды! – Вироника атылу?а дауын т?р?ан вулка?а ??сап кеттi

– Еште?е етпес, iшiндегi платаны алып, барлы? информацияны ?айта ?алпына келтiруге болады емес пе, Вироника?! – Дэмиан ??гiменi ?зiнен аудару?а тырысты.

– ?алпына келтiруге болар едi, егер оны? ?стiнде 138 килограммды? бiреудi? ая?ы таптап ?тпеген болса ?ана. О, айтпа?шы, Дэмиан, сен неше килограмм тартатын едi?? А, я, 138!

– М?лiметтердi орта? дискетке ауыстыр?ан жо?сы? ба?! Еште?е етпес. Бар бол?аны жа?а тасымалдамалы дискетке ауыстыра саласы?. – Ардо ?зiнi? к?нделiктi кофесiн ендi iшiп бiтiрiп жатыр?ан.

– Онда бол?ан. М?нда ма?ызды с?з «бол?ан». Егер ?мытып ?алмаса?дар бiздi? команда осы ?ар?ыс ат?ыр ?аламшарды? ??рып кеткiр жат?аламшарлы? шабуылшылар?а ?арсы бейшара жасырын ?арсылы? к?штерiнi? е? «танымал» ??пия со??ы к?шiмiз. Б?л не деген с?з!? Д?рыс, бiзге м?лiметтердi не бiр виджедтте ?за? уа?ыт?а, не б?лтшада са?тау?а бол-май-ды. Егер ол аз болса бiздi? ?азiр т?ратын орнымыз уа?ытша ?ана, ж?не жоспар бойынша б?гiн осы жердi? т?бiнде со??ы к?нiмiз болу керек едi. А, я, бол?ан! Неге бол?ан? Д?рыс, себебi 2 минут б?рын бiр топасты? ая?ы жолда пайда болды! Со??ы екi ай?а жуы? ж?мысты? барлына крест койды?. – Веронка ?лемдегi е? мы?ты программистерiнi? бiрi болып келедi. Б?лкiн б?л о?ан ?кесiнен келген шы?ар (Верониканы? ?кесi Андрей 12 жыл б?рын ?лемдегi ем ?ауiптi хакерлердi? iшiнде ?шiншi орында т?р?ан болатын).

– Егер ?мытпаса? жал?ыз сен емес со??ы 1 аптадан аса уа?ыт бойы ?й?ысыз т?н кешкен. Б?л ?йде барлы?ымыз дерлiк осы уа?ытта к?з iлмей ?ткiзуiмiзге тура келгенiн ?мытпа?айсы?! -

– Жарайды – жарайды! Ендi барлы? ма?л?матты? тiзбектi ?айта ?алпына келтiруге тура келедi, тек ?ана е? бастысы еш?андай ма?л?матты ?мытпай ?айта ?алпына келтiру керектiгiне ?арамастан, онымен ?оса т?ра барлы?ыны? рет – ретi мен орын – орындарында б?рыс болу ?ажеттiлiгiн ?мытпайы?! Ал ол кем дегенде та?ы 2 к?ндiк ж?мыс. Ура – а, ?р?ашан уа?ыттан тыс жо?ары ж?мыс жаса?ым КЕЛГЕН! – Вироника ашу – ызадан орынды?ты теуiп жiбердi.

– Не болды соншама ай?ай шы?арып, а? Ендi ?ана ?й?ы?а кете баста?ан едiм. – осы кезде жатын б?лмеден бiр к?зiн ендi аша алмай Лу Хао шы?ып келе жатыр?ан.

– О, кешiрерсiз, бiздi? ?й?ыда?ы Ханшайым!

– Ия, сен б?гiн на?ыз «?она?жайсы?» ?ой! Не болып ?алды соншама та? атпай!? Со??ы к?ндерi?де ?уаныштары?ды бiрт?рлi к?рсетiп жатырсы? ?ой! – Лу Хао бiр ?аба?ын жо?а к?терiп ?арады.

– Бiлмеймiн, м?мкiн себебi со??ы аптадан аса уа?ыт бойы ?й?ыны? не екенiн жер бетiнде б?рын – со?ды болма?ан, ж?не бай?а, тура ма?ынада, б??ан дейiн ?аламшарда аналогиясы болма?ан ж?не ма?ынасы жа?ынан тiптi жердегi т?сiнiктерге с?йкес келеме екендiгi де белгiсiз тiлдi аудару?а тырыс?анды?тан шы?ар немесе со??ы рейдтен кейiн са?ты?ты арттыру ?шiн 10 есе белсендiрек ?арауылда т?р?анды?тан шы?ар?! – Дэмиан келiмсектер келмес б?рын ?лемдегi е? ?здiк 100 ?ш?ыштарды? ?атарына, тiптi ?здiк 50 ?ш?ыштарды? ?атарына кiретiн. Со?ыстан кейiн Дэмиан жердi? е? ?здiк бестiк, тiптi ?штiктердi? ?атарына кiруiне болар едi, егер ресми ??жаттар бойынша Дэмиан 5 жыл б?рын ?аза тап?ан болмаса.

– Егер сен бiраз уа?ыт б?рын келсе? неге б?гiн жол?а шы?а алмайтынымызды бiлер едi?. – Ардо жалдамалы кiсi ?лтiрушiлердi? iшiндегi е? ?здiктерiнi? бiрi бол?ан. Со??ы к?шiнi? е? шулысы болуымен ?атар ?аншалы?ты ?арама – ?арсы естiлседе, оны? iшiндегi е? «тыныш» м?шесi.

– Не болып ?алды, ауа-райы ?олайсыз ба? – Лу Хао ?ытайда?ы е? ?здiк ?оян – ?олты? ж?не жекпе – жек ?ырылыс ?нерiн ?йрететiн мектептерiнi? алды??ы ?атарлы ш?кiрттерiнi? бiрi бол?ан, ендi команданы? жеке азпазшысы сонымен ?атар топты? iшiндегi «жал?ыз» тiрi жан.

– Солай деп айту?а болады. 46-шы м?лшерi т?рiндегi жауын – шашын жауды.

– Не..? А-а, мен т?сiнген сия?тымын, сендер ма?л?матты? ?орап жайында айтып жатырсы?дар ма? Сендер кеше т?нде б?рi? ес – т?ссiз талып ?йы?тап ?ал?ан кездерi?де мен жол?а заттарды жинап жат?ан кезде бiрге жинап таста?анмын. Егер сендер 5 секунд болсада кiшкене к??iл б?лсе?дер ма?л?матты? ?орапты? бас?аша екенiн бай?ар едi?дер. Сендер айт?андары?дай со??ы уа?ыттарда ?й?ыны? жетiспеушiлiгiне байланысты психалогиялы? энергиялары? ?те т?мен де?гейде бол?анымен менiкi бiр?алыпты екенiн ?мытпа?дар. Сонды?танда мен со??ы к?ннi? алдында барлы? дайынды?тарды алдын- ала дайындап тастайын дегенмiн. – осы кезде Лу Хао жерде жат?ан ?о?ыстарды? арасынан дискеттi? сын?ан б?лшектерiн к?редi.

– Са?ан ?аншан?ы айтам, ма?л?матты? ?орап ?те ?за? оны? ?ст?не ?олайсыз, дискет деп айт, ДИС.. То?та, сен не дедi?? Жинап тастадым дедi? бе? Демек дискет сау ма? Неге ертерек айтпады??! Менi? бостан – бос?а ?лiп ?ал?ан ж?йке – ж?йе жасушаларым-ай!

– Егер бай?амаса?дар, мен ендi ?ана ?й?ы?а кеттiм, ал сендер ендi оянып жатырсы?дар. Онымен ?оса ?й?ысызды? сендердi? к?ру ?абiлеттерi?дi соншама нашарлатады деп ойламаппын, ?йтпесе не дискеттi? бас?аша екендiгiн бай?амаулары?ны? себебiн мен т?сiндiрiп бере алмаймын.

– Егер б?рi? оянса?дар мен ?йы?тап алам. 2 са?аттан кейiн шы?амыз. О?ан дейiн менi оятпа?дар – осы кезде екi ая?ын устел ?стiне ?ойып бетiнде ?алпа? жабылып шал?айып отыр?ан Бекн?рды? дауысы естiлген болатын.

– То?та, сен не, Лу Хао заттарды жинап таста?анын бiлдi? бе, ж?не бiле т?ра ?ндемей отыра бердi? бе???

– Егер ?мытпаса?дар, ?аiпсiздiк ережесi бойынша ?арауылда кем дегенде екi адам ?алу керек. Лу Хаомен 2 адам болады. Оны? ?стiне меннен ешкiм еште?е с?рамады. Ал ендi мен ?йы?таймын. Менi 2 са?аттан кейiн ояты?дар. Содан кейiн 3 минуттан кейiн жол?а шы?амыз. – Бекн?рды? аз с?йлейтiнiне байланысты оны? 32 тiл бiлетiн ?лемдегi е? мы?ты полиглоттарды? бiрi болуымен ?атар денесiне ?арап 5 докторлы? д?режесi бар ?аламшарды? «миыны?» бiрi деп айту?а болмас.

– М-м-м. Я. Арамызда?ы тiлдер туралы ?алымымыз с?йлеудi ?натпайды! Б?л ?лемдегi е? ?лкен «?зiл» шы?ар!

Екiншi б?лiм: Жол?а.

Тал?ар темiр жол станциясы; Кiреберiс хол;

К?ннi? жары? с?улесiнде станция алдына ?ара т?стi «Волга» маркалы же?iл к?лiк то?тады. К?лiктi? на?ыз т?сi ?ара т?стi бол?анымен 4 есiктi? бiреуi сары т?стi. К?лiктi айдап отыр?ан ?айрат осы к?лiктi ?з ?олымен ?зге к?лiктердi? б?лшектерiнi? к?мегiмен ж?ндеп ал?ан. Жыл сайын тек ?аза?станда ?ана жо? – жо? дегенде кемiнде 1000 – нан астап к?лiк осылай «??растырылады».

К?лiктi? сол жа?та?ы арт?ы есiгi ашылып, iшiнен орта жаста?ы ?йел адам т?стi. «Ж?к тасып беремiз», «ж?к тасумен к?мектесемiз» – станция айналасында арлы – берлi ?шып ж?рген сиренасы бар ж?к тасы?ыштар к?п.

– Кешiрiм с?раймын, ж?к сал?ышта?ы заттарымды поезд?а апару?а кiм к?мектесе к?мектесе алады? – ?здерi? т?сiнгендей, к?лiктен т?скен адам – Лу Хао.

Лу Хао барлы? топты? iшiндегi жал?ыз ресми т?рдегi тiрi м?шесi бол?анды?тан барлы? байланыс, ж?рiп – т?ру, ж?не та?ы да бас?а к?нделiктi ж?мыстарды тек сол ?ана ат?ара алады. Егер орын ауыстыру керек болса Лу Хао ?зiнi? жасырын «маманды?ын», жазушы – саяхатшылы?ты ?олданады, ал команданы? ?ал?ан м?шесi «ж?к» ретiнде тасымалданады.

– ?рине. Бiра? алдын – ала ескертемiз, ?рбiр килограм ж?к ?шiн 12 балл с?раймыз. ?рине, егер ?осад?ы а?ы т?леймiн десе?iз б?рiн жо?ары д?режеде жасаймыз. – адамдарды? iшiнен ала? – ж?ла? киiнген жасы 45 – 50 жыл шамасында?ы ер адам келдi.

– ?ажетi жо?, ж?й ?ана апарып берсе?iз болды. – Лу Хао ж?к тасушы?а а?шасын берiп, есiк жа??а ?арай жол алды.

Ж?к тасы?ыштарды? iшiнен бiрнешеуi ?шып келдi. Оларды? барлы?ында орнатыл?ан таразысы бар. Ж?к сал?ыштан 2 ж?не к?лiктi? ?стiнгi секциясынан 3 саяхат?а арнал?ан с?мке алынды. Б?ндай к?п ж?ктi? болуын Лу Хао ?зiнi? маманды?ында ?олданатын ??ралыны? к?не д?режелi жазба машинкасы (неге на?ты сондай ??рал деп с?раса ондай машинканы б?зып алу?а болмайтынды?ымен т?iндiредi) ж?не барлы? ма?л?маттар мен жазбаша материалдарды? ?а?аз бетiнде болуымен т?сiндiредi.

Кез – келген пунктерде сия?ты оларды? кiрiп келген странцияда к?птеген процесстер мен е?бек к?штерi автоматизациялан?ан. Кiре берiс есiк ?здiгiнен ашылды. Талондар мен билеттер автоматты т?рде арнайы диваистарды? к?мегiен тексерiледi. Лу Хао ?зiнi? электронды билетiн скрибо ар?ылы тексерттi. Б?гiнгi та?да скрибо телефондар мен смартфондарды диваисты? та?тан «ысырып» тастады.

Ж?к тасы?ыштан заттарды механикалы? ?олдар конвейiрдi? ?стiне ?ойды. ?азiргi та?да ?рбiр станциялар мен ?а?паларда кiрiп – шы?атын адамдар мен оларды? ж?ктерiн тексерушi сканерлеушi аппараттар орнатыл?ан. Осындай аппараттардан ?здерiн жасыру ?шiн жасырын со??ы к?штерi металдарды арнайы технологияны? к?мегiмен белгiлi пропорциялармен бiрiктiру ар?ылы жа?а алдамшы ??йманы ойлап тап?ан болатын. ??йма сканерлеушi аппарат?а олардмен ?аптал?ан жол дорбаларыны? iшiнде «ж?ктелген» заттарды? бар екендiгiн к?рсетедi.

?деттегiдей б?л жолы да экранда жазба машинкасын, к?птеген ?аламдар мен д?птерлердi, ?рт?рлi ыдыс – ая? ж?не ?зге де к?нделiктi ?мiрге ?ажеттi заттарды? ??i к?рiндi.

?рине, бiр адам?а барлы? адамдарды ж?не аппаратуралар мен ??ралдарды бiр рейспен тасымалдау м?мкiн емес. Сол себептi ?детте тек команда м?шелерiнi? ?здерi ?ана ж?не е? керек деген заттар ?ана ?здерiен бiрге алып ж?редi.

?шiншi б?лiм: Жолда

Тал?ар – Шiлiктi темiр жолы; 57 – номiрлi жолаушылар поездъi; Ж?ктер са?тайтын б?лiмше;

– Ауу, кiм бар? – вагонны? ?ара??ы б?рышынан жуан дауысты адамны? дауысы естiлдi.

– Аарх, Д?миан, сен не, тоты??ссы? ба? ?алайша адамны? жарты са?ат бойы ?рбiр екi минут бойы бiр с?ра?ты ?айталап с?рай беретiнiн т?сiнсем б?йырмасын? – артынан жi?iшке дауысты адамны? дауысы естiлдi.