Бiршама табандылы? таныта отырып, сiз осы «?ате к?з?арастарды» же?е аласыз. Егер растама бейсанада мы?тап т?рса, оны жою о?ай емес. Себебi ол сiздi? ?зi?iздi? «Мен» бейне?iздi? негiзi болып ал?ан. Терiс «к?з?арастар» (?ара ойлар) бейсана?а салынып, сiздi? шынды?ы?ызды ?алыптастыратын басым ойлар?а айналады. ?азiргi уа?ытта сiзбен болып жат?анны? б?рi, сiздi? бейсана шынды? ретiнде ?абылда?ан, ?азiргi к?з?арастары?ызды ?ана к?рсетедi. Б?рын?ы ойлар мен наным-сенiмдердi жа?а растамалармен алмастыру ?шiн уа?ытпен айтарлы?тай к?ш ?ажет. Бiра? жа?а о? к?з?арастар ескi терiс к?з?арастарды алмастыр?аннан кейiн, олар т?ра?ты ж?не тиiмдi болады. Сiз б?рын?ы мiнез-??л?ы?ыз?а ?айта орала алмайсыз, ?йткенi ол сiздi? жа?а басым ойлары?ыз?а с?йкес келмейдi. Ішкi диалогты ты?да?ыз – сiз барлы? жа?ымсыз «к?з?арасты», терiс, алдамшы, ?ара ойлар естисiз. Б?л растамалар б?гiнгi жа?дайды? ше?берiнен шы?у?а м?мкiндiк бермейдi. К?рiп отыр?аны?ыздай, олар ?те ма?ызды к?шке ие. Сiз оларды к?нi бойы ?немi айтып отырасыз, н?тижесiнде олар басым ойлар?а айналады, содан кейiн шынайы ?мiрге ене бастайды. ?азiргi уа?ытта сiз жа?а ?ана о?ыл?ан а?паратты менiмен келiсу немесе келiспеу туралы шешiм ?абылдау ?шiн ?азiргi сенiмдерi?iзбен с?йкестендiресiз ж?не менiмен оймен (с?збен) к?ресуге дайындаласыз. Сiз ?зi?iзге: «Мен келiсемiн, бiра? б?л растау ма?ан к?мектеспейдi» деп ойлайсыз. Егер солай болса, онда сiз, олар сiзге к?мектеспейдi деп алдын-ала растайсыз ж?не б?л сiздi? шынды??а айналады ж?не сiз одан пайда ала алмайсыз.
Сонды?тан мен Растауды ?олдану мiнсiз ж?мыс iстейдi деп айтамын. М?мкiн, б?л ?зiн-?зi гипноздауды? е? тиiмдi ??ралы. Бiра? оны ?зi?iз ?шiн пайдалы пайдалану ?шiн ?ажеттi н?тиже туралы шынайы растама жаса?ыз. Егер сiз ?зi?iздi шынды? туралы ойлары?ыз?а с?йкес келмейтiн а?парат?а сендiруге тырысса?ыз, iшкi дауыс: «Б?л д?рыс емес. Сiз кiмдi алдау?а тырысасыз?» дейсiз, б?л терiс «??з?арас». К?п жа?дайда ?андай да бiр Растаманы дауыстап айту ар?ылы, бiз б?л с?здердi? ?тiрiк не жал?ан екенiн есiмiзде са?таймыз, оларды жаз?ан, ты?да?ан д?рыс. Сонда процесс ма?ынасын жо?алтпайды. Бейсана еште?еге ?арсылы? бiлдiре алмайтындай етiп растау керек. Е? тиiмдi ?дiс – растамада «Мен шешiм ?абылдадым» с?зiн ?олдану. Бiрнеше мысал келтiрейiн. ?атты дауыстап айты?ыз: «Мен жылына 100 мы? доллар табамын». Б?л – ?ате растама! Суммасын сiз шама-жа?дай, байлы? туралы сенiм мен т?сiнiкке ?арай та?дайсыз. Ендi айты?ыз: «Мен жылына 100 мы? доллар табуды о?ай ж?не т?ра?ты шештiм». Айырмашылы?ты сезiнесiз бе? Та?ы бiр мысал. «Мен тартымдымын» деп айты?ыз. Б?л – ?ате растама. Ендi айты?ыз: «Мен айналамда?ы адамдар менi тартымды санайтындай шешiм ?абылдадым». Екiншi растама сiзге сенiмдiрек болып к?рiнбейдi ме? Ж?не та?ы бiр мысал. Дауыстап айты?ыз: «Менi? к?сiбiмде клиенттерiм к?п». Б?л – ?ате растама! Ендi ?зi?iзге айты?ыз: «Мен к?сiбiмде к?п клиенттерге ие болу ?шiн бар м?мкiндiктi жасаймын». Екiншi растамада бiршама ай?ынды? пайда болады, солай емес пе? Осы Растауды талда?ыз. ?р ж?пты? ?айсысы сенiмдiрек болып к?рiнедi? ?андай ?арама-?айшылы?ты сезiмдер тудырады? ?айсысы ?йлесiмдiлiк пен сенiмдiлiк сезiмiн ?алдырады? ?р мысалда?ы екi растаманы? ?айсысы сiздi ?зi?iзден: «Сiз кiмдi алдау?а тырысасыз?» дейдi. «Мен (кез-келген проблеманы) шешемiн» с?зiмен растау ?детте сенiмдiрек естiледi, сонды?тан оны сенiм ар?ылы ?абылдау о?айыра?. Сонымен ?атар, ол терiс «к?з?арас?а» жол бермейдi, сонды?тан ол тезiрек ж?не тиiмдi ?рекет етедi. Айырмашылы?ты шынымен т?сiнгенi?iзге к?м?н болмас ?шiн, та?ы бiр мысалды ?арастырайы?. ?зi?iзге айты?ыз: «Менi? жа?а с?ндi к?лiгiм бар». Б?л – ?ате растама! Егер сiзде жа?а с?ндi к?лiк болса, б?л с?здi бас?а растамамен ауыстыры?ыз. Бастысы – сiз ?ала?ан н?рсе туралы растама жасау. Сiз б?л растаманы ?алай ?абылдады?ыз, ?йткенi сiзде жа?а с?ндi к?лiк ?лi жо?. Ендi айты?ыз: «Мен жа?а с?ндi к?лiкке ие болуды шештiм». Екi т?жырымны? ?айсысы сiзге сенiмдi болып к?рiнедi? Оларды? ?айсысы бейсанада бiрден ?арсылы? бiлдiруге тырысады: «Сiз кiмдi алдау?а тырысасыз?» дейдi. Бiрiншi растаманы айту ар?ылы, бейсана т?кпiрiнде, сiз, е? алдымен, к?м?н тудырасыз. Ендi ?ате растамалар?а кезек берейiк «Мен жа?а с?ндi к?лiкке ие бола алмаймын» немесе «Егер к?лiгiм менде болса ?ой!». Егер сiз «Мен шешемiн» деген с?здермен растауды бастаса?ыз, онда б?л сенiмдiрек естiледi, ?йткенi бейсана жа?а с?ндi к?лiкке ие болу ?шiн «шешiм ?абылда?аны?ыз?а» ?арсы т?ра алмайды. Ж?не шешiм ?абылдау мiндеттi т?рде жедел ?рекетке алып келедi. Сiзге а?ыл мен ?иял?а ?ысым жасауды? ?ажетi жо? – сiз жай ?ана ?рекетсiз ?рекеттi жасайсыз ж/е к?п ?замай физикалы? ?рекетке к?шесiз.
Сонымен, энергетикалы? де?гейде сiздi? тiлегi?iз орындалды! Сiз жеке та?дау жасау ар?ылы ?ажеттi к?йге жету ниетiн бiлдiресiз. Бас?аша айт?анда, «Мен шешемiн» с?зiн растама?а ?осу айтарлы?тай ?сер етедi, ?йткенi оны бейсана ?абылдайды. Растау бейсана тарапынан ?арсылы??а тап болмайтын ?зiн-?зi гипнозды? ?уатты ??ралына айналады. Мен б?л т?сiлдi ?зiмнi? жеке «Жаман Ауруыммен» к?ресуде ?олданамын ж?не оны? жо?ары тиiмдiлiгiне ?немi к?з жеткiземiн. «Мен… шешiм ?абылдадым» Растауды шынды??а айналдыруды? е? жа?сы т?сiлi – шын ж?не ?дiл.
Н?ТЕЖИЕЛІ Ж?НЕ ТЕЗ ?СЕР ЕТЕТІН РАСТАМАЛАР ??РУ
Д?рыс Растау жасау процедурасы бiрнеше ?адамнан т?рады. ?адамдарды д?рыс т?сiну ?ажет, ?йткенi олардан кiрпiштен ?й т?р?ызу?а болатыны сия?ты ?адам ?адаммен о?, жа?ымды, позитивтi н?тиже ?алыптастыру?а болады. ?р ?адамды егжей-тегжейлi ?арастырайы? ж?не олар сiздi? ?мiрi?iздi т?бегейлi жа?сарту?а ?алай к?мектесетiнi туралы с?йлесейiк.
1. РАСТАМА ?АЗІРГІ УА?ЫТТА ЖАСАЛУЫ КЕРЕК
Растама ?азiргi уа?ытта бекiтiлуi керек, ?йткенi бейсана ?азiрден бас?аны бiлмейдi, ол ?шiн ?ткен де, болаша? та жо?, сонды?тан сiздi? растамалары?ыз ?ткенмен, болаша?пен байланысты болмауы керек, тек ?азiргi уа?ытпен, ?азiргi с?тпен байланысты болуы керек. Бейсана ?ткендi де, болаша?ты ?азiр болып жатыр деп ойлайды. Сонды?тан ерiктi сана, а?ыл?а ?ткен о?и?алар туралы ?немi ойлануды?, болаша??а ?ате назар аударуды? ?ажетi жо?. ?азiргi уа?ытта Растаманы ?олдану кезiнде «бiр к?нi», «жа?ында» немесе «ерте?» с?здерiн ?олданба?ыз. Сiз ?зi?iз айт?ан ж?не елестететiн барлы? н?рсенi д?л ?азiр бейсана ?абылдайтынына сендiруi?iз керек. Б?л дегенiмiз, егер сiз оны ?азiргi уа?ытта растайтын болса?ыз, онда ол ?те тез iске асады, ?йткенi бейсана оны факт ретiнде ?абылдайды. Айта кету керек, бiз растайтын ж?не елестететiн н?рсенi ?абылдау ?абiлетiмiз оны? ?аншалы?ты тез орындалатынына байланысты. Бiз шынайы ?мiрдi, ?зiмiздi ?алай д?рыс ?абылдаймыз барлы?ы со?ан байланысты. ?азiргi уа?ытта Растауды бекiте отырып, ?азiргi с?тте не болып жат?анын т?сiнесiз ж?не бейсана олар?а дереу жауап бередi.
2. РАСТАУ АР?ЫЛЫ, СІЗ ?АЛАМАЙТЫН Н?РСЕ ТУРАЛЫ ЕМЕС, ?ЗІ?ІЗ ?АЛА?АН Н?РСЕ ТУРАЛЫ АЙТУЫ?ЫЗ КЕРЕК
Растамада жо?алту емес, алу фактiсi к?рсетiлуi керек. Сiз неден аула? бол?ы?ыз келетiнi немесе одан ??тыл?ы?ыз келетiнi туралы айтпа?ыз. Б?л сiз iздейтiн н?рсе туралы болуы керек. Растау ж?не бейнелеу ?ткенге емес, сiздi? ма?саттары?ыз?а ба?ытталуы керек. К?птеген адамдар керi Растауды ?олданады, я?ни олар ?здерi ?ала?ан н?рсенi емес, ?здерi ?аламайтын н?рсенi талап етедi. Сонымен ?атар, сiз ?зi?iз ?алама?ан н?рсенi емес, ?зi?iз ?ала?ан н?рсенi сипаттауы?ыз керек. Мысалы, бала кезi?iзде ана?ыз сiзге: «сен д?рiгер болуы? керек», – дедi. Сiзде екi-а? та?дау болды: не «керек», не «керек емес» деп ?арсылы? бiлдiру. Егер сiз ?зi?iз д?рiгер бол?ы?ыз келмесе, онда ол сiз ?шiн «керек емес». Егер Растауды ?айталау процесiнде сiз бiртiндеп ынта-жiгерi?iздi жо?алтса?ыз, б?л сiз шынымен ?ала?ан н?рсе туралы емес, не iстеу керектiгi туралы с?йлесетiндiгi?iздi? на?ты белгiсi. Проблема мынада, к?птеген адамдар ?здерi ?ала?ан н?рсенi бiлмейдi, сонды?тан о? н?тиженi? орнына олар терiс растама жасайды. К?п жастарды? ?з ?алауларын на?ты айта алмайтынды?ына та?данбаймын, оларда тек елiктеуден туында?ан ?алаулар, себебi олар ?здерiнi? шын ?абiлеттерiн бiлмейдi.
Адамдар ?азiргi жа?дайды ?згерту немесе жа?ымсыз ?деттен арылу туралы к?п ойланады. ?детте, олар «к?бiрек», «жа?сыра?» ж?не т. б. сия?ты с?здердi ?олдана отырып, ?ала?анын ?зiмен салыстырады. Мысалы: «Мен ?зiмдi жа?сыра? сезiнгiм келедi». «Мен ?зiме к?бiрек сенiмдi бол?ым келедi». «Мен к?бiрек а?ша тап?ым келедi» ж?не т.б. ойлар, б?л терiс пiкiр бiлдiруден г?рi жа?сы болса да, м?ндай растау адамды ?згертпейдi, я?ни «жа?сыра?» немесе «к?бiрек» деу, салыстыру?а назар аударады. Н?тижесiнде, о? растауды ?айталауды? б?кiл процесi ?з ма?ынасын жо?алтады.
Р??сат етi?iз бiр мысал?а. Адамнан ?аламайтын н?рселер туралы с?ра?анда, олар ?з ?мiрлерiнен жой?ысы келетiн н?рселер туралы егжей-тегжейлi айта бастайды. Мысалы: «Менi? с?йiктiм достарымен к?п уа?ыт ?ткiзгенiн ?аламаймын» немесе «Ма?ан ?за? сапарлар?а арнал?ан ж?мыс ?намайды». ?йткенi, олар ?здерi ?аламайтын н?рсенi на?ты елестетедi, бiра? олар ?здерi ?ала?ан н?рсенi елестете алмайды. Бас?аша айт?анда, оларды? барлы? ойлары проблемалар?а, олар ?ана?аттанба?ан н?рсеге назар аударады. ?кiнiшке орай, осылайша сiз тиiмдi Растауды еш?ашан бейсана?а бекiте алмайсыз. ?немi ?аламайтын н?рсенi ойлау беру жадта са?талады ж?не ол ойлар сiзге зиян болады, ал ?алайтын н?рсенi ойлау ?уаныш эмоциясын тудырады. Бiра? егер сiз ?олайлы н?тиженi елестете алса?ыз, оны? м?мкiндiгi ?лде?айда жо?ары болады. Осылайша, егер сiз ?зi?iз ?ала?ан н?рсеге назар аудара алса?ыз, онда б?л – н?тиже болады. Нелiктен б?л ?те ма?ызды? Себебi бейсана компьютер сия?ты ж?мыс iстейдi. ?здерi?iз бiлетiндей, компьютер с?збе-с?з «ойлайды», сонды?тан ?андай да бiр с?ранысты енгiзу ар?ылы с?здердi м??ият та?дау керек. Бейсана мен сана бiрдей ?рекет етедi. Компьютер сия?ты, олар барлы? кiретiн а?паратты с?збе-с?з ?абылдайды. Шы?у туралы а?парат, я?ни б?л жа?дайда iс-?рекеттi? т?пкiлiктi н?тижесi команданы? на?ты растамасына байланысты болады. Егер бiздi? iшкi компьютерiмiз н?тиженi т?сiнбесе, ол не iстеу керектiгiн бiлмейдi! Сонды?тан, егер сiз Растауда салыстыруды ?олданса?ыз, мысалы, «жа?сыра?/к?бiрек», онда бейсана б?л команданы т?сiнбейдi. Ол ?шiн «жа?сыра?» кез-келген н?рсенi бiлдiруi м?мкiн. Сонды?тан, егер сiздi? растауы?ыз екi жа?ты болса, онда н?тиже де жа?ты болады (?алаймын/?аламаймын).
3. РАСТАУ НА?ТЫ БОЛУЫ КЕРЕК
?здерi?iз бiлетiндей, сiз ?зi?iздi? тiлектерi?iздi д?л растауы?ыз керек. Растауда «?лкенiрек» немесе «жа?сыра?» сия?ты белгiсiз салыстырулар болмауы керек. ?зi?iз ?ала?ан н?рсенi на?ты айты?ыз. Мысалы: «Мен биыл бiр айда 1 млн тг табуды шешемiн». Ал ендi екiншi растама: «Мен биыл?ы жылы ?ткен жылмен салыстыр?анда к?бiрек а?ша тап?ым келедi». Бiрiншi растама на?ты (азы?), ал екiншiсi белгiсiз (?о?ыс). Бейсана т?сiнiксiз командаларды т?сiнбейдi. Егер сiз жылына 10 млн тг тап?ы?ыз келсе ж?не «Мен биыл?ы жылы былтыр?ы?а ?ара?анда к?бiрек а?ша тап?ым келедi» деп айтса?ыз, бейсанада «к?бiрек» деген не екендiгi туралы т?сiнiк жо?, сiз 10 млн тг емес 10 мы? тг табасыз! Б?л Факт! Сонымен ?атар, бейсананы ба?дарламалау кезiнде «?ркендеу» немесе «молшылы?» сия?ты с?здердi ?олданбау?а тырысы?ыз. Ол м?ндай абстрактiлi ??ымдарды т?сiнбейдi, ?йткенi олар на?ты емес. Сiз ?андай а?ша ал?ы?ыз келетiнiн на?ты к?рсеткен д?рыс. Алды??ы мысалды еске т?сiрi?iз. Бiз айтты?: «Мен биыл 10 млн те?ге табуды шешемiн». Ал ендi бас?аша: «Мен ?аржылы? ?ркендеу мен молшылы??а жетудi шешемiн». Н?тиже сiздi? ?зi?iз туралы ой-пiкiр т?р?ысынан на?ты к?рiнуi ?те ма?ызды. Асыра айтпа?ыз немесе т?мендетпе?iз. Ай?ын елестетiп, содан кейiн, ?ол жеткiзуге ?абiлеттi болуы тиiс бейсана, ма?сатты еш?андай ?арсылы?сыз ?абылдайды. М?ны? б?рi ?абылдау?а байланысты. Сiз ?анша а?ша ?абылдай аласыз? А?ша к?п тап?ан сайын, оны к?п ж?мсау керек болады.
Егер сiз салма? жо?алт?ы?ыз келсе, онда на?ты салма?ты к?рсетi?iз. «Мен 60 келiге дейiн салма? таста?ым келедi… (мерзiмiн к?рсетi?iз)». Егер сiз жа?сы ата-ана бол?ы?ыз келсе, «Мен жа?сы ана/?ке болуды шешемiн» деп айтпа?ыз. Б?л ?ала?ан н?тиженi? на?ты бейнесiн елестетуге к?мектеспейдi. Айты?ыз: «Мен к?н сайын балама сенiмдi болу?а к?мектесу ?шiн он минутты б?лудi шешемiн», «Мен к?н сайын он минутты балама ата-ана махаббаты мен ?олдауын сезiнуге к?мектесудi шешемiн» немесе «Мен баламды ?дiл, берiк ж?не табанды т?рде т?рбиелеудi шешемiн».
«Мен футболды жа?сы ойнаймын» деген растау да к?мектеспейдi. ?р футболшы ала??а шы?арды? алдында д?л осылай айтады, бiра? б?рi бiрдей жа?сы ойнап шы?пайды, бiр команда же?iлуi де м?мкiн. ?з техника?ызды? ?андай ??рамдас б?лiктерiн жа?сарт?ы?ыз келетiнiн на?ты к?рсетi?iз – допты ба?ылауды ?стау, пасты д?рыстап беру, со??ыны д?л ворото?а ?арай ба?ыттау, тез шаршамау, жылдамды?ты к?бейту. Белгiлi бiр тапсырманы орындау ?шiн ?ажеттi барлы? ?асиеттер мен да?дыларды б?лек талда?ыз. ?р техниканы немесе ?адамды компоненттерге б?лi?iз. Б?л туристiк агенттiкке билет алу ?шiн келумен бiрдей. Сiз ?айда бара жат?аны?ызды на?ты бiлуi?iз керек. Д?л т?жырымдау ?те ма?ызды. На?ты ж?не аны? адам болы?ыз.
4. РАСТАУ ЭМОЦИОНАЛДЫ РЕАКЦИЯ ТУДЫРУЫ КЕРЕК
Сезiм мен эмоцияны сезiнетiн с?здердi ?олданы?ыз, ?йткенi бейсана эмоционалды т?жiрибеге д?л жауап бередi. Е? н?тижелi сезiмдердi? бiрi – ?уанышты тол?у. Растау м?мкiндiгiнше ынта-жiгермен, талпыныспен болуы керек. Кейбiр адамдарда белгiлi бiр с?здер к?штi эмоциялар тудырады, ал бас?аларын м?лдем бей-жай ?алдырады. ?ркiм ?зiне с?йкес растаманы табуы керек. Сiзге ?уаныш, ынта, талпыныс тудыратын с?здерден растау жаса?ыз. ?серлi эмоцияларды бастан кешiретiн кез-келген с?здер немесе тiркестер бейсана?а ?лкен ?сер етедi. ?детте, т?жiрибе не??рлым к?п болса, со??рлым тезiрек ?згерiстер болады. Позитивтi растамада ынталандыру, мотивация болуы керек. Нелiктен? Себебi «жансыз» растау iш пыстыратын, жалы?тыратын сия?ты: сiз о?ан назар аудармайсыз ж?не ол ?ала?ан н?тиже бермейдi.
?нiм немесе ?ызмет жарнамасын жасайтын маркетологты? негiзгi мiндеттерiнi? бiрi – ?алайда сатып алушыларды? назарын аудару. Ойланып ?араса?, растама – б?л да ?з кезегiнде жарнама ар?ылы бейсанада эмоция тудыру. Сiздi? ма?саты?ыз – шынымен ?ала?ан н?тижеге ?зi?iздi сендiру. Бас?аша айт?анда, сiз «сатып алуы?ыз» керек ж?не оны? ??нын т?леуi?iз керек – сiз шынды??а айналдыр?ы?ыз келетiн н?рсенi растауы?ыз керек. Б??ан растама ы?пал етедi, онда ?олданылатын с?здер мен тiркестер сiздi «ойландыруы» керек. Сын есiмдердi м??ият та?дап алы?ыз, ?зi?iздi к?штi ынта-жiгермен толтыру ?шiн тартылысты ?олданы?ыз. Содан кейiн адам, магнит сия?ты ?зiне ?ажеттi н?тиженi тартады. ?з-?зiне деген сенiмдiлiктi са?тай отырып, ма?саты?ыз?а батыл жетуге к?мектеседi. Жалпы ал?анда, растау соншалы?ты жiгерлендiрiлуi керек ж?не сiз оны ?айта-?айта ?айтала?ы?ыз келетiндей етiп ?натып ?алауы?ыз керек. Мысалы: «Мен ?з ?мiрiмдi о?ай ж?не ?уанышпен бас?арамын». Растамада «о?ай» с?зiн ?олдану ар?асында б?рi ?лде?айда же?iлдейдi. Сiздi? ойы?ыз?а тапсырма ?иын болып к?рiнген кезде, сiздi? бейсана?ыз оны орындау?а ?арсы бола бастайды. Бiра? егер сiз ?зi?iзге б?рi «о?ай» деп шешсе?iз, б?л сiзге арты? к?ш пен уа?ыт ж?мсамау?а, проблема?а же?iл ?арау?а к?мектеседi, содан кейiн сiз ?ала?ан н?тижеге ?лде?айда ертерек ?ол жеткiзесiз. «О?ай» деген с?здi кез-келген iс-?рекетке ?олдану?а болады. Мен ?зiм оны ?з растамаларымда, «Жаман Аурумен» к?ресуде ?олданамын, б?л менi? жа?дайымны? н?тижесiне жа?ымды ?сер етедi. Со??ы н?тижеге жету жолы ?лде?айда ?ыс?а ж?не ?арапайым болады. Та?ы бiр пайдалы ?рi зиянды с?з – «л?ззат». Мысалы: «Мен к?нделiктi спортпен ш??ылдануды та?даймын, себебi ол ма?ан л?ззат сыйлайды». Немесе: «Мен ??мар ойынына т?уелдi емеспiн, мен одан жай ?ана л?ззат аламын»
«Мен ?з бизнесiм ?шiн жа?а идеялар ойлап табудан л?ззат аламын». Бiз ?уан?анды ж?не л?ззат ал?анды жа?сы к?ремiз. Бiз ?р?ашан жа?ымды сезiмдер ?келетiн н?рсенi жиi ж?не жиi жаса?ымыз келедi. Келесi ?детте жарнамада ?олданатын с?здер сiздi? растауы?ызды тартымды етедi: «ы??айлы», " сенiмдi», «?ауiпсiз», " жылдам», «тегiс», «жа?ымды» ж?не т.б. сезiмдердi тудыратын осы немесе бас?а с?здердi ?олдана отырып, сiз ?з ма?саттары?ызды, ?зi?iз ?ала?ан н?рсенi ж?зеге асыруды? жа?а т?сiлдерiн с?зсiз тартасыз. Есi?iзде болсын, сiз ?зi?iздi? ?мiр атты фильмi?iздi? сценарийiн ?зi?iз жазып жатырсыз, о?ан режиссер болып растамалар ?олданып жатырсыз, оператор болып бейнелеп жатырсыз, сосын продюссермен бiрге тамашалап эмоция алып жатырсыз, сонды?тан оны ?зi?iз ?ала?андай жаса?ыз.
5. РАСТАМА Е? ?ЗДІК Н?ТЕЖИЕГЕ БА?ЫТТАЛУЫ КЕРЕК
Растауды сiз елестете алатын бизнестi? е? ?олайлы н?тижесiн сипаттау?а тырысы?ыз. Сiз жа?а п?тер ал?ы?ыз келедi делiк. Егер сiз жай ?ана «жа?а» с?зiн ?олданса?ыз, ол кiшкентай, лас, шулы нашар п?тер болады. Растау ж?мыс iстедi, ?йткенi б?л п?тер сiз ?шiн ?лi де «жа?а» болды, бiра? м?ндай жа?дайда ?мiр с?ру ?те ы??айлы емес… М?ндай растама ?лде?айда жа?сы ?сер етуi м?мкiн: «Мен к?н шуа?ты, ке?, тыныш, жа?сы к?тiлген п?терде т?руды ?алаймын, шешiм ?абылдадым». Б?л растама ?лде?айда жа?ымды н?тиже бередi.
6. РАСТАУ О?, ЖА?ЫМДЫ, ПОЗИТИВТІ БОЛУЫ КЕРЕК
Бiз ?шiн а?паратты ?абылдау кезiнде бейсана терiс, жа?ымсыз, негативтi растамалардан аула? болып, м?н бермеуi керек. Бейсана?а ?андай да бiр а?парат беру немесе о?ан ?андай да бiр растамалар бекiту кезiнде, сiздi? м?мкiндiгiнше ойлары?ыз (с?здерi?iз) жа?ымды, о?, позитивтi болуы керек. М?ндай с?здердi ?олданба?ыз: «жо?», «м?мкiн емес»,» еш?ашан» ж?не т. б. Терiс растаманы? мысалы: «Мен ендi бас ауруын сезiнбеймiн». Оны жа?ымды етiп ауыстыр?ан д?рыс: «Мен тынышты? пен жа?сарып келе жат?анымды сезiнемiн». К?бiнесе бiз терiс н?рсеге назар аударамыз, оны? салдарын ?зiмiз т?сiнбеймiз. Сонды?тан сiз ?зi?iздi? растауы?ызды бекiткен кезде, жо?арыда айтыл?ан с?здердi? жо?ты?ын тексерi?iз. ?ажеттi н?тижеге с?ттi ?ол жеткiзу осы?ан байланысты.
7. РАСТАУ ЖЕКЕ БАС?А ?АТЫСТЫ БОЛУЫ КЕРЕК
Позитивтi растама бiрiншi адамны? iшiнде расталуы керек. Бiз тек ?зiмiз ?шiн ?ана шешiм ?абылдай аламыз ж?не бас?а ешкiм ?шiн шешiм ?абылдай алмаймыз. Бас?а адамдарды? ?згеруiне ?мiттенiп немесе бiздi? ?алауымыз?а жа?пайтын адамдарды ?згертуге тырысып, ?ажеттi н?тижеге жету м?мкiн емес. Сiз ?зi?iздi? ба?ынышты пiрлерi?iз (табынушылары?ыз: фанат, кумир, гик) ?шiн еште?е шеше алмайсыз, бiра? растау ар?ылы ?зi?iздi ?згерте аласыз, соны? ар?асында сiздi? де табынушылары?ыз пайда болады.
Егер сiз ?з достары?ызбен, отбасы?ызбен немесе ?ызметкерлерi?iзбен орта? ма?сатта ж?мыс жасаса?ыз, «бiз» деген с?зден Растаманы бастау?а болады. Б?л жа?дайда ?жымды? н?тиже ?шiн де, жеке ?лесi?iз ?шiн де растама жасалады. Табыс пен с?ттiлiк ?шiн екеуi де бiрдей ма?ызды. Бiра? сiз бас?а адам ?шiн еште?е талап ете алмайтыны?ызды ?мытпауы?ыз керек. Сiздi? ?олы?ызда?ы барлы? н?рсе – сiздi? мiнез-??л?ы?ызды ?згерту ж?не сол ар?ылы достар, серiктестер, отбасы, клиенттер ж?не бас?а адамдар тарапынан жа?ымды реакцияны ынталандыру. Сiз кез-келген ?згерiс iште ?туi керек екенiн жа?сы бiлесiз деп ?мiттенемiн. Адам ?мiрi – б?л е? алдымен оны? iшкi т?жiрибесi. Жалпы растау б?л эгоцентристiк (эгоизмнi? жо?ар?ы д?режесi) болып к?рiнуi м?мкiн, бiра? бiз ?зiмiзге ие емес н?рсенi бас?алар?а бере алмаймыз. Мысалы а?ша?ыз жо? болса сiз ?аржылай к?мек к?рсете алмайсыз, елдi? батасы мен ма?тау с?здерiн ести алмайсыз.
Сiз бас?аны ?згерте алмайсыз, бiра? сiз бас?а?а деген к?з?арасты ?ана ?згерте аласыз. ?згерiстен шабыттанып, сiз де ?зi?iздi жа?сы жа??а ?згерту туралы шешiм ?абылда?ан боларсыз, бiра? менi? ?згерiстерiм менде, сiздiкi ?зi?iзде басталуы керек. К?бiнесе, растауды? к?мегiмен адамдар ?згелердi? мiнез-??л?ын ?згертуге тырысады, ?йткенi олар о?ан ?сер ету ???ы?ын бар деп ойлайды. Мысалы бiз, бiреудi? бiзге бас?аша ?ара?анын ?алаймыз: «Мен… менi жа?сы к?ретiнiн бiлемiн». «Мен клиенттерiмнi? менi ?з iсiнi? е? жа?сы маманы деп санайтынын бiлемiн». «Мен… менi т?сiнедi деп ойлаймын». Кейде бiз бас?а адам?а ?андай да бiр ?иынды?тар (?ар?ыс) тiлеймiз: «Мен… менiмен ?алай ?арым-?атынас жаса?аны ?шiн мен оны жазалаймын», «Оны? ?мiрде жолы болмай ?алсын». Кейде, керiсiнше, адам?а жа?сы н?рсе бол?анын ?алаймыз: «Мен… тезiрек сауы?ып кетуiн тiлеймiн». Со??ы растама ?те жа?ымды ж?не прагматикалы? болып естiледi. ?рине, бас?а адам?а жа?сылы? тiлеудi? еш жаман жерi жо?, бiра? м?ндай растау да мiнсiз емес.
Жалпы бiз бас?а адамны? ?мiрiне араласпауымыз керек. Себебi ол сiзден бас?а сенiмге ба?ынады. Оны? сенiмiне келiсесiз бе, жо? па, ойлану?а т?рарлы?. Шын м?нiнде, бiз бас?а, бiзбен бiрге т?рмайтын адамны? ?алай ?мiр с?ретiнiн бiлмеймiз, бiра? оны? ?су мен даму жолына ?леуметтiк желi ар?ылы ба?а беремiз, сонды?тан ол к?штi ж/е керемет адам болып к?рiнсе де, оны? есебiнен еш?андай на?ты растама жасай алмаймыз. Сонымен ?атар б?л, растауды? м?нiне ?арсы келедi ? ?йткенi олар бiзге ?зiмiз ?ала?ан н?рсеге ?ол жеткiзуге т?к ?атысы жо?. Егер бiз бас?а адам?а жа?сы д??а тiлегiмiз келсе, ол ?шiн не жа?сы, ?айырлы, берекелi екенiн бiлмеймiз. Растауды? со?ында келесi с?йлемдi ?осу жеткiлiктi: «…егер б?л (са?ан) арты жа?сы болса, онда … (адамны? атын к?рсетi?iз)». Осы?ан с?йкес, тезiрек ?алпына келуi керек нау?ас ?шiн жо?арыда атал?ан Растаманы келесiдей ?айта ??ру?а болады: «Мен… жа?сар?анын ?алаймын, егер о?ан б?ны? арты ?айырлы, берекелi болса б?л оны? жа?сы пайдасына болса». Осылайша, сiз осы немесе бас?а адам ?шiн не жа?сы екенiн шешуге ???ы?ы?ыз жо? екенiн к?рсетесiз, бiра? сонымен бiрге о?ан е? жа?сысын тiлейтiндiгi?iздi к?рсетесiз. Бiз бас?а адамдар ?шiн, оларды? ?мiрiнi? таби?и ба?ытына араласпай, о?, жа?ымды, позитивтi растама – д??а-тiлек жасау?а м?мкiндiгiмiз бар. Мысалы, жо?арыда келтiрiлген растамаларды? бiрiншiсiн келесiдей ?згертуге болады: «Мен… менi жа?сы к?ретiнiн сеземiн». Б?л жа?дайда сiз оны? мiнез-??л?ына реакция жасайсыз. Б?л сiздi? ба?ылауы?ыз?а с?йкес келедi. Б?л растамалардан сiз ?зi?iздi ба?ытты сезiну ?шiн бас?а бiреуден ?згерiстi к?туi?iз керек емес, себебi сiз орта?а т?уелдi емессiз.
Та?ы бiр мысал: «Мен басты?ты? е?бегiмдi ба?алауын ?алаймын». М?ндай растау ?олайсыз, ?йткенi ол сiздi? басты?ы?ыздан мiнез-??л?ын ?згертудi талап етедi. ?мытпа?ыз, сiз бас?а адамдарды ?згерте алмайсыз. Алайда, сiз ?з растама?ызды ?айта жаза аласыз: «Басты? менi? е?бегiмдi ба?алайтынын сеземiн». Б?л жа?дайда сiз жа?дайды бас?ара аласыз. Сонымен ?атар б?л растау, б?рын-со?ды бай?ама?ан басты?ты?, сiзге о? к?з?араспен назар аудару?а м?жб?р етесiз. Н?тижесiнде сiз ?арым-?атынасы?ызды? осы аспектiсiне назар аударасыз ж?не сол ?шiн барлы?ын жасайсыз. Бiздi? ойларымыз неге ба?ыттал?ан, бiз соны аламыз!
Бас?а адам?а жаманды? тiлейтiн немесе ?андай да бiр ?дiлетсiздiк немесе ренiш ?шiн кек iздейтiн растауды? бiрнеше мысалын келтiрейiк. «Мен… менiмен жаса?ан ?рекетi ?шiн жазасын беремiн». Немесе: «Менi… ренжiткенi ?шiн ?ар?аймын». Сiз б?дан терiс энергия аласыз, сонымен ?атар, м?ндай растамалар сiздi ренiшке назар аудару?а м?жб?р етедi. Егер сiз ?зi?iздi ренжiткен, жаманды? жаса?ан т.б. ?мытып кетуге немесе миы?ызда?ы ?ылмыскердi кешiруге к?мектесетiндей етiп растамалары?ызды ?айта жазса?ыз жа?сы болады. М?ны iстеудi? жал?ыз жолы – шынды?ты ?абылдауды ?згерту. М?ндай растау ?лде?айда пайдалы ж?не тиiмдi болар едi: «Мен б?дан былай ?кпе-ренiш ж/е бас?ада жа?ымсыз сезiмдердi ?абылдамаймын». Немесе: «Мен б?л ?кпе-ренiштi?, ?дiлетсiздiктi? салдарынан арылуды шешемiн». Осындай шешiм ?абылдай отырып, сiз ?зi?iздi кек алу ниетiнен босатасыз. Егер сiз б?л туралы ойласа?ыз, онда кешiрудi? шынайы себебi – ауыр уайымнан ??тылу, жан тынышты?ы мен ?мiр ?йлесiмiн ?алпына келтiру. Мида?ы ???ы? б?зушыларды кешiру туралы а?ылмен шешiм ?абылда?ан кезде, жан тынышты?ы автоматты т?рде ?алпына келедi. Сонымен ?атар, сiз кек алу ниетiнен арыласыз ж?не бас?а адамны? ?мiрiне терiс назар аударуды то?татасыз. Бiз ?шiн ?ткен ?аншалы?ты ауыр болса да ?згерте алмаймыз, бiра? оны ?алай емдеу керектiгiн ?рдайым шеше аламыз ж?не сол ар?ылы рухани жараларымызды сауы?тыра аламыз. Алла бiзге ж?рдемшi болсын!
8. РАСТАУДА САЛЫСТЫРУЛАР БОЛМАУЫ КЕРЕК
Есi?iзде болсын, растау сiзге жеке ?атысты болуы керек. Сондай-а?, сiз б?секелесетiн ешкiм жо? екенiн т?сiнуi?iз керек. Бiз б?л ?лемге бiр-бiрiмiзбен б?секелеспей, жалпы?а орта? игiлiк ?шiн, жасампазды? ?шiн келемiз. Б?секелестiк – б?л ?зiн-?зi д?лелдеуге, ?зiн-?зi ба?алауды арттыру?а тырысу. Сiздi? жал?ыз б?секелесi?iзсiз ?зi?iз ?ана бола аласыз. Сiздi? басты ма?саты?ыз ?зiн-?зi жетiлдiруге ?мтылу болуы керек. ?зi?iздi, ?зi?iзден жо?ары деп санайтын адаммен салыстыру?а тырыс?анда, сiз ?р?ашан ?зi?iздi нашар сезiнесiз, б?ндай жа?дайды ?сiресе ?леуметтiк желiлерде бай?ау?а болады. ?зi?iздi, ?зi?iзден т?мен деп санайтындармен салыстыра отырып, сiз жал?ан арты?шылы? сезiмiн сезiнесiз ж?не ерте ме, кеш пе «олар менен озып кетiп ж?рмесiн» деп ?мiр с?ресiз. Еш?ашан сiз бас?а бiреуге «арты?» немесе «кем» деп айтпа?ыз. Сiз «Мен бiздi? компаниямызда?ы е? жа?сы маркетологпын» деп айта аласыз, бiра? б?л еште?е бiлдiрмейдi, ?йткенi ?рiптестерiм менен де жо?ары к?сiбилiкпен ерекшеленуi м?мкiн. ?р?ашан белгiлi бiр ?ызмет саласында сiзден арты? немесе кем адам болады. ?алай бол?анда да, салыстыру ма?ынасыз. Сiз жетiстiктерi?iздi ?ада?алауы?ыз керек. «Мен олардан ?йрене аламын». Б?л салыстыру емес. Сiздi? ?з сапа?ыз?а д?рыс ба?а берi?iз ж?не б?л пайдалы болуы м?мкiн. ?з-?зi?iздi ба?ыла?ыз, растаманы д?рыс та?да?ыз, уа?ыты?ызды жеткiлiктi ?йымдастыры?ыз ж/е осыны? б?рi сiзге ?наса, бейсананы ба?дарламалауды д?рыс жасайсыз. ?олданыста?ы с?ттi растау ?дiстерiн а?ылмен игерi?iз. Бiра? мен та?ы ?айталайын: бiз ?зiмiздi бiр-бiрiмiзбен салыстырмауымыз керек. Бiз ?мтылу?а тиiс ??ндылы?тар – б?л жасампазды? пен шы?армашылы? ж?не ?зiн-?зi жетiлдiру.
9. РАСТАМА ШЫНАЙЫ БОЛУЫ КЕРЕК
?зi?iз ?шiн ?лi к?нге дейiн бейсана де?гейiнде ?абылдау?а ?абiлетсiзбiн деп айту, б?л ?зi?iздi с?тсiздiкке ?шырату. Б?ны? себебi растама шынайы емес ?тiрiк не жал?ан. Б?л жа?дайда сiз ?зi?iздi? ?абiлеттерi?iз туралы, ?з ойлары?ыз т?р?ысынан, тым жо?ары талаптар ?оясыз. Алдымен сiз н?тиженi бiрiншi мида ж?не ?азiргi уа?ытта елестетуi?iз керек. Егер сiз ?зi?iздi? ?иялы?ызда ?зi?iз ?ала?ан ?мiр салтын ?алай ж?ргiзетiнi?iздi, ?ала?ан бейне?iздi немесе ?ажеттi пайданы к?ре алмаса?ыз, онда сiз еш?ашан ма?саты?ыз?а жете алмайсыз. Растауды сипатта?ан жа?дайда сiз ?зi?iздi на?ты к?рсетуi?iз керек. Т?пкiлiктi н?тиженi? психикалы? бейнесiне деген ?арсылы?, терiс эмоциялар табыс?а, с?ттiлiкке кедергi келтiредi. Е? бастысы – те?герiмдi (баланс) са?тау. Бекiтiлген ма?сат тым ?арапайым болмауы керек, ?йтпесе о?ан жету ?шiн жеткiлiктi к?штi ынталандыру болмайды. Бiра? сонымен бiрге, сiз ?иял де?гейiнде елестете алмайтын немесе ?абылдай алмайтын н?тижеге жету ?шiн ма?сат ?ойма?ыз, ?йткенi сiз ?ор?ып, тiптi ал?аш?ы ?адам жасай алмайсыз. Бiз ?азiрдi? ?зiнде ма?сатты кiшiгiрiм мiндеттерге б?лген д?рыс деп айтты?, н?тижесiнде ол с?ттiлiктi? жалпы к?рiнiсiне айналады. М?нда сенiмдiлiк факторы ма?ызды р?л ат?арады. Растау сенiмдi болуы керек. Бас?аша айт?анда, эмоционалды? тол?у ?шiн ?лкен, бiра? шынайы болу ?шiн ?арапайым болуы керек. Растамалар шынды?пен ?йлестiкте болу керек. ?зi?iздi? растауы?ызды дауыстап айта отырып, ?зi?iзден с?ра?ыз: «Осы растама?а ?атысты менi? т?жiрибемдi он баллды? шкала бойынша ?анша ба?алау?а болады?» Егер н?тиже жетiден аспаса, сiз терiс «??з?арастарды» ?айта ?арап, оларды бейсанадан жою ?шiн шаралар ?абылдауы?ыз керек. Онсыз о?ан жа?а сенiмдi бекiту м?мкiн болмайды. Содан кейiн о?ан барлы? он ?пай беру ?шiн растауды ?айта жазы?ыз.
10. РАСТАУ АР?ЫЛЫ СІЗ ?МІРДІ? БАРЛЫ? САЛАЛАРЫН ТЕ?ДЕСТІРУІ?ІЗ КЕРЕК
Растауды? тиiмдiлiгiне к?м?нданба?ыз. Оларды д?рыс ?олдан?ан кезде, сiз ма?саты?ыз?а ?арай тартыласыз. Ма?саттар сiз ?шiн жа?ымды болуы ?те ма?ызды. Негiзгi фактор – iшкi тепе-те?дiк. Егер растау тек бизнеске немесе мансап?а ?атысты болса, ?мiрдi? бас?а аспектiлерi зардап шегуi м?мкiн, мысалы, сiздi? отбасы?ызбен немесе жа?ын адамы?ызбен ?арым-?атынасы?ыз. ?ызметтi? барлы? саласында ?су ж?не даму ?шiн о? растамаларды та?да?ыз. Егер олар бiр-бiрiне ?айшы келмесе, бiр уа?ытта бiрнеше Растаманы айту?а болады. Ішкi тепе-те?дiктi са?тау ?шiн ?мiрi?iздi? ?андай-да бiр аспектiсiн елемейтiндiгi?iздi, оларды? кез-келгенiне тым к?п м?н беретiндiгi?iздi немесе керiсiнше, тым аз к??iл б?летiндiгi?iздi тексерi?iз. Жеке ?ызмет саласында табыс?а жету ?шiн ?ана емес, т?тас ж?не те?дестiрiлген т?л?а болу?а тырысы?ыз. ?мiрде iшкi тепе-те?дiк бол?ан кезде б?рi орындалады. Егер сiз бiр н?рсенi сатып алып ?ал?аныны? б?рiн жо?алтса?ыз, д?рыс емес, сiз шы?ын?а ?шырайсыз. Сiз б?рiн бiрден сатып ала аласыз, бiра? оларды? арасында?ы ?йлесiмдiлiктi са?тай отырып, ?мiрi?iздi? барлы? аспектiлерiн растау ар?ылы ж?мыс iстетуге тырысы?ыз.
11. РАСТАУЛАРМЕН Ж?МЫС ЖАСАЙ ОТЫРЫП, ??ПИЯЛЫЛЫ? ПРИНЦИПІН СА?ТАУ КЕРЕК
Б?л принциптi? м?нi – сiздi? барлы? ма?саттары?ызды ?зi?iзде ?стау керек. Егер сiз оларды бас?а адамдармен б?лiссе?iз, олар сiздi бас?аша к?ндiруге, то?тату?а тырысады. Бiз ?детте, бiреудi? жеке ?суiне жол бермеймiз, ?йткенi бас?аларды? белсендiлiгi бiздi? енжарлы?ымызды ?ана к?рсетедi. Бiреуге ?зi?iздi? ма?саттары?ыз бен растамалары?ыз туралы айту ар?ылы, сiз олар?а ?арсы ?рекет етуге м?мкiндiк бересiз. Олар сiздi м?ны? б?рi нонсенс (ма?ынасы жо?) екенiне сендiредi ж?не сiз жетiстiкке жете алмайсыз. Бiз бас?аларды ?зiмiзге ?ара?анда а?ылды деп санаймыз, ?зiн-?зi ба?алауды? жеткiлiксiздiгiне байланысты, ?детте бiз олар?а, ?зiмiзге ?ара?анда к?бiрек сенемiз. Есi?iзде болсын, сiз ?анша рет не iстегi?iз келетiнiнен бас тартты?ыз. Сiз ?зi?iздi? ж?регi?iздi со??ы рет ?ашан ты?да?ыз? Бiз пайдалы ?згерiстерге неге ?арсы боламыз?
Ма?саттары?ыз бен растамалары?ыз туралы, тек олар туралы бiлуi керек немесе оларды тезiрек ж?зеге асыру?а к?мектесетiн адамдар?а ?ана айты?ыз. Бiз бiрiншi кезекте жеке ма?саттар туралы айтып отырмыз. Егер бiз топты? туралы айтатын болса?, онда оны? м?шелерi орта? ма?саттар ?оюмен бiрге айналысуы керек. Бiздi? к?пшiлiгiмiзге ма?сат ?ою?а ж?не олар туралы айналасында?ылар?а айту?а ?йретiлдi, содан кейiн арт?а б?рылу ?ят болды. Менi? ойымша, м?ндай т?сiл тиiмсiз, ?йткенi б?л жа?дайда ма?сат мiндеттемеге, ж?ктемеге, ?ысым?а айналады. Стресстi, шиеленiстi, ала?даушылы?ты, уайым мен ?ор?ынышты тудырады. Егер сiз ?зi?iздi? ма?саттары?ыз бен растамалары?ызды ??пия ?стаса?ыз, айнала?ызда?ы адамдар сiздi керiсiнше к?ндiруге немесе то?тату?а м?мкiндiгi аз болады. ?рине, олар сiзге «ке?естердi» тек «сiздi? пайда?ыз ?шiн» беремiз деп сендiредi. Сенбе?iз! Бас?аларды? ке?естерi оларды? ?мiр туралы ой-пiкiрлерiне негiзделген, бiра? олар сiздiкi емес. ?з ма?саты?ыз?а жеткеннен кейiн, орындал?аннан кейiн бiра? айты?ыз, солай сiзге ешкiм дым дей алмайды, себебi сiз д?лелдедi?iз. «Мiне, мен… жасайын деп жатырмын» дегеннi? орнына «Мiне, мен… жасадым» деп айты?ыз. Б?л сiзге Растауды та?дауда толы? еркiндiктi ?амтамасыз етедi ж?не келесi ма?саттары?ыз?а жетуге толы? к??iл б?луге м?мкiндiк бередi.
Д?РЫС ЕМЕС РАСТАУДАН ?АЛАЙ СА?ТАНУ?А БОЛАДЫ?
Б?рын бiз бас?алар ?шiн бiр шынайы ой-пiкiр (с?з) айту м?мкiн емес екендiгi туралы ??гiмелестiк, ?йткенi бiз олар ?шiн не жа?сы екенiн бiле алмаймыз. Жалпы ал?анда, бiздi? жеке растау туралы да солай айту?а болады. Кейде бiз ?зiмiз ?шiн е? жа?сы н?рсенi бiлемiз деп ойлаймыз ж?не ?зiмiздi д?рыс сезiнемiз. Кейде бiз ?зiмiзге жа?сылы?тан г?рi к?п зиянды? келтiремiз. Растауды? зор к?шi бар екенiн ?мытпа?ыз ж?не ол сiздi? ?мiрi?iзге ?немi ойлайтын, ?серлi эмоциялар тудыратын н?рсенi ?ана тартады. Егер сiз ?немi ?айталайтын растау сiздi? жа?сы, о?, жа?ымды, позитивтi с?здерге с?йкес келмесе ше? Онда бейсана?а бекiтiлген н?тиже керiсiнше болады. Сонды?тан д?рыс емес растаудан са?тану керек. ?рбiр растау ?шiн Мен келесi с?йлемдi ?осамын: «Мен ?мiрдегi е? жа?сы н?рсенi ?абылдаймын. ?айырлы ж?не берекелi бол?анын ?алаймын. ?мiрде ешнарсеге ?кiнбеймiн. Мен ба?ытты болу?а шешiм ?абылдадым». Б?л ма?ан к?мектеседi. Осылайша, растау зиян тигiзбейдi ж?не ?осымша м?мкiндiктер бередi.
РАСТАУ МЫСАЛДАРЫ
Мен сiзге пайдалы болуы м?мкiн бiрнеше Растамаларды ?сын?ым келедi. Олар жалпы сипат?а ие ж?не жо?арыда айтыл?андарды? б?рiн жа?сы т?сiнуге к?мектеседi.
«Мен б?рiн кешiруге шешiм ?абылдадым».
«Мен ?з ?мiрiм ?шiн толы?ымен жауап берудi ж?не кiн?нi бас?алар?а еш?ашан ауыстырмау?а у?де беремiн».
«Мен н?псiмдi, жанымды, т?нiмдi жа?сы к?рудi ж?не о?ан ??рметпен ?арауды ?натамын».
«Мен „Шексiз К?ш-?уат?а“ сенемiн, ол менi? барлы? жа?дайымды жасайтынына ж?не д??а-тiлектерiмдi ?абыл ететiнiне сенемiн».
«Мен ?ателiктер жасамау?а шешiм ?абылдаймын».
«Мен ?анша ?ателiк жасасам да, ?зiмдi с?зсiз с?юдi, кешiрудi та?дадым. Дегенмен жасамау?а на?ты сенiмдiмiн».
«Мен ?зiмнi? не iстегенiме емес, не iстейтiнiме сенудi шешiм ?абылдадым».