Әңгімелер қазақ тілінде

– Тезiрек, тезiрек, кiшкентай ханшайым. Осы а?ыма? ж?не айлакер адамдардан босату ?шiн. Тез ж?гiр, мен са?ан к?мектесемiн. Оларды то?тату ?шiн оларды? к?здерiне ??м себемiн …» – деп сыбырлады жел. Бiр уыс ??м мен ша? т?беге к?терiлiп, ??йында ?лкен к?шпен айналып, адамдар?а ?арай ?мтылды. Ша? мен желдi? ?серiнен еште?е к?рiнбедi. Адамдар к?здерiн ?ор?ау ?шiн ?олдарымен газеттермен жабылды. Айг?л таксиге немесе автобус?а отыру?а ?оры?ты. Ол адамдардан ?атты ?оры?ты. Ол ?зiн осы ?ор?ынышты д?рiгер М.-?а апарамын деп ?оры?ты, айналасына ?арап, нирванада ?тiп бара жат?ан адамдарды? а?ыма? к?лкiлерiн к?рiп, о?ан б?кiл ?ала осы д?рiгерге ?абылдау?а бара жат?ан сия?ты к?рiндi. ?ркiм си?ырла?андай есiнен айырылды. Сонды?тан с?н ?те ?ыс?а, ?ре? жабатын юбкалар?а айналды. Барлы?ы ж?не ?р т?рлi адамдар ?здерiнi? «очарларын» ашып, жала?аш ж?ретiнi сонды?тан.

«Олар жай ?ана киiнудi ?мытып кеттi – б?л менi? басымда жар? ете ?алды – Сол себептi б?рi бiрдей iш киiммен ж?редi, оны киiм астында жасыру керек. ?мытыл?ан! Олар жай ?мытып кеттi! Мен осында к?шiп келгенде не ойла?анымды ойладым. « Ол ?за?, ?за? ж?гiрдi. Ол ж?гiрдi, демалу?а то?тады, сосын ессiз адам сия?ты ?айта ж?гiрдi. Адамдар оны болдырмады ж?не оны т?сiнбедi. ?аланы? ?з ?мiрi болды, м?нда б?рi ?рт?рлi, ауылда?ыдай емес, ж?не кез-келген ауыл осында т?ра алмайды, уа?ыт пен а?шаны? жедел а?ынына iлеседi. М?нда ?ркiм ?з м?мкiндiгiмен ?зiнше ?мiр с?редi.

А?ыры станция?а жеткен Айг?л пойызына мiнiп, анасына д?рi сатып алмай кетiп ?алды. Д?рi-д?рмектi ?алада т?ратын Ахмет а?ай сатып алады. Ол Айг?лден естiген о?и?а?а к?лiп, б?лар алая?тар, ал Алматыда?ылар ауылда?ылармен бiрдей дейдi. Айг?л же?iл дем алады, бiра? ?за? уа?ыт а?асына ?йiне бару?а батылы бармайды. Ол ендi Жанельмен байланыс жасамайды. Миды жо?алту ?те ?ор?ынышты! Алла б??ан жол бермесiн!!

    © Copyright: Райса Каримбаева, 2014
    Свидетельство о публикации №214060400754

К?л

Сатира

«К?л» атты керемет, мистикалы? фильмдi ?арау.

Жарты фильм ?шiн басты кейiпкер – ?ылыми профессор ал?а, арт?а, ал?а, арт?а, ауылдан ауыл?а ж?не арт?а ?арай ж?рдi. Жолда м?лдем еште?е бол?ан жо?. К??гiрт таби?ат «мистикалы?» к??iл-к?йдi к?шейте т?стi. И?, мен оны? ал?а-арт?а ж?руiнi? езгiсiз, мылжы? музыка с?йемелдеуiмен ж?ретiнiн ?мытып кеттiм:

– Бум-барабум-бум-барарабум-бумм … – дабыл ?а?уды, дабыл ?а?уды еске т?сiредi.

?азiрдi? ?зiнде ?йы?тап жат?ан кезде мен бiр ?ор?ынышты? б?та?тар мен ескi баспалда?тардан жасал?ан импровизациялан?ан м?нарада профессор?а ?арап т?р?анын бай?адым.

– Е? болма?анда бiрде?е … – басымда же?iлдiк пайда болды. Мен к??iлiмдi к?тердiм. Кiдiртiлдi. Мен ?зiме та??урай джемiмен шай алып келдiм ж?не с?йiктi мистицизмiмдi к?ре бастадым. Бiра? ол жерде бол?ан жо?…

…Та?ы да профессор барды, жо?, ?азiр ол ауылдан екiншiсiне велосипедпен ж?рдi. Та?ы да: ал?а-арт?а, ал?а-арт?а, ал?а-арт?а… жартылай ?йы?та?ан, екiншi класты вагон?а шы??ан кезде д??гелектердi? дауысын еске т?сiредi…

– Мен одан к?п н?рсе жасай алмаймын… Ендi мен оны алып тастаймын … – Мен созылдым, бiра? содан кейiн та?ы бiр ашк?з ой:

– Мiне, олар, осы фильмдi жасаушылар, осыны? б?рiне к?п а?ша ж?мса?ан! ?рине, оны? ма?ынасы бар!

– ЖАРАЙДЫ МА! Мен басымды арт?а тырнадым ж?не ма?дайыма т?мен сыр?ып кеткен орамалды т?зеп бердiм.

Содан кейiн, ??дiреттi? ?зi менi? д??аларымды естiгендей! Менi? ?уанышыма орай, б?л фильмде жа?а ноу-хау пайда болды:

Профессорды? ?ызы, жас?спiрiм ?ыз т?сiнiксiз бiрде?е к?рдi, ?ара да?, б?лдыр фигураны еске т?сiрдi ж?не ашулы ай?аймен:

– Ж?НЕ! К?мектесi?дер! – деп б?кiл орман?а ай?айлады.

Болды…

?осу керек. Б?л ?йы?тататын д?рiлерге ?ара?анда жа?сы ж?мыс iстейдi:

– Анау-мынау… анау-мынау… Бум-банг-бум-бум…

Содан кейiн, ?деттегiдей, м?ндай жа?дайларда, мистика, д?лiрек айтса?, драма жанрына с?йкес, б?рi ?айтадан о?ан сенбедi.

О, и?, мен профессор та?ы не iстеп жат?анын айтуды ?мытып кеттiм. Ол к?лдегi ше?берлерге ?за?, ?те ?за? ?арап, таби?и т?рде музыка?а ?арап, еште?е болмады. Ол ?андай-да бiр себептермен ?зiн полюске байлап, ?ор?ынышты фильмдердегi кокон т?рiздi ?ызыл ар?анмен орап, а?ашты? б?та?тарына ?арап, бiрде?е естуге немесе к?руге ?атты тырысты, еште?е болмаса да, м?лдем еште?е бол?ан жо?.. Жо?, б?рi бол?ан со?. Мен а?ыры ?йы?тап кетiп, менi жалмап жiбермек болып, ?лкен аю менi ?а?ып жiбергенде ?ана ояндым, бiра? мен ?зiмдi батыл ?ор?ап, ауыр аюмен т?мсы??а мiндiм, содан кейiн ол ?андай да бiр себептермен, ма?ан таныс дауыспен жылап жiбере жаздайды:

– Неге т?белесiп жатырсы??

– Ж?НЕ? – Мен селт етемiн

– Т?р, мен айтамын! – деп iнiсi пайда бол?ан ?йкелiстi бетiн сипап шай?ады. – Б?лме?е бар!

Мен а?ыры к?зiмдi ашып, о?ан жалта?тай ?арадым.

– Мен оянамын, оны ояты?ыз, ол да ?рысады … – деп ренжiдi ол.

Содан кейiн б?рi ма?ан та? бастады… Б?л ??быжы? емес едi. Ол кiн?лi к?лiмсiреп о?ан кешiрiммен ?арады да, компьютерiн босатып, б?лмесiне ?арай беттедi.

Ендi мен тез ?йы?тауды бiлемiн! Сiзге тек осы фильмдi ?осу керек. Б?л ?йы?тататын д?рiлерге ?ара?анда жа?сы ж?мыс iстейдi:

– Анау-мынау… анау-мынау… Бум-банг-бум-бум…

Е? жа?ын дос

Бiздi? ?йде ба?сы т?рады. Оны? аты… Ол сiзге алдымен мейiрiмдi, мейiрiмдi жа?ын дос сия?ты к?рiнедi, бiра? содан кейiн… сiз ит сия?ты ?ре бастайсыз. Шынында да, ?абы?! Б?рi есiгi?де бiрт?рлi заттарды табудан басталады: к??гiрт шаштар, ?лкен инелер… сiз к?бiнесе т?нде ж?не к?ндiз ?йы?тай алмайсыз… кейбiр дауыстарды естiп, елестердi к?ре бастайсыз… жынды бол. Осы уа?ыт iшiнде ол ?рдайым бар ж?не сiздi ?зiнi? д?мдi та?амдарымен емдеудi жал?астыруда. Сiздi? барлы? ??пиялары?ызды бiлiп ал?аннан кейiн, ол оны асыра орындау ар?ылы немесе тiптi жа?асын ойлап табу ар?ылы б?кiл ?лемге опасызды? жасайды… Ол ?р?ашан ж?не барлы? жерде, к?н мен т?нде болады… Ал сiз с?ттiлiктен, е?бектен, денсаулы?ы?ыздан ж?не та?ы бас?алардан айырыласыз к?бiне ит сия?ты ?редi… О?и?а? Жо?, б?л шынды?… ?азiр дос болып к?рiнетiн адамдар к?п, бiра? iс ж?зiнде олар ондай емес…

***

Бiр тере? орманда екi ?оян ?мiр с?рдi: с?р ж?не а?. Олар бауырлас болып, бiрге ?стi, ?те бауырмал болды. Олар ?скенде, екеуi де ?те табысты ж?не бай болды.

Оларды? бiрi керемет ?ол?нершi болса, екiншiсiнi? ?зiнi? с?ндi ба?ы бол?ан. Шебер керемет ?йлер т?р?ызды. Ол ?йгiлi болды. Оны? к?птеген клиенттерi бол?ан. Ол бас?а елдерге жиi баратын ж?не ?йде болмайтын. Бiр к?нi ба?шасы бар адам жа?а ?й ал?ысы келiп, а?асынан ?й салуын ?тiнедi. Шебер бiрден келiсiмiн бердi, бiра? ?йдi? ??рылысын алдын-ала т?леудi с?рады:

– Алдымен б?кiл ?йге т?ле, содан кейiн мен са?ан саламын. – дедi а? ?оян.

С?р ?оян ?атты ашуланды:

– Сiз менi алда?ы?ыз келе ме? Сiз ?лi еште?е салмады?ыз, бiра? сiз а?ша талап етесiз! Бiрiншiден, ?йдi? кем дегенде жартысын сал, мен са?ан тура жартысын т?леймiн!

Бiра? а? ?оян келiспедi. Ол ?зiн ?лкен шебер санап, iнiсiнi? с?зiне ?атты ренжiдi:

«Мен алая?пын ба?» Деп ойлады ол орамалмен к?з жасын с?ртiп: «А?ша алдын-ала ал?ым келгенi не?

Сонымен олар ?оштасты. Оларды? еш?айсысы к?нгiсi келмейдi. Барлы?ы ?зiнiкi деп санайды. Олар бiр-бiрiне сенбейдi. Б?рын олар м?ндай бол?ан емес. М?мкiн ата? пен ма?таныш оларды ?згерткен шы?ар? Досты??а деген сенiм болмаса, ол ?ледi.

?й еш?ашан салынба?ан…

    © Copyright: Райса Каримбаева, 2020
    Свидетельство о публикации №220080400978

Нелiктен ?ош?арлар ары?тайды?

Бiрде дастархан басында ересектер бiздi? ?ош?арлар ары?тай бастады деп ша?ымданды. Олар тама? берiп, ешн?рсемен ауырма?ан сия?ты, бiра? олар ары?тап бара жатыр. ?лкендердi? ??гiмесiн естiп, мен ?ора?а бардым.. ?ораны? ?асында… менi? ?ш жасар ?арындасым ?ош?ар мiнiп бара жат?ан! Мен 6 жаста едiм, есейгенде мен одан не iстеп жат?анын с?рап, о?ан б?лай iстеуге болмайтынын т?сiндiруге тырыстым! Бiра? Венера ты?дамады. Бiр с?т ол ?ош?ардан т?сiп, менi ша?ырды: «?ара?даршы, ол ?те ж?мса?! Б?лт сия?ты! Ж?рейiк, серуендейiк! Анам бiлмейдi!» – деп с?ра?аны соншалы?, мен одан бас тарта алмадым. Мен ?ош?ар?а барып, оны? ж?нiне ?ол тигiздiм. Ол шынымен де б?лт сия?ты болды. Ж?мса? ?рi ж?мса?! Менi? шешiлмегенiмдi к?рген апам ?ош?арды? ?стiне шы?ып, оны ж?нiнен ?стап алды. ?рiстi ат сия?ты айдап ?ттi. Ол к?лiп, ?уан?аны соншалы?, жа?быр жау?ан кезде оны бай?амады. Жа?быр жаз ж?не жылы болды. Мен т?рып о?ан ?арадым да жымидым. Мен ол кезде анама еште?е айтпадым. Б?л ж?мба? к?йiнде ?алды.

Менi? ?ялы телефоным ?ашы?

Кiрiктiрiлген интеллектке ие барлы? механикалы? ??рыл?ыларды? жаны бар дейдi. Интернеттен тiптi машиналарды? жаны бар екенiн о?ыдым. Тiптi осы та?ырыпта?ы фильмдер де к?п т?сiрiлген. Мистицизм мен шынды? бiрге шешiлмегенге бiрiктiрiлдi. ?аламны? ?лкен ??пиясы Б?гiн менi? ж?з шаршы метрiмнi? жаны бар екенiне та?ы бiр рет к?з жеткiздiм. Менi? ойымша, б?л ?ыз, менi? ерке iнiме ?ашы?пын. Б?л т?сiнiктi, к?птеген ?ыздар Айдариктi? со?ынан ж?гiредi. ?намды. биiк, а? ?аза?! Бiра? телефон адам?а ?ашы? болу ?шiн! Б?л бiрiншi рет! Егер б??ан ?зiм сенбегенде, мен сенбес едiм.

Б?л аязды та? бiр-бiрiнен еш айырмашылы?ы жо? ж?здеген бас?алар сия?ты болды. Анам ас?йде ойнайды. Сол жерден д?мдi н?рсенi? т?ттi хош иiсi ?ал?ып шы?ады да, ас?азан?а т?н г?рiлдей бастайды. Бiра? сiз жасай алмайсыз. Б?гiн д?йсенбi. Ал д?йсенбiде менi? жазбам бар. Денсаулы? ?шiн. ?кем компьютерде отыр. Бiр н?рсенi о?у, пернелердi теру. Барлы?ы соншалы?ты байсалды ж?не к?зiлдiрiкпен. Ол зейнеткер. Олар о?ан компьютердi тек аяушылы?тан ?йреттi, ?йткенi зерiктiктен не iстерiн бiлмедi. Ал ендi не iстерiмiздi бiлмеймiз… ?кем та?ерте?, д?л та??ы 8-ден бастап компьютерде отырады, ж?мыс жаса?ым келгендей, ол интернетке кiредi ж?не т?скi 12-ге дейiн. Содан кейiн ол т?скi ?зiлiс жасайды, ал жарты са?атты? серуендеуден кейiн. Б?л аз болу ?шiн, менi? т?сiнiгiм бойынша, уа?ыт, мен кешке д?птерге жазыл?ан барлы? ?ле?дерiмдi ж?не ??гiмелерiмдi д?птерге бiраз уа?ыт теруiм керек (б?л менi? ?кемнi? т?скi ас ж?не серуендеу уа?ыты), сонымен ?атар аударуым керек жа?алы?тар ар?ылы. Бiр-екi са?ат?а уа?ытым болма?анды?тан, мен, ?рине, ж?з шаршы метрдi ?олыма аламын. Менi? то?ымашылы?ым ?те н?зiк ханым. Егер бiрде?е о?ан с?йкес келмесе, ол дереу с?нiп ?алады, ?ы?ыр. Ол сондай-а? тама?тан?анды ?натады ж?не оны мезгiл-мезгiл ?уаттап отыру ?ажет. Тек о?ан м?тiн теру м?мкiн емес. Сонымен, б?л жолы мен жа?алы?тар пара?ында?ы а?параттарды ?арап отырып, ?демi, та??ажайып, фото сия?ты, бiр суретшiнi? картиналарына тап болдым. Жо?арыда оны? 1960 жылы туып, 2000 жылы ?нер мектебiне т?скендiгi ж?не сол жылы Галерея?а ?ойылып, сатыла баста?аны туралы ша?ын жазу бар. Менi? к?зiм жанып кеттi. Мен де осы мектепке бар?ым келедi, бiра? менi? жасым 40-тан асты… Анам менi? институт?а ?артай?анымды айтады, е? болма?анда ?аза?станда. Бiра? еш?ашан кеш емес деген ой менi мазалайды. Содан кейiн мен Google-ге барамын, «45 жаста колледжге бару?а болады ма?» Деп теремiн. К?птеген м?лiметтерге к?зiлдiрiк киiп, … «?ош бол iздеу» деген ?ыс?а ?ш с?зден т?ратын с?йлемдi о?ыдым.