Нязніклыя

Нязнiклыя
Дмитрий Максимович Акулич

Прайшло каля месяца з таго часу, як свет спасцiгла катастрофа. Амаль усё чалавецтва таемна знiкла. Прырода хварэе, а гарады павольна ператвараюцца y пыл. Палiна была адной з тых, хто адчуy на сабе горыч усёй трагедыi. Не губляючы надзеi, што яе дачка жывая, яна y адзiночку спрабавала супрацьстаяць зменам. Але пасля, дваццацiчатырохгадовая напалоханая дзяyчына сустракае адважнага хлопца Мiкалая. Яна даведваецца ад яго, што ёсць месца, якое прымае тых, хто выжыy. Натхнёная магчымасцю сустрэць там дачку, Палiна адпраyляецца з хлопцам у доyгi шлях. Цяжкая дарога адкрывае iм сур'ёзныя выпрабаваннi новага свету. Страх, боль, кашмары, iстоты – будуць рабiць замах на iх жыццё. Цi зможа Палiна yбачыць яшчэ сваю дачку? І цi iснуе на самой справе тое бяспечнае, загадкавае месца, аб якiм казаy Мiкалай?

Дмитрий Акулич

Нязнiклыя

I

Горад Гомель, што знаходзiyся на паyднёвым усходзе еyрапейскай краiны, не стаy выключэннем з усiх гарадоy вялiкага свету. Ён таксама змянiyся, пагрузiyшыся y маyклiвыя пакуты i y павольную гiбель мiнулага. Усяго за дзве цёмныя летнiя ночы гарадскi шум ацiх: змоyклi людскiя размовы, знiк хаос, спынiyся рух вулiц, застылi маторы машын. Толькi рэдкiя спевы птушак i дзiкiя галасы пакiнутых дамашнiх жывёл разбаyлялi сабой поyную цiшыню. Вялiкi горад нетаропка знiкаy, ператвараyся y парашок, нiбы сточваyся, як жалеза на тачыльным каменi. Высокiя будынкi першымi сустрэлi невядомую з'яву: дахi i сцены верхнiх паверхаy шматпавярховых будынкаy не спяшаючыся абсыпалiся, бетонны цвёрды матэрыял паступова ператвараyся y сухi пыл. Прырода паныла i павольна адаптавалася да недахопу чыстага святла, да рэдкiх празрыстых дажджоy. Вецер быy зменлiвым, часта мяняy свой характар. Ён, то y злосцi ганяy шэрасць i хаваy бетонным прахам паверхню вялiкага абласнога цэнтра, то па-добраму дарыy лёгкую прахалоду.

Час бег. Прайшло yжо некалькi тыдняy пасля першай цёмнай ночы. У гэтую сераду сонца yжо цяжка апускалася на гарызонт, нiбы замучылася глядзець, як змяняецца зялёная планета. Вялiкая вогненная зорка са смуткам хавалася за высокiмi паyсцёртымi i яшчэ ацалелымi дамамi. Вечар плаyна сплываy да чарговай сляпой ночы.

Па лесвiцы васьмiпавярховага дома, у самым цэнтры шчыльна забудаванай часткi горада, бегам наверх падымалася дваццацiчатырохгадовая цёмнавалосая дзяyчына Палiна. На ёй была цёмна-зялёная тонкая куртачка з металiчнай жоyтай зашпiлькай-маланкай, чорныя нагавiцы i чорна-белыя кеды. За спiной боyтаyся шэры заплечнiк з рэчамi першай неабходнасцi. Дзяyчына спяшалася схавацца ад надыходзячых страхаy ночы, ёй трэба было схавацца да цемры, знайсцi зацiшнае месца. Падняyшыся на пяты паверх, у мiнулым дванаццацiпавярховага будынка, яна yбегла y адчыненыя дзверы чужой кватэры. Палiна апынулася y калiдоры. Шэрая прастора памiж сцен насцярожвала, i з-за змрочнай бачнасцi, сэрца працягвала хутка бiцца, быццам ногi yсё яшчэ неслiся па прыступках. Палiна выцягнула драyляную светла-жоyтую бiту, якая тырчала з яе шэрага заплечнiка. Дзяyчына, перажываючы за сваё жыццё, двума рукамi моцна сцiснула рукаяць сваёй прылады i спалоханымi вачыма стала аглядаць вузкае памяшканне. Яна нетаропка пайшла па калiдоры. Страшна было мiмаволi думаць аб смерцi, уяyляць, што з якога-небудзь пакоя выбежыць неразумнае дзiкунства. З асцярогай дзяyчына агледзела yсю плошчу чужой кватэры. Тут даyно нiкога не было. Тады яна апусцiла рукi i пазбавiла цела ад напружання. Хутка замкнула yваходныя чорныя дзверы кватэры, затым зайшла y далёкi самы светлы пакой, дзе аконны праём выходзiy на захад. Палiна вырашыла застацца тут, у дзiцячым пакоi. У далёкiм левым куце стаяy белы стол, на iм ляжала толькi жоyтая прамавугольная рамка з фатаграфiяй сям'i, якая жыла калiсьцi тут. Пад сталом бязладна раскiданыя рознакаляровыя алоyкi. Ад блiзкага левага кута, у бок стала, стаяy шырокi, невысокi, бледны шафа з расчыненымi дзверцамi, з пакiнутымi або забытымi дзiцячымi сукенкамi. Уздоyж правай светлай сцяны, сумаваy адзiн не запраyлены дзiцячы ложак. У сярэдзiне пакоя, на падлозе валялася белае перакуленае крэсла i некалькi кiнутых у спешцы дробных дзiцячых рэчаy. Аселы тонкi пыл быy паyсюль: на падлозе, на мэблi, на тканiнах. У невялiкiм памяшканнi было цiха, усё апускалася y змрок.

Не худая, але зграбная дзяyчына Палiна, падышла да аконнага праёму, дзе не было шкла, а толькi пластыкавая рама, дзе па краях вiселi ружовыя шторы. Яна прастаяла тут каля хвiлiны: папраyляла свае цёмныя кучары, што адраслi крыху нiжэй плячэй, хвалюючы yглядалася y апошнiя прамянi сонца, якiя змрачнелi y гэтак неспакойны час. Жоyтае натуральнае святло мякка краналася яе авальнага белага твару, пухкiх маленькiх вуснаy, роyнага завостранага носа. Адыходзячы агонь трывожыy яе неспакойны стан добрай душы, прадвесцiy цьмяную ноч. Пасля, Палiна апусцiла невялiкiя стомленыя карыя вочы, адкiнула бiту на жоyта-ружовую коyдру, зняла з плячэй свой шэры заплечнiк, кiнула яго каля ложка. Затым, яна падышла да невысокай шафы, з стараннасцю стала рухаць яе y бок выхаду, мела намер схаваць за ёй дзверы. Думкi аб тым, што штосьцi страшнае i злое, можа пранiкнуць у кватэру, не адпускалi яе. Адсунуyшы i перасунуyшы нялёгкi прадмет, як трэба было ёй, дзяyчына yзялася за стол, прыцiснула яго да шафы. Затым дадала да iх крэсла. Дзверы былi забарыкадаваны. Цяпер, Палiна хутка падбегла да акна, шырока развяла па баках, да самага канца, ружовыя шторы – яна баялася прапусцiць першае ранiшняе яркае святло. Затым, выбiyшы пыл з коyдры i падушкi, стомленае далiкатнае цела лягло на мяккi ложак. Палiна схавала сагнутыя y каленях тонкiя ногi. Лягла спiной да сцяны. У адной руцэ, блiжэй да цела, яна трымала бiту, у другой, край коyдры. Адзiнокая дзяyчына адважна спадзявалася спакойна перажыць чарговую цёмную ноч.

З моманту першага жудаснага дня прайшоy амаль месяц. У першыя цяжкiя днi, Палiна спазнала i перажыла многiя пакутлiвыя пачуццi, якiя былi больш за yсё звязаны з знiкненнем яе трохгадовай дачкi. Палiна адмаyлялася мiрыцца з тым, што адбываецца. Дзень за днём яна шукала свайго дзiцяцi, але нiчога добрага з гэтага не выйшла. Спачатку Палiна абнадзейвала сябе, шукала iншых, такiх ж, як яна. Пасля, страцiyшы надзею, паддалася гневу, крыyдзе. З душэyным болем i пакутамi, да яе падбiралiся думкi аб смерцi. Яна страцiла так шмат родных людзей, страцiла сапраyднае правiльнае жыццё, што хацелася заплюшчыць вочы i больш не адкрываць iх. Некалькi доyгiх дзён, яна бедавала, мучыла сябе. Датуль, пакуль не прыняла сапраyднае, навакольныя змены, як рэчаiснасць, у якой ёй давядзецца жыць з не пакорлiвай думкай аб сваiм жывым дзiцяцi. Цяпер быць адзiнокай у вялiкiм горадзе – было страшна i небяспечна. Але Палiна працягвала верыць у iснаванне дачкi, што яна дзесьцi там са сваiм татам. Гэта надавала сiлы. Проста трэба было iх адшукаць. Але дзе яны, куды ёй iсцi – блыталiся думкi. За гэты тыдзень, Палiна не раз падумвала пра тое, што пара б было пакiнуць Гомель, пашукаць людзей за яго межамi, каб не звар'яцець ад адзiноты. «Дзесьцi ж павiнны быць мае родныя?!» – падумвала яна. Але вось менавiта куды бегчы? У якiм кiрунку ёсць жыццё? Яна яшчэ шукала адказ.

Былi ночы, калi дзяyчына заплюшчвала вочы, старалася заснуць, засынала, каб набрацца сiл для яшчэ аднаго вар'яцкага дня. Але бывала i так, што сон у цiхi час не прыходзiy да яе, аддаляyся, баяyся яе страшных разваг. Ужо другi тыдзень Палiна шукала спакойны куток для сна. То дзiкiя крыкi жывёл не давалi спакою, то няyцямныя шоргаты перашкаджалi аднавiць энергiю цела. Што будзе сёння? Яна нават не меркавала. У гэты момант пераходу вечара y ноч, у яе памяцi зноy прабеглi, як слайды, тыя добрыя моманты мiнулага, жывога горада: моманты радасных сямейных урачыстасцяy, твары шчаслiвых родных людзей, смех дачушкi, жывыя yсмешкi. Але затым, усё y галаве хутка памянялася, усплылi жудасныя карцiны, тых падзей, якiя нечакана знiшчылi яе шчаслiвае жыццё. Галава шумела, сэрца калацiлася ад такiх успамiнаy. Хацелася выкiнуць з галавы yсё дрэннае, выдалiць увесь боль апошнiх дзён…

Ну вось, чорны месяц паспяшаyся змянiць аранжавае сонца. Прыйшоy час для цемры. На змену заступiла, усё яшчэ не звыклая для Палiны, непраглядная ноч. Першыя гадзiны y жудаснай абстаноyцы яна старалася зразумець, якiмi будуць яе наступныя крокi заyтрашняга дня. Але потым дзяyчына yсё ж заплюшчыла стомленыя карыя вочы, бо не было тут таго шуму, якi быy бы супраць яе сну. У гэтую ноч Палiну не трывожыла дрыготкае гырканне злых i галодных дзiкiх жывёл, якiя падверглiся страшным зменам. Каты, сабакi блукалi па брудных вулiцах толькi y ночы i y пахмурныя днi. Палявалi на цёплую безабаронную плоць толькi тады, калi святло яркага сонца не асляпляла iм вочы, не абпальвала паyаблезлае цела, тыя адкрытыя yчасткi скуры, што больш не трымалi поyсць.

Ноч – гэта той час, калi Палiна набiралася сiл, або, што часцей за yсё здаралася, яна адчувала страх i прысутнасць невытлумачальнага.

II

Ранiцай, калi сонца паказала гораду yсю сваю круглую форму, лёгкi халодны вецер уварваyся y пакой, дзе яшчэ спала Палiна. Ветрык спачатку дакрануyся да яе цёмных валасоy, а затым дакрануyся да светлай скуры твару. Ён парывамi лашчыy малады твар, гладзiy маленькi нос, спрабаваy абудзiць чалавека. Дзяyчына, удыхнуyшы халаднаватае паветра, рэзка падняла галаву i тулава, адкiнула частку коyдры ад тулава да ног, моцна сцiснула бiту перад сабой. Яна была гатовая махаць палкай з усёй сiлы, гатовая была абараняцца. Але ад каго? У сценах па-ранейшаму была адзiнота. Усё з-за непрыемнага сну, што прыйшоy да яе за пару секунд да абуджэння. Палiна была yстрывожаная i напалоханая. Дыханне пачасцiлася, вочы шукалi прычыну страху. Праз нядоyгi час, яна yсё ж супакоiлася. Перад ёй было амаль усё такiм жа, якiм яна запомнiла гэты дзiцячы пакой, калi клалася y ложак.

Дзверы пакоя былi па-ранейшаму зачынены, захламлены мэбляй. Нiхто не спрабаваy увайсцi y памяшканне. У паветры лётаy пыл, якi добра быy прыкметны yнiзе на святле, асаблiва y адкрытых светлых кутах. Вецер гуллiва залятаy з правага боку ад Палiны, з боку, дзе раней была аконная рама, аконны праём. Зараз жа, пасля некалькi начных гадзiн, замест сцяны з прамавугольным акном, была сцяна з велiзарнай дзiркай. Нiбы нешта з'ела перш за yсё аконную раму, а затым абгрызла бетонную масу вакол праёму, пакiнуyшы толькi металiчныя тоyстыя пруты, якiя тырчалi з рэшткаy сцяны як рашотка. Шторы ляжалi на падлозе i злёгку рухалiся ад ветру.

Палiну не здзiвiла дзiyная дзiрка y сцяне. Ёй гэта было знаёма, палова гарадскiх пабудоy ужо мелi падобныя прыкметы. Высокiя будынкi непрыкметна i хаатычна рассыпалiся ноччу, а днём наадварот слабела хуткасць сцiрання бетонных канструкцый.

Нягледзячы на yсё гэта, не забiваючы галаву жудасным сном, Палiна yпершыню за гэтыя апошнiя пару начэй, нарэшце, выспалася. Цела адчувала лёгкасць i сiлу, з'явiлася жаданне рухацца далей.

Дзяyчына некалькi разоy цiха чхнула, а затым устала з ложка. Пакiнуyшы бiту на жоyта-ружовай коyдры, яна дастала з заплечнiка празрыстую лiтровую бутэльку, напоyненую чыстай вадой i, у першую чаргу, яна памыла твар прахалоднай вадкасцю, пазбавiлася ад часцiц шэрага пылу на скуры. Затым зрабiла некалькi глыткоy свежай вады i вярнула ёмiстасць назад, на месца. Пасля чаго, не спяшаючыся, дастала з невялiкага заплечнiка ахоyную празрыстую маску, накрыла ёй нос i рот. Глыбока yдыхнула i спакойна выдыхнула. Палiна настройвалася на новы шлях, зусiм не ведаючы, што чакае яе далей. Будзе гэта бляклы звычайны дзень, дзе толькi пыл, пошук жылля i ежы, цi ж, зноy прыйдзецца змагацца за жыццё, сустракаючы недружалюбных жывёл у ценi. Дзяyчына накiнула шэры заплечнiк на цёмна-зялёныя плечы курткi, узяла y правую руку светла-жоyтую драyляную бiту. І, перад тым, як адправiцца да дзвярэй, яна падышла да дзiркi y сцяне, адчула парывы ветру, зiрнула на халодны мёртвы горад. Наперадзе толькi пыльныя невысокiя будынкi i шматпавярхоyкi, з якiх тырчала арматурына замест верхнiх паверхаy, як слупы з кароткай стрыжкай. Адна шэрасць, адна заслона тугi. Палiна не адчувала yнутры сябе прыемных перажыванняy, яна праклiнала гэты вар'яцкi час, якi сапсаваy ёй густ да жыцця.

Каля хвiлiны яна тужлiва пазiрала на горад, як на змрочны архiтэктурны жывапiс. Калi дзяyчына падумала пра тое, што пара б пакiнуць пакой i, пара б было yжо спусцiцца yнiз, як тут, усялякiя думкi знiклi з галавы. Халодныя дрыжыкi прабеглiся па yсiм целе. На iмгненне, Палiна застыла, як вада y халодны люты месяц. Ад убачанага сiлуэту yдалечынi, дзяyчына забылася, як дыхаць. Там унiзе, крыху далей школы, вiднеyся чалавечы чорны сiлуэт, якi апускаy рукi i глядзеy уверх. Над iм лётаy нейкi аб'ект, нiбы жвавы дарослы груган, якi кружыyся, узлятаy i апускаyся. Палiна працерла вочы, пераканала сябе, што ёй гэта не снiцца i яе цела тут жа растала. Яна абудзiла y сабе новыя думкi, жадала сустрэцца з чалавекам i адразу кiнулася ачысцiць праход. Матывацыя зрабiла яе значна мацнейшай. Вочы гарэлi надзеяй, што там унiзе яе чакаюць. Хай незнаёмы i чужы, але yсё ж такi чалавек. Маладая i моцная Палiна шумна адсоyвала ад дзвярэй стол i шафу, яна адчувала рэзкiя перамены, уяyляла толькi добрае. Вырваyшыся з дзiцячага пакоя, дзяyчына хуткiмi крокамi прабеглася па калiдоры, выйшла з кватэры i спынiлася на лесвiчнай клетцы. Над яе галавой адкрылася блакiтнае неба, па якiм самотна, быццам карабель у акiяне, плыло белае воблака. «Дзiyна, як жа хутка, за ноч, знiклi верхнiя паверхi гэтага будынку…» – трывожна падумала дзяyчына i зноy паскорыла свае крокi, пабегла yнiз. Гэта быy першы выпадак, калi ноч забрала адразу тры паверхi.

Палiна жвава спусцiлася на першы паверх. З надзеяй, што яна не адна y гэтым горадзе, i з хуткiм бiццём сэрца, дзяyчына выбегла на вулiцу, за жалезныя цёмныя дзверы пад'езда. Тут жа яе сустрэлi непрыемнасць, перашкода i небяспека. Палiну спынiy худы белы сабака, якi выглядаy галодным i хваравiтым. Рэдкiя yчасткi поyсцi, як i светлая скура, былi бруднымi, вочы туманнымi, а белыя iклы, вострымi. І так, як прамое святло сонца было на другiм баку дома, а на гэтым баку лёг халодны цень. Звер адчуваy сябе y бяспецы. Правей ад пад'езда, у лёгкiм змроку, адзiнокi сабака вар'яцка скалiyся i да жудасцi шалёна рыкаy. Яго востры нюх i добры слых сачылi за перамяшчэннем здабычы. Азвярэлая жывёла рыхтавалася накiнуцца на Палiну. Белае святло ранiцы злёгку асляпляла звера. А прамыя, небяспечныя для жывёлы прамянi сонца, якiя маглi абаранiць Палiну, ляглi y некалькiх метрах ад высокага будынка, на дзiцячую пляцоyку. Дзяyчыне заставалася толькi дабегчы да прамога святла i драпежная жывёла адстане. Палiна мацней сцiснула бiту, круцiла галавой, глядзела: то на звера, то на яркае святло цёплых прамянёy. Дыханне было не хуткiм, маска злёгку замiнала yдыхнуць добра i багата вычышчанага ад пылу паветра. Палiна была гатовая бегчы, яна не магла yпусцiць той сiлуэт, што стаяy за навучальнай установай. Але цi зможа яна выратавацца yцёкамi? Дзяyчына сама не y сiлах была адказаць на гэтае пытанне. Трэба было паспрабаваць праверыць гэта. Як толькi сабака зрабiy павольны крок да Палiны, дзяyчына адразу ж рванула з усёй моцы да яркага святла. Сэрца загрукатала, як у зайца, якi iрвануy на yцёкi. Шэры шчыльны пыл пад нагамi, пад падэшвамi чорна-белых кедаy, iмклiва падымаyся, з кожным крокам рос усё вышэй i вышэй, хутка падымаyся да yзроyню каленяy. Палiна не азiралася, у гэтую хвiлiну ёй здавалася, што яна паспее да цёплай, жоyтай плямы. Празрыстая маска на дзявочым твары зусiм не пакрывалася знутры парай, але дрэнна фiльтравала пыльнае паветра на бягу. Стала цяжэй дыхаць. Калi заставаyся yсяго толькi крок да выратавання, дзяyчына адчула, як за шчыльную чорную тканiну яе нагавiц учапiлiся сiльныя скiвiцы вар'яцкага звера. Палiна страцiла хуткасць i раyнавагу, як ссечанае сцябло, яна yпала перад самай мяжой святла. Цела моцна стукнулася аб тонкую паверхню сыпкага пяску, якая хавала пад сабой цвёрдую глебу. Падняyся пыл вакол дзяyчыны i сабакi. Палiна, не губляючы прытомнасць, не губляючы канцэнтрацыю сваiх думак, моцна, двума рукамi, трымалася за сваю бiту. З-за шчыльнага пылу, яна не бачыла сабакi, але адчувала моцную хватку на левай калошы нагавiц. Тады, спалоханая дзяyчына з усёй сiлы махнула прыладай, ударыла дубiнай па галаве лютага звера. Ды так, што палка пераламалася на дзве часткi, пакiнуyшы Палiне толькi рукаятку. Пырснула цёмная кроy ва yсе бакi, скiвiца вар'ята аслабла. І дзяyчына, у наступную секунду, нiбы прабiраючыся праз пясчаную буру, слепа папаyзла наперад.

На адным дыханнi, Палiна выпаyзла з ценю на yчастак, дзе сонечнае святло асвятляла пыл, якi падняyся над яе целам. Дзяyчына yстала на ногi i з цяжкай галавой зрабiла некалькi крокаy, аддалiлася ад цёмнай сцяны шэрых пясчынак. Сонца yдарыла па вачах, павекi крыху апусцiлiся yнiз. Хоць Палiна i была напалоханая, але яна не адчувала панiкi, яе дух быy загартаваны мiнулымi сутычкамi з бязлiтаснымi жывёламi. Яна нават не думала аб тым, мёртвы той вораг цi не. Адкiнуyшы y бок рукаятку бiты, яна падабрала чырвоны кусок жалезнай трубкi, што ляжаy на дзiцячай пляцоyцы. Палiна гатовая была зноy абараняцца. Але было yжо зусiм цiха… Яе галаву асвяжыла галоyная думка а таямнiчым чалавечым сiлуэце, якога яна бачыла з вышынi. Ад таго, i сэрца завялося па-новаму. Дзяyчына не абабiла вопратку, не ачысцiлася ад пылу, трэба было хутчэй рухацца да двухпавярховага будынка школы. Думка прыспешвала, прасiла жаданае. Без аглядкi, iмчась па яркiм плямам святла, Палiна хутка дасягнула мэты, падбегла да патрэбнага месца. Яна стаяла каля школы, што злёгку страцiла сваю цэласнасць. Сцены былi выфарбаваныя y цялесныя, светла-рудыя коляры, шыбы акон знiклi, на верхнiм паверсе дзе-нiдзе рассыпалася белая цэгла. На жаль, тут, побач, зусiм нiкога не было. Дзяyчына пакруцiла галавой, затым пачала шукаць сляды на сухой шэрай паверхнi. Палiна хвалявалася, злавалася на вецер, што лётаy унiзе i псаваy усе неабходныя знакi. Злавалася i раздражнялася з-за таго, што не атрымала тое, чаго чакала. З'явiлiся сумневы наконт цёмнага сiлуэту. Дзяyчына прайшлася крыху далей да больш высокага белага будынку з ацалелым сiнiм дахам. «Магчыма, дзесьцi тут…можа на гэтым месцы я бачыла яго, загадкавага чалавека?!» – яна пачала блытаць сама сябе. Але акрамя маленькiх раннiх пявучых птушак, што невысока лёталi i кружылiся побач, Палiна больш нiкога не бачыла. «Можа мне здалося?!» – падумала яна, i незадаволена скрывiла твар, – «Ну не… Я не з'ехала з глузду! Куды ж ён мог сысцi?»

Палiна схiлiла галаву, працягвала аглядаць новае месца на наяyнасць хоць нейкiх слядоy. Меркавала: не сустрэнь звера на шляху, яна б паспела своечасова, без усялякiх праблем сустрэла б чалавека.

Змарнаваyшы трохi часу, Палiна выявiла ледзь прыкметныя адбiткi ад вялiкiх падэшваy на шэрым пяску. Адчуyшы радасць i трапятанне, што яна стала блiжэй да незнаёмца, дзяyчына за гэтыя цяжкiя тыднi yпершыню yсмiхнулася, расцягнула свае пульхныя ружовыя вусны. Палiна яшчэ больш набыла надзею, што ёсць яшчэ такiя ж, як яна, хто выжыy у гэтым горадзе. Дзяyчына пайшла па следзе, як паляyнiчы за дзiчынай. Ішла па буйных адбiтках мужчынскiх чаравiкоy, якiя вывелi яе на цэнтральную вулiцу, на праспект Ленiна. Шырокi прастор быy захламлены бруднымi аyтамабiлямi, iх было так шмат, што не было вольнага месца нават на ходнiках. Не адна з машын, што праглядалася Палiне, не была пашкоджана дзiyнай з'явай, якая павольна з’ядала горад. Нi фарба, нi гума колаy – зусiм не змянiлiся. Нават дзе-нiдзе шкло заставалася цэлым i запыленым. Палiна yжо бывала тут, але даyно, пару тыдняy таму яна перасякала гэтую вулiцу y пошуках людскога жыцця, у часы, калi яна iнтэнсiyна шукала мужа i дачку. Цяпер, ахапiyшы поглядам праспект, ёй здавалася, што ён заставаyся тым жа: спакойным, маркотным i шэрым. Ну, зразумела, акрамя чалавечых загадкавых слядоy, якiя прывялi яе сюды i тут жа знiклi каля першай легкавой машыны. Але далей, Палiна yбачыла след на капоце i на даху чырвонага аyтамабiля, што стаяy перад ёй. Яна залезла на дах гэтай маленькай машыны, затым па слядах прайшлася y цэнтр шырокай вулiцы, iшла па дахах спячых легкавых аyтамабiляy. Дзяyчына баялася выдаваць голас, баялася вар'яцкiх жывёл, якiя маглi б пачуць яе звонкi тон i акружыць з усiх ценявых бакоy.

Наперадзе, крыху правей, Палiна пачула, як прагучаy нягучны пляск. Хтосьцi зачынiy багажнiк старога аyтамабiля, ажывiy спячы пыл на yсёй машыне. Дзяyчына адразу ж кiнула погляд у бок гуку i мацней сцiснула металiчную трубку y сваёй цёплай правай далонi. Але калi яна yбачыла, як высокi хлопец у чорнай вопратцы i з торбай на плячы yзлез на дах аyтамабiля, затым пераскочыy на iншы – Палiна мацней насцярожылася. Яна быццам засумнявалася, адпусцiyшы свой план па пошуку чалавека, стала моyчкi назiраць. Марудлiвы незнаёмец, то спускаyся да дарогi, то зноy паднiмаyся на машыны, ён штосьцi шукаy, аглядаy салоны i багажнiкi. Не заyважаy, як хаатычна наблiжаyся да дзяyчыны, якая замерла y асяроддзi цёмна-шэрых тонаy вулiцы. Хлопец нервова думаy пра сваё i амаль цалкам аддалiyся ад небяспечнай рэчаiснасцi.

– Добры дзень?! – не гучна сказала Палiна.

Хлопец не пачуy яе цiхi голас, ён працягваy павольна i асцярожна аглядаць аyтамабiлi.

– Гэй! – гучней усклiкнула дзяyчына.

У тую ж секунду незнаёмец ускочыy на аyтамабiльны дах так, быццам яго нехта падкiнуy. Ён выцягнуy з-за рамяня пiсталет. Нервова прыyзняy правую руку, накiраваy зброю на Палiну. Яму здавалася, што чалавек, якi стаiць перад iм, нясе небяспеку. Усё гэта праз складанае жыццё нялёгкiх апошнiх тыдняy, якiя навучылi яго быць больш адважным i дапамаглi адаптавацца да yзлаванага гораду. Свежыя трывожныя моманты памяцi яшчэ кружылi y яго галаве. Малады хлопец некалькi секунд стаяy моyчкi, ён аглядаy Палiну, i yсё больш пераконваy сябе, што перад iм стаiць сапраyдны чалавек. Дзяyчына разглядала хлопца, але не змагла цалкам убачыць яго твар, бо yсё, акрамя яго вачэй, было yтоена пад цёмнай тканiнай. Палiна толькi бачыла перад сабой высокага плячыстага незнаёмца y чорнай вопратцы, якi yсё яшчэ знаходзiyся недалёка ад яе. Яна цяжка yздыхнула, ажывiлася i разгублена сказала:

– Вiтаю.

Замест адказу, хлопец змянiy свой задуменны выраз твару, ледзь прыжмурыyся i асцярожна агледзеyся. Ён пачуy недалёка ад сябе невыразныя гукi i адчуy холад у душы. Пасля чаго, прыклаy паказальны палец да сваiх вуснаy, а дакладней, да тканiны, якая хавала вусны, i цiха вымавiy:

– Цiiiiшэй…

Цяпер было чаго баяцца дужаму хлопцу. Не, не здзiчэлых жывёл, а нешта больш непрадказальнае. Хлопец адвёy пiсталет ад Палiны, прыцiснуy яго да сябе. Затым ён спешна i цiха апусцiy шырокую шэрую сумку на брудны дах суседняга зялёнага аyтамабiля. Павярнуyся за спiну, падняy з багажнiка свой пакiнуты ваенны пыльна-зялёны заплечнiк колеру хакi i стаy трымаць яго y левай руцэ. Хлопец чакаy чагосьцi небяспечнага. Ён уважлiва слухаy, пiльна глядзеy i добра адчуваy. Падкрадваyся жах i лёгкай дрыготкасцю ахоплiваy шыракаплечае цела. Хлопец успамiнаy дрэннае мiнулае, баяyся дапусцiць чарговую памылку.

У душы дзяyчыны нарастала напружанне, яна насцярожана вадзiла вачыма.

Лёгкi вецер нязначна падымаy пыл, забруджваy толькi першы метр ад паверхнi дарогi.

Незнаёмец, пагрузiyшыся y кучу розных клапатлiвых думак, стараyся не толькi сябе засцерагчы, але i зберагчы Палiну. Ён накiнуy на левае плячо заплечнiк, забiты кансервамi i адзеннем. Затым, ён узмахнуy свабоднай далонню, тым самым, паклiкаy дзяyчыну да сябе. Утрымлiваючыся ад слоy, хлопец працягваy пiльна круцiць галавой, халодным позiркам ён шукаy ворагаy за дзяyчынай i каля сябе.

Палiна з лёгкай трывогай зрабiла некалькi бясшумных крокаy у бок хлопца. Не супакоiyшыся, яна паспешлiва думала: што цяпер усё змянiцца, што той незнаёмец апынецца добрым чалавекам, што цяпер будзе прасцей выжываць у змененым свеце. Гэтыя думкi хутка перагарнулiся, калi Палiна спынiлася i адчула спалох. Застаючыся на невялiкай адлегласцi ад хлопца, яна пакруцiла галавой, паглядзела крыху лявей незнаёмца. Нешта незразумелае iмгненна прабеглася yздоyж ходнiка, каля шырокага будынка, за яго спiной. Цёмна-шэры цень, ростам з дарослага чалавека, страшна выслiзнуy ад вачэй дзяyчыны i затаiyся дзесьцi з боку. Палiна прыжмурылася, а затым вярнула вачам натуральную форму i кiнула погляд на хлопца.

– Там. Там нешта ёсць, – у страху, хутка вымавiла яна, паказаyшы левай рукой у левы бок.

Дзяyчына пiльна i спалохана шукала y пыльным паветры невытлумачальнае.

Тады ж хлопец развярнуyся, рэзкiм рухам накiраваy чорны пiсталет у паказанае месца. Але памiж машын, за шэрай пясочнай бурай, нiчога не разглядзець.

– Што ты yбачыла? – спытаy ён цвёрдым тонам.

– Не ведаю, – разгублена адказала Палiна i крыху расслабiла сцiсканне правай далонi з сваёй зброi.

Хлопец апусцiy пiсталет i хутка падышоy да яе. Яны стаялi адзiн насупраць аднаго, на розных машынах, у цэнтры вулiцы. Ён пальцам левай далонi спусцiy з твару чорны шалiк. Перад ёй стаяy высокi, дужы, не надта прыгожы, але прыемны на твар малады чалавек. Яго невялiкая шавялюра рудых валасоy хавалася пад чорнай кепкай. Пад брылём, пад тонкiмi рудымi бровамi, глыбокiя зялёна-жоyтыя вочы. На светлым твары роyны канапаты нос, тонкiя вусны, дробнае шчацiнне на круглявай барадзе.

– Прывiтанне… – з хваляваннем, зноy вымавiла чарнявая дзяyчына. – Магчыма, мне здалося, што тут ёсць хтосьцi яшчэ…

– Не здалося, – самаyпэyнена адказаy ён.

Хлопец не пераставаy аглядаць вулiцу, ён толькi раз зiрнуy у цёмныя вочы незнаёмкi i, з асцярогай, спадзяваyся, не трапiць у нейкую новую пастку. У адрозненне ад Палiны, хлопец за апошнiя цяжкiя днi прайшоy па больш эмацыйным i складаным шляху, таму меy асцярожнасць ва yсiм.

– Яно цябе не кранала? – спытаy ён.

– Што? Хто? – гаварыла яна з яшчэ большым хваляваннем.

– Істота.

– Ты пра сабаку? – выказала здагадку Палiна, гэтая дзiyная размова яе палохала.