Скандинавия мифологиясе

– Алайса ми?а у? к?зе?не бир, – диг?н Мимир.

Один бераз уйланган ??м ?йтк?н:

– Ярый, Мимир, мин риза. Акыллы бер к?з бел?н д? ике к?зле наданнан яхшырак к?р?, – диг?н.

Шуннан бирле Одинны? бер сул к?зе ген? калган, шулай да ул акыллылык чишм?сене? суын эчк?ч, х?зер д?ньяда аны? ?чен бернинди сер д? юк.

Одинны? ?илк?л?ренд? ике козгын утыра: Гугин ??м Мумин; ? аны? аяклары янында Гери ??м Фреки б?рел?ре ята. Гугин ??м Мумин к?н саен ?ир буйлап очып, ? Гери бел?н Фреки ??р т?н аны ?йл?неп чыгалар ??м ху?асына б?тен к?рг?н ??м ишетк?н ?йберне с?йлил?р.

Одинны? башында – канатлы алтын башлык, у? кулында аны? Гунгнир диг?н с??ге. Ул беркайчан да читк? очмый ??м атылган ?йберг? ??рчак барып тия. Одинны? сигез аяклы соры айгыры Слейпнир, ?ир буйлап кына т?гел, х?тта ?авада да чаба ала. Д?нья х?кемдары атка атланып еш кына ?ирг? кил?, яис? кешел?рг? к?ренмич?, аларны? сугышларында катнашып, лаеклыларга ?и??рг? булыша.

Один ??я? й?рерг? д? ярата. Ярлы мосафир кыяф?тенд?, иске ки? кырыйлы эшл?п?д? ??м шундый ук иске з??г?р плащта, ул д?нья буйлап й?ри. ?г?р бер?рсе, кунакчыллык кагыйд?л?рен онытып, а?а ярд?м итм?с?, яман к?рер.

Одинны? сарае, Вальгалла, Асгардта и? матуры ??м зурысы. Анда 540 зур зал бар, шунда сугышта ??лак булган батыр сугышчылар тора. Монда алар Сэримнир диг?н зур кабан ду?гызы итен ашыйлар. Аны к?н саен чалалар ??м пешер?л?р, ? ул икенче к?нг? шундый ук булып я?адан терел?. Монда сугышчылар шулай Гейдрун к???сене? ку?тле с?тен эч?л?р. Аны? с?те барлык Асларга да ?ит?.

Бары Асларны? ?лк?не Один гына ашамыйча тора ала: ул бары тик бал гына эч?.

Одиннан башка Асгардта тагын унике алла тора.

Беренчесе Одинны? ?лк?н улы Тор, к?чле ?ир?н сакаллы ба?адир. Ул атасы шикелле зир?к т?гел, л?кин б?тен д?ньяда к?ч буенча а?а ти? кеше юк. Тор – ?ир али??се Йордны? улы. Ул игенче-крестьяннарны? яклаучысы ??м аларны? ?йл?рен, басуларын явыз албастылар Гримтурсеннардан саклый. Кешел?р юкка гына ?йтми, Тор булмаса, албастыл?р б?тен д?ньяны юк ит?рл?р иде, дип.

К?к к?кр?? ??м яшен алласы зур ??м авыр, ??м аны бер ат та к?т?р? алмый. Шу?а к?р? ул я ??я?, яис? к?к буенча тимер бел?н тышланган арбасында й?ри. Аны? арбасы Тангиост ??м Тангризнир исемле ике к??? бел?н ?игелг?н. Алар ?илд?н д?, х?тта Одинны? сигез аяклы айгырыннан да тизр?к ху?асын ди?гезл?р, урманнар ??м таулар аша ?илдертеп баралар.

Торны? тылсымлы билбавы бар. Ул аны? к?чен ике тапкырга арттыра. Шулай ук аны? авыр Мйольнир диг?н зур тимер ч?кече бар. Бу ч?кеч и? калын ??м каты кыяларны челп?р?м? вата ала.

Тор Асгардта сир?к була. Ул к?нн?р ??м т?нн?р буе к?нчыгышта албастылар бел?н сугыша. ?мма Асларга куркыныч янаганда, алар Торны? исемен ?йт? бел?н, ул шундук аларга ярд?мг? кил?.

Торны? Бальдр исемле энесе бар. Ул Один ??м Фригг исемле али??не? улы. Ул шундый матур ??м чиста к??елле, х?тта балкып тора. Бальдр – яз алласы ??м Аслар арасында и? м?рх?м?тлесе. Аны? кил?е бел?н ?ирд? тереклек уяна, ??м б?тен н?рс? яктырак ??м матуррак була.

Сугыш алласы Тюр, д?нья х?кемдары ??м ди?гез албастысы Гимир апасыны? улы, Асларны? ?ченчесе ??м и? батыры. Ул бер куллы, ч?нки у? кулын аллаларны куркыныч албастыдан коткару с?б?пле югалта. Л?кин бу Тюрга оста сугышчы булырга комачауламый.

Хеймдалль – аны шулай ук Зир?к Ас дип й?рт?л?р – Бифрёст к?перене? ышанычлы сакчысы. Ул к?ндез д?, кич т? й?з километр ераклыкка к?р? ??м басуда чир?м, сарыкта йон ?ск?нен ишет? ала. Зир?к Ас кошлардан азрак йоклый ??м йокысы кошларныкы кебек сак. Аны? тешл?ре чиста алтыннан, ? билбавыннан тавышы б?тен илг? ишетел? торган алтын быргы салынып тора.

Браги – шагыйрьл?р ??м скальдлар алласы. Башка беркем д? аны? кебек шигырьл?р ??м ?ырлар и?ат ит? алмый. Шагыйрь булырга тел??чел?р аны? ярд?мен сорарга тиеш.

Ход, яис? сукыр Ас, Тюр, Хеймдалль ??м Браги кебек ?к Одинны? улы. Ул бик к?чле ??м беркайчан да Асгардтан китми, ?зене? йортыннан да сир?к чыга.

Видар диг?н алланы С?зсез Ас дип й?рт?л?р, ч?нки ул, акыллы ??м батыр булуга карамастан, к?п с?йл?шерг? яратмый. Ул Один ??м албасты хатын Гридны? улы, ??м Тор шикелле диярлек к?чле.

Вали корал бел?н эш ит? буенча алдынгылардан ??м сугышларда Тюрдан калышмый, ?мма ул начар ки??шче ??м бик акыллы т?гел.

Торны? ?ги малае Улль – уктан и? яхшы атучы санала. Аны? уклары цельг?, ул ничек кен? ерак ??м кечкен? булмасын, ?ичшиксез барып тия. Улль шулай ук и? оста ча?гыда й?р?че. Аннан бу осталыкка кешел?р д? ?йр?нг?н.

Алла Нйодр – Ас т?гел. Ул Ваннар н?селенн?н. Ул ди?гезд? й?р?чел?рг? химая ит?, ??м а?а ?илл?р, ди?гезл?р буйсынган. Нйодр Аслардан и? бае, ??м башка Ваннар кебек ?к, бик м?рх?м?тле.

Аны? улы Фрейр, ??й алласы, матурлык буенча Бальдрдан калышмый, ??м атасы кебек ?к ки? к??елле. Фрейр кешел?рг? мул у?ышлар алып кил?. Ул сугышлар ??м талашлар яратмый ??м ?ирд? кешел?р арасында тынычлыкны саклый.

Аллаларны? со?гысы, х?йл?к?рлек алласы Локи, Ас та, Ван да т?гел. Ул албастылар н?селенн?н, ?мма Аслар к?пт?н инде аны? акылы ??м х?йл?к?рлеге аркасында а?а Асгардта яш?рг? р?хс?т итк?н. Локи озын буйлы, батыр ??м матур, л?кин явыз ??м м?керле. ?зене? шаяртулары бел?н ул Асларны еш кына куркыныч астына куя, л?кин тапкырлыгы бел?н аларны коткара да. Х?йл?к?рлек алласыннан яманны да, яхшыны да к?рерг? була, шу?а к?р? беркем д? а?а ышана алмый.

Асгардта яш??че али??л?р патшабик?сен? килг?нд?, ул да булса Одинны? хатыны Фригг. Ул д?нья х?кемдары шикелле ?к акыллы, л?кин беркайчан да ?зене? н?рс? белг?нен ?йтми. ?зене? ире кебек ул да ?ирг? т?ш? ??м, икенче т?рле киенеп, кешел?рне? кайгы-борчуларына игътибар итеп, алар арасында й?ри.

Нйодрны? кызы ??м Фрейрны? апасы, м?х?бб?т али??се Фрейя – аны шулай ук, Ваннар н?селенн?н булу с?б?пле, Ванадис дип т? й?рт?л?р – Асгардта Фриггтан со? беренче али??. Матурлык буенча а?а ти? кеше беркайда да юк. Ул шундый ки? к??елле – ??рберсене? кайгысын уртаклаша. Фрейяны? лачын каурыйларыннан эшл?нг?н киеме бар. Аны киеп ул болытлар ?стенн?н очып й?ри. Шулай ук аны? Бризингамен диг?н искиткеч матур муенсасы бар. ? елаганда аны? к?зл?ренн?н алтын яшьл?р тама.

Брагины? хатыны назлы Идун – м??гелек яшьлек али??се. Ул тыйнак ??м тыныч, л?кин аннан башка Аслар ис?н булмаслар иде инде. Идунны? м??гелек яшьлек алмалары тутырылган к?рзине бар. Ул аллаларны шул алмалар бел?н сыйлый. Бу к?рзин тылсымлы: ул беркайчан да бушамый, ч?нки алма алу бел?н, анда шундук я?асы барлыкка кил?.

Али?? Эйр – табиблар химаячесе. Ул барлык авыруларны ??м яраларны д?валый.

Торны? ?нисе Йорд – ?ир, хатыны Сиф – у?дырыш али??се. Матурлыгы бел?н Сиф Фрейядан калышмый, ? аныкы шикелле ч?чл?р д?нья?а беркемд? д? юк.

Али?? Лефн – ?йл?неш?чел?рне? химаячесе. Син исемле али?? кешел?рне? йортларын караклардан саклый, ? Сйофн кешел?р тату яш?р ?чен тырыша.

Хакыйкать али??се Вар кешел?рне? антларын ты?лый ??м язып бара, ? Фулла, Сага, Глин ??м Гна али??л?ре Фригг али??сен? хезм?т к?рс?т?л?р ??м йомышларын ?тил?р.

Аллалар ??м али??л?рд?н башка, Асгардта г?з?л сугышчы-кызлар яис? валькириял?р тора. Аларны? ?йд?п баручысы – али?? Фрейя. Валькириял?р к?ренмич? ген? ??рбер сугышта катнашалар, аллалар ?и?? бирг?н кешел?рг? отарга булышалар. Сугышта ??лак булганнарны Вальгаллага алып китеп, аларга табын алдында хезм?т к?рс?т?л?р.

Асгард мен? шулай оештырылган. Аслар турында м?гъл?мат алганнан со?, аларны? искиткеч эшл?ре, Торны? батырлыклары, Локины? м?керлекл?ре ??м башкалар турында укып китик.

Локины? балалары

Бервакыт, Аслар бел?н албастылар сугышына кад?р, Локи, д?нья буйлап с?ях?т итк?нд?, Йотунхеймга барып керг?н. ??м анда Ангрбода исемле хатын-кыз албасты бел?н ?ч ел торган. Бу вакыт эченд? ул а?а ?ч бала тудырган: Хель исемле кыз, елан Йормундгад ??м б?ре баласы Фенрир. Асгардка кайткач, Локи албастыдар иленд? булганын беркемг? д? с?йл?ми. ?мма бар н?рс?д?н д? х?б?рдар Один, Локи балалары турында белеп, Урд чыганагына к?р?з?че норналардан ки??ш сорарга кит?.

– Карагыз, карагыз, зир?к Один ?зе ?к безг? килг?н! ?мма ул безд?н начар х?б?рл?р ишет?ч?к, – аны к?р? бел?н ?лк?н норна с?з кузгата.

– Безд?н ишетк?н х?б?р аны? тынычлыгын бозачак, – дип ?сти уртанчы норна.

– ?йе, ул безг? Локи ??м Ангрбода балалары турында ишетерг? килг?н, – дип раслый норналарны? кечесе.

– ?г?р минем ни ?чен килг?немне бел?сез ик?н, мин тел?г?н сорауга ?авап бирегез алайса, – ди Один.

– Без си?а ?авап бирербез, – ди Урд. Л?кин син безне? с?зл?ребезне ишетм?с?? яхшырак булыр. Локины? балалары аллаларга к?п михн?тл?р алып килер.

– Аларны? икесе си?а ??м сине? ?лк?н улы?а ?лем китерер, ? ?ченчесе сезд?н со? патшалык ит?ч?к, ??м аны? патшалыгы кара?гылык ??м ?лем патшалыгы булачак, – дип ?сти Верданди.

– ?йе, б?ре – сине, ? елан Торны ?тер?ч?к, л?кин алар ?зл?ре д? ?л?ч?к, ? ?ченчесене? патшалык ит?е кыска булачак: тереклек ?лемн?н ?стен чыгачак, ? яктылык – кара?гылыктан, – ди Скульд.

Кайгылы ??м борчулы булып кайта Один Асгардка. Монда ул б?тен аллаларны ?ыеп, аларга норналар ?йтк?нен с?йли, ? Торны Локины? балалары артыннан Йотунхеймга ?иб?р?. Аслар Одинны х?веф бел?н ты?лыйлар, ?мма Тор ?зене? арбасында Хель, Йормундгад ??м Фенрирны алып килг?ч, тагын да куркалар.

?ле яшь кен? Хель ?зене? олы ?нисенн?н ике башка зур булган инде. Аны? битене? ??м г??д?сене? сул ягы кызыл т?ст?, ? у? ягы – кап-кара, ?йтерсе? м??гелек т?н илене? йолдызсыз к?ге. Елан Йормундгад, Ангрбоданы? икенче кызы, ?ле ?сеп ?лгерм?г?н – озынлыгы илле адымнан да к?п т?гел – ?мма аны? авызыннан агу саркып тора, ? аны? салкын ачык яшел к?зл?ре аяусыз явызлык бел?н ялтырап тора. Апалары бел?н чагыштырганда, аларны? энек?ше Фенрир зарарсыз к?рен? иде. Буе аны? б?ренеке кебек, ягымлы ??м шаян ул аллаларга ошый, ??м алар аны ?зл?рен? карата куркынычсыз дип саный.

Один, ?зене? т?хетенд? утырган килеш, игътибар бел?н б?тенесен карап чыга.

– Ты?ла ?ле, Хель, – ди ул. Син шундый зур ??м к?чле, без си?а патшалык ит?рг? бер ил бирербез. Ул ил ?ир астында тир?нд?, х?тта Свартальфхейм астында. Анда ?лг?нн?рне?, безне? бел?н Вальгаллада яш?рг? лаек булмаганнарны? ?аннары тора. Шунда бар ??м башка беркайчан да ?ир й?зенд? к?ренм?.

– Мин риза, – ди Хель, башын иеп.

– Син, Йормундгад, – д?вам ит? Один, – д?нья ди?гезене? т?бенд? торырсы?. Анда сине? ?чен к?п урын ??м азык булыр.

– Мин риза, – ди Йормундгад, б?терелеп.