Gecikmiş məktub

Gecikmis m?ktub
Xaliq Temur M?mm?dov

Q?m-k?d?rl? m?saiy?t olunan hadis?l?r ?t?n ?srin 80-ci ill?rind? bas verir. M??llif, ail? h?yati il? bagli k?hn? qaydalarin bu g?n? q?d?r g?lib ?atan ?n m?h?m m?qamlarindan birini, g?st?risl? ail? qurmaq ?n?n?l?rini v? bel? hadis?l?rin n? il? n?tic?l?ndiyini inc?likl? t?svir edir. M??llif bu hekay?sind? sanki, haray ??k?r?k g?nc q?hr?manlarin d?sd?kl?ri acinacaqli v?ziyy?ti, iki g?ncin yasadiqlari ?zabi, agrini oxuculara oldugu t?k ?atdirir.

Xaliq M?mm?dov

Gecikmis m?ktub

1-CI HISS?

Azad:

Veril?n suallar h?l? d? qulaqlarinda s?sl?nirdi: " Incim?, qardas, yoldasin kimdir, haradandir?"

--1—

Yen? x?yallar getdi arxaya, ?l ?atmaz, uzaq aciya, sirin?…

S?h?r qaranliginda ?atdiq Baki vagzalina. Qatar fit verdi, dartilaraq dayandi. D?sd?m perrona. Vagzal san ki, d?niz idi, insan d?nizi, qaynayirdi. Reproduktorun s?si qatarlarin h?r?k?t vaxtini elan edir, xalqi ehtiyatli olmaga ?agirirdi. Perronlarda adam ?lind?n bos yer tapmaq m?mk?n deyildi. Burada h?r sey h?r?k?td?, firlanmaqda idi. ?g?r g?yd? dayanib, yuxaridan asagi bura baxmaq olsaydi, vagzal y?qin ki, qarisqa yuvasini xatirladardi. Bu qaynayan izdihamin i?ind? y?k dasiyan araba?ilarin s?sl?ri az qala repreduktorlarin s?sin? ?atirdi:

–Yol verin! Qa?in! Ehtiyatli olun!

Bu b?y?k d?mir arabalar he? kimi tapdamadan, qi?larin, ayaqlarin yanindan ke?ir, m?st?rini birinci tutmaq ???n g?ll? t?k h?r?k?t edirdil?r.

Nam?lum hissl?r b?r?m?sd? m?ni. H?m sevinirdim, h?m k?d?rl?nirdim. Qarsimda duran G?l?c?k, dumanli, "daha s?n s?rb?sts?n, ?z?n? g?v?n!" -dey?n G?l?c?k m?ni bir az qorxudurdu. N? olacaq, nec? olacaq- firlanirdi beynimd?. Ilk vaxtlar qalacagam qohumlarin evind?, sonra is?, kiray? etm?k fikrim vardi. H?mis? sevmis?m asili olmamagi…

X

M?n bu k???d? az yasasam da, bu k???ni “bizim k???” adlndiracam. Cavanligimin ?n g?z?l caglari, ?n sirin d?vr? bagli oldu bu k??? il?, bu k???nin sakinl?ri il?. Iki c?rg? siralanan , ?sas?n, bir m?rt?b?li olan evl?rin arasi il? uzanan bu k??? h?mis? s?sli k?ylu olardi. Bakinin b?t?n k?ndl?rind? oldugu kimi, burada da qonsular o d?r?c?d? sirin yasayirdilar ki, h?s?d aparmaq olardi. Haminin evi bir-birinin ?z?n? a?iq idi. Bir d? g?r?rdin, hansisa ana ?agirardi usagini:

–Ay usaq, ay bala (filank?s) g?l bir qism?t ye, sonra get oyna!

Cavab g?l?rdi basqa anadan, k???nin hansisa bir t?r?find?n:

–Ay filank?s baci, narahat olma, yedirtmis?m hamisini!

K???d? h?r evin qabaginda oturacaqlar vardi. H?mis? d? qizli- oglanli, qadinli-kisili. Haradasa domino, haradasa n?rd oynayardilar, haradasa ?ay i??rdil?r ki?ik stollarin ?st?nd?. Gec?nin ortasinad?k. Ruhi sakitlik, ?min-amanliq, xos ?hval-ruhiyy? h?km s?r?rdi bu k???d?.

Solmazi ilk d?f? iri tut agacina s?yk?n?n bu oturacaqlarin birind?, kitab oxuyan v?ziyy?td? g?rm?sd?m. Iki il qabaq. G?lmisdim texnikuma q?bul olmaga.

M?n 8-ci sinfi qurtarmisdim. Ist?mirdim 9 v? 10-cu sinifl?ri oxuyum. Arzulayirdim texnikuma q?bul olum, sonralar, isl?y?-isl?y? instituta gir?r?m oxumaga.

?ox yalvar-yaxardan sonra atam raziliq verdi m?nim texnikuma isimi verm?y?. Bir ay Bakida oldum o vaxt. H?d?r yer? g?ldik. El? ilk g?nd?c? qohumlar atami d?nd?rdil?r fikrind?n:

–N? var, n? tapmisiniz bu texnikumda? Yarim?iq t?hsil, yarim?iq s?n?t n?y? lazimdir.

Ist?dim etiraz ed?m:

–Niy? yarim?iq olur? Texnikum da t?hsil ocagidir.

–N?d?n oturub evinizd? rahat orta m?kt?bi bitirm?y?s?n?

– Iki il – doqquz v? onuncu sinifl?rd? oxumaga vaxt itir?n?c?n, texnikumda bir s?n?t alaram. Sonra da, gir?r?m instituta.

Atami basa saldilar:

–Hayif etm? usagi. Yaxsi oxuyur, qoy qurtarsin m?kt?bi tam orta t?hsill?, girsin insituta.

Etiraz ets?m d?, n? des?m d? xeyri olmadi. Isimi he? yer? ver? bilm?yib qayitdim dala.

H?min o vaxtlari Solmazla tanis olmusdum. Bacisi gil? qonaq g?lmisdi. Solmaz, ariq, utancaq, ??limsiz bir usaq idi (el?, m?n d? usaq idim onda!). Axsamlar yigisardiq k???d?ki b?y?k meydan?aya, n? is? danisib qaqqildasardiq, g?l?rdik. Solmaz ?ox vaxt sakit dayanardi, g?ls?, g?l?rdi ?ox astadan. H?rd?n, h?y?tl?rind? bir yerd? oturardiq. Gah da ?ixardiq qiraga, buruqlarin firlanan ?arxlarina tamasa ed?rdik. Olduqca sakit xasiyy?tli, m?bahis? sevm?y?n bir qiz usagiydi. Sonra biz getdik…

--2—

Bir-iki g?n ke?di, qohumlar m?nim yasamagim ???n bir kiray? ev tapdilar. Daha dogrusu, bir qoca qadinin t?k yasadigi 3 otaqli m?nzild? bir otagi kiray? g?t?rd?m.

–Qazdir, isiqdir, istifad? edirs?n, ayda 15 manat ver?c?ks?n, – ev sahib?si bildirdi.

– Basa d?sd?m sizi, – cavab verdim.

– Iki ayini qabaqcadan ver?c?ks?n.

– Ona da m?n raziyam.– m?nzil isim h?ll olundu.

Bir balaca ?l g?zdirib otagi saldim qaydaya. G?nortadan sonra s?n?dl?rimi vurub qoltuguma ?z tutdum s?h?r?. M?n se?diyim yolun d?zl?y?n?, m?qs?dim? ?atacagima inanirdim. M?qs?dims?, tarix?i olmaq idi.

Budur son iki ild? fikrimi basimdan alan, arzularimi ?z?nd? c?ml?y?n m?ht?s?m, d?rdm?rt?b?li ?z?m?tli bir bina! N???ng qartal qanadlari t?k yanlara a?ilmis bir-birin? oxsar korpuslar! Minl?rl? cavanlarin arzu – dil?yi! Universitet! S?n?dl?rimi verdim. Amma, bir bel? g?ncl?r, oglan-qiz ?oxlugunu g?rd?m, qorxu canimi aldi. Yol?st? kitab magazasindan bir kitab alib qayitdim ev?.

Evl? ?zb?-?z bit?n tut agacina s?yk?nmis oturacaqda bir qiz oturmusdu, ?lind? kitab. Indini bilmir?m, amma, o vaxtlar k?ndl?rd?, q?s?b?l?rd? hami bir-biri il? salamlasardilar. Tanis oldu, ya, ?zg?, f?rqi yox idi. M?n d?, h?min ad?t? uygun olaraq Instinkt s?viyy?sind?, oturacagin qarsisindan ke??nd? salam verdim astadan. Basini qaldirdi, salamimi aldi, v? g?l?ms?di ?z?m?. Ilahi! N? g?z?l ?z, n? g?z?l t?b?ss?m! Karixib qaldim. G?z?llik, cazib?li baxislar m?n? unutdurdu h?r seyi. G?z?l qalxdi ayaga. M?lah?tli s?sl?:

– Azad, tanimadin y?ni? -dedi.

G?zl?rind?n tanidim!

–Solmaz? Ay Allah, nec? d?yismis?n, Solmaz!

– Y?ni, o q?d?r? – M?nim onu taniya bilm?m?yim Solmazin ?z? ???n dey?s?n g?zl?nilm?z idi.

– Inan ki, adimi ??km?s?ydin, ??tin olacaqdi m?n?! Iki il qabaqki Solmazdan oxsarliq he? n? qalmayib!

– S?n d? ?ox d?yismis?n, Azad! – m?lah?tli s?sl? dedi.– Xeyir ola, Bakiya g?lm?kd? n? is? m?qs?din var, oxumaq, isl?m?k?

– B?li!

– B?li, n??

Bihus olmusdum. Suallarina ?as-bas cavab verirdim. Qapidan ??l? ?ixan bacisi m?ni xilas etdi:

–Nec?s?n, Azad? H?, yaxsi oldu. Ke?, z?hm?t olmasa, k?m?k et. Xal?ani asmaliyam yerin?. Ay qiz, Solmaz, g?l s?n d? k?m?k et .