Оценить:
 Рейтинг: 0

Инсон бугун ва эртага…

<< 1 2 3
На страницу:
3 из 3
Настройки чтения
Размер шрифта
Высота строк
Поля

Ибтидо ва инти?о орали?ида бу сафар эзгулик ёвузлик устидан тантана ?илди. Аламзада ёвузлик тарих са?насидаги ?а?шат?ич ма?лубиятини тан олишни ?аргиз истамай, тишларини ?ижирлатиб неча муддатга кураш майдонидан ортга чекинди. ?олбуки, вайронкор ёвуз ру?лар Грендель ва Люцифера танасини тарк этиб, покдомон ру?лардан yч олмо? ма?садида аллабир сафил манзил-маро?илларда, ?yланса кунжакларда, бадбyй мазгилларда бир муддат нафас ростлади ва таносух ?илиб, ?айтабошдан бир танада жипслашиб, Маммон исмли оловкор аждар?о ?иёфасида пайдо бyлиб, рyйи-заминга yт уфура бошлади; ?адамида нимаики дуч келса, аёвсиз куйдира бошлади…

***

Да?шатли аждар?о о?зидан устма-уст ер юзига олов пуркар экан, дам-бадам:

– Грендель учун, Люцифера учун, ёвузлик ?урбонлари учун! – дея гулдурос солиб, ?а?-?а? отарди. У шу тахлит ора-сира ерга ?yниб, куч-мадор йи?ар ва яна кyкка парвоз этиб, заминга олов пуркашда, одам болалари бошига кулфат-мусибат ё?диришда давом этарди. Замин юзидаги ям-яшил yт-yланлар, ?атто ?улоч си?мас дов-дарахтлар ?ам ?уриб-?овжирай бошлади. Юртда мисли кyрилмаган ?а?атчилик, ?ур?о?чилик бошланди, одамлар нобуд бyла бошлади. Оловпуркар Маммон аждар?о эса кyкда ?амон гулдурак соларди:

– ?о-?о-?о! Куйдираман, ёндираман, ?овжиратаман! Эзгуликни ма?в этаман! Ер юзида ёвузлик абадиян тантана ?илур! Мени ?алок этадиган куч йy? дунёда!..

?ай?от, шу асно бур?саб ётган ер юзасининг ?ай бир бурчидан нимадир лаънати буюм визиллаб учиб келиб, на? томо?ига ?арчча санчилди! ?ис этсаки, учи yткир ингичка темир жисм экан лаънати! Жисмида кучли о?ри? сезган аждар?о андо? и?раб юборди, кyз олди ?орон?улашиб, парвозда мувозанатини буткул йy?отди ва шувиллаб ерга ?улай бошлади. Аксига олиб, yткир тиканакли сасси? алафлар усига гурсиллаб тушди. Суяк-?овур?алари синиб, мажа?-мажа? бyлди. Боз устига, куйиндидан ?осил бyлган чидаб бyлмас ач?имтир ?ид димо?ини жаз-жаз куйдирди. Атроф ?ую? туман ичида ?олгандек, кyзига ?еч нима кyринмас эди.

– ?о-?о-?о! Яшасин эзгулик, битсин ёвузлик!..

Ажабо, атроф-оламни ларзага солган бу ?ай?ири? ?айдан келди, ?айси жонзот овози бyлди?!

Дабдурустдан талвасага тушган аждар?о yзини yнглаб улгурмай, елкасига учи yткир йy?он темир шундай зарб билан санчилдики, жон аччи?ида yкраб-yкраб юборди. ?аял yтмай, ер юзасини ?оплаган ач?имтир дуд тар?алди, дафъатан ?амма ё? ёришиб кетди ва рyпарасида ?олиб одамзод пайдо бyлди. Бир ?yлида ?ал?он, бир ?yлида ялтиро? ?илич! Бошида дубул?а, эгнида совут! Ўткир ниго?ларида, юз-кyзларида бешаф?ат ?асос туй?улари yт пуркар эди! Маммон аждар?онинг вужуди илкис ?yр?инч туй?улардан бир ?ал?иб тушди – Беовульф!..

?ай?отки, оловпуркар аждар?о алам-изтироб ?иссиётлари билан шу ?а?и?атни ёдга олди: Грендель ва она одамхyр баданини тарк этган ёвуз ру?лар yз жисимга аста-аста таносух ?илиб чирмашар экан, ?ойибдан ?андайдир вишиллаган овозлар келди: «?исматингда Беовульф бор, ого? бyл, ого? бyл, ого?! У – ёвузлик кушандаси, шаф?ат билмас эзгулик па?лавонидир! Жисми жа?онида шундай бир ило?ий куч мавжудки, таърифлаш ма?ол…»

Инти?о, ?арама-?арши кучлар yртасидаги галдаги жанг ?ам ни?оятда о?ир, муросасиз кечди. ?ар икки томон енгаман, янчаман дерди, илло ма?луб бyлишни асло истамас эди. ?ар нечук, ба?одир Беовульф ёвуз оловпуркар мавжудотнинг ?амлаларига чап берди, ча??он-ча??он ?илич солиб, жон томирларини шартта-шартта кесиб ташлади. О?ибат, Маммон аждар?о ?ора ?онига ботди.

Афсуски, жон аччи?ида ?амла ?илган оловпуркар аждар?о чапдаст Беовульфнинг танасига охирги дамда за?арли тишини ботириб олишни уддалаб ?олди. О?ир ярадор бyлган Беовульфнинг жонига кучли мал?амлар ?ам мундо? кор ?илмади. Лекин эркпарвар па?лавон оламдан ма?рур кyз юмди, чунки у ёвузлик ва ?або?ат илдизларига болта урди, ?алокатли зарбалар берди. Озод инсонлар yз халоскорлари жасадини yтда куйдириб, ?оят э?тиром билан дафн этдилар.

Шундай. Эзгулик улкан ?урбон бериб бyлса-да, ёвузлик билан азалий курашда яна бир бор ?алаба ?озонди…

***

Олам яралибдики, эзгу ру?лар ва ёвуз ру?лар инсон ?алби учун абадий курашиб келади. Инчунин, бу азалий муросасиз кураш башариятнинг да?о адиблари заковат ?удратидан йy?рилган «Одиссея», «Ило?ий комедия», «Хамса», «Фауст», «Каин», «?амлет», «Жиноят ва жазо», «?иёмат», «Уста ва Маргарита», «Улу?бек хазинаси» каби умрбо?ий асарларда yз аксини топаверади.

Орадан неча замонлар yтиб, мушо?ада денгизига шyн?идим.

«Беовульф ?а?ида достон”нинг чинакам жозибаси, ?аётбахш кучи нимада эди? Достон ?айси жи?атлари билан онг-шууримни yзига бу ?адар жазб этганди?

Аввало, Беовульф тимсолида чу?ур инсонпарварлик, ватанпарварлик, эрксеварлик ?оялари юксак тараннум этилган. Жасур Беовульф мусибатли кунларда ?имояга му?тож инсонларга ёрдам ?yлини чyзиш учун yз жонини фидо этишдан ?айтмайдиган олижаноб ?а?рамон, толмас эзгулик курашчисидир.

Яна, ушбу «Беовульф ?а?ида достон» англо-сакс ?а?рамонлик эпоси ?амда муаллифнинг орзухо? хаёлоти ?оришмасидан иборат янгича тал?ин эканлигини нуктадон y?увчи англаб етган бyлса, не ажаб. Кyнгилдаги асл мурод, айтар сyзим шул эдики, ёру?лик ва зулмат, эзгулик ва ?або?ат деб аталмиш икки ?арама-?арши кучларнинг азалий кураш талотyпида мен эзгулик томондаман ва эзгулик ?yши?ини мангу куйлаб yтаман…

    О?илжон ?офуров; 2019 йил, июнь.

ГОГОЛНИНГ ФИЛЕМОН ВА БАВКИДАСИ

Севимли китоб, севимли асар ?а?ида ?амиша э?тирос билан сyзлагимиз келади. Зеро, севимли асар инсон ?албига бе?иёс маънавий озу?а бериб, тасаввур оламини бойитади, тафаккур уф?ларини кенгайтиради. Инсон ру?ияти, ботиний оламида со?ир ?иссиётлар, латиф кечинмалар мавжга келади.

Мен буюк рус ёзувчиси Николай Васильевич Гоголнинг дилимда чу?ур, зав?ли таассуротлар уй?отган «Диканька ?ишло?и о?шомлари» ?амда «Миргород» тyпламидан жой олган ?икоя ва ?иссаларини ?ар сафар айрича маро? билан мутолаа ?иламан. Айни?са, «Май кечаси ёки сув ?изи», «Да?шатли инти?ом», «?адимги замон помешчиклари», «Тарас Бульба», «Иван Иванович билан Иван Никифорович ораларида бyлиб yтмиш жанжаллар ?икояти», «Вий» каби ?иссалар се?р-жозибаси бутун фикру зикримни о?анрабодай yзига тортади; Гоголь оламининг кyз ил?амас кенгликларида ру?иятимни ажиб ?иссиётлар чул?аб олади.


Вы ознакомились с фрагментом книги.
Приобретайте полный текст книги у нашего партнера:
<< 1 2 3
На страницу:
3 из 3