Упражнение 1
1. Составьте подробный словарь к предложению, которое будете переводить.
2. Расплюсуйте все слова на которых есть какие-либо аффиксы и опишите их.
Пример расплюсовок предложения с описанием:
Fakat bunu d?s?n?rken yalniz o adamlarin dislarina bakariz.
bunu – bu (это) +n (буфер между гласных) +u (винит. пад.)
d?s?n?rken – d?s?n (d?s?n+mek – думать) +?r+ken (прич. «Когда?»)
adamlarin – adam (человек) +lar (мн. ч.) +in (род. пад.)
dislarina – dis (внешний) +lar (мн. ч.) +i (прит. афф. 3 л. ед. ч.) +n (буфер перехода в падежи из притяжательности 3-х лиц) +a (дательный пад.)
bakariz – bak (bak+mak – смотреть) +ar (афф. широкости) +iz (личн. афф. 1-го типа) – настоящее-будущее широкое вр.
3. Переведите предложение на русский язык.
4. Отработайте в упражнении 2 все предлагаемые в нём задания к данному предложению. Проверьте правильность перевода по упражнению 2 (задание «Переведите на турецкий язык.» в самом конце всех заданий к каждому предложению).
5. Прослушайте данное предложение (вместе со всеми ранее переведенными, если такие есть) в записи по ссылке, которая находится в разделе «Ссылки», в подразделе «Ссылка на аудиозапись K?RK MANTOLU MADONNA. B?L?M 1» в конце данного учебника.
* Ваша цель добиться полного понимания при сопоставлении слов из текста с их соответствиями в аудиозаписи.
Автор: Сабахаттин Али
K?RK MANTOLU MADONNA. B?L?M 1
1. Simdiye kadar tesad?f ettigim insanlardan bir tanesi benim ?zerimde belki en b?y?k tesiri yapmistir.
2. Aradan aylar ge?tigi halde bir t?rl? bu tesirden kurtulamadim.
3. Ne zaman kendimle bas basa kalsam, Raif efendinin saf y?z?, biraz d?nyadan uzak, buna ragmen bir insana tesad?f ettikleri zaman tebess?m etmek etmek isteyen bakislari g?zlerimin ?n?nde canlaniyor.
4. Halbuki o hi? de fevkalade bir adam degildi.
5. Hatta pek alelade, hi?bir hususiyeti olmayan, her g?n etrafimizda y?zlercesini g?r?p de bakmadan ge?tigimiz insanlardan biriydi.
6. Hayatinin bildigimiz ve bilmedigimiz taraflarinda insana merak verecek bir cihet olmadigi muhakkakti.
7. B?yle kimseleri g?rd?g?m?z zaman ?ok kere kendi kendimize sorariz: «Acaba bunlar neden yasiyorlar? Yasamakta ne buluyorlar?
8. Hangi mantik, hangi hikmet bunlarin yery?z?nde dolasip nefes almalarini emrediyor?»
9. Fakat bunu d?s?n?rken yalniz o adamlarin dislarina bakariz;
10. onlarin da birer kafalari, bunun i?inde, isteseler de istemeseler de islemeye mahk?m birer dimaglari bulundugunu, bunun neticesi olarak kendilerine g?re bir i? ?lemleri olacagini hi? aklimiza getirmeyiz.
11. Bu ?lemin tezah?rlerini disari vermediklerine bakip onlarin m?nen yasamadiklarina h?kmedecek yerde, en basit bir beser tecess?s? ile, bu me?hul ?lemi merak etsek, belki hi? ummadigimiz seyler g?rmemiz, beklemedigimiz zenginliklerle karsilasmamiz m?mk?n olur.
12. Fakat insanlar nedense daha ziyade ne bulacaklarini tahmin ettikleri seyleri arastirmayi tercih ediyorlar.
13. Dibinde bir ejderhanin yasadigi bilinen bir kuyuya inecek bir kahraman bulmak, muhakkak ki, dibinde ne oldugu hi? bilinmeyen bir kuyuya inmek cesaretini g?sterecek bir insan bulmaktan daha kolaydir.
14. Benim de Raif efendiyi daha yakindan tanimam sadece bir tesad?f eseridir.
15. Bir bankadaki k???k memuriyetimden ?ikarildiktan sonra -neden ?ikarildigimi h?l? bilemiyorum, bana sadece tasarruf i?in dediler, fakat haftasina yerime adam aldilar- Ankara’da uzun m?ddet is aradim.
16. Bes on kurus param, yaz aylarini s?r?nmeden ge?irmemi temin etti, fakat yaklasan kis, arkadas odalarinda, sedir ?zerinde yatmanin sonu gelmesini icap ettiriyordu.
17. Bir hafta sonra bitecek olan lokanta karnesini yenileyecek kadar bile param kalmamisti.
18.1. Sonu ?ikmayacagini bile bile girdigim bir?ok kabul imtihanlarinin hakikaten sonu ?ikmayinca nedense gene ?z?l?yor;
18.2. arkadaslardan habersiz olarak, tezg?htarlik i?in m?racaat ettigim magazalardan ret cevabi alinca yeis i?inde gece yarilarina kadar dolasiyordum.
19. Birka? tanidik tarafindan ara sira davet edildigim i?ki sofralarinda dahi vaziyetimin ?mitsizligini unutamiyordum.
20. Isin garibi, sikintimin arttigi ve ihtiya?larimin beni bug?nden yarma ?ikarmasi bile imk?nsiz hale geldigi nispette, benim de ?ekingenligim, mahcuplugum artiyordu.
21.1. Evvelce bana is bulmalari i?in m?racaat ettigim ve hi? de fena muamele g?rmedigim bazi tanidiklara sokakta rastladigim zaman basimi ?n?me egip hizla ge?iyordum;
21.2. evvelce bana yemek yedirmelerini serbest?e rica ettigim ve sikilmadan ?d?n? para aldigim arkadaslarima karsi bile degismistim.
22. «Vaziyetin nasil?» diye sorduklari zaman, acemi bir g?l?mseme ile: «Fena degil… Tek t?k muvakkat isler buluyorum!» diye cevap veriyor ve hemen ka?iyordum.
23. Insanlara ne kadar ?ok muhta? olursam onlardan ka?mak ihtiyacim da o kadar artiyordu.
24. Bir g?n, aksam?st?, istasyonla Sergievi arasindaki tenha yolda agir agir y?r?yor, Ankara’nin harikulade sonbaharini doya doya i?ime ?ekerek ruhumda nikbin bir hava yaratmak istiyordum.
25. Halkevinin camlarindan aksederek beyaz mermer binayi kan rengi deliklere bogan g?nes, akasya aga?larinin ve ?am fidanlarinin ?zerinde y?kselen ve bugu mudur, toz mudur, ne oldugu belli olmayan duman, herhangi bir insaattan d?nen ve par?a par?a elbiselerinin i?inde sessiz ve biraz kam bur y?r?yen ameleler, ?st?nde yer yer otomobil lastigi izleri uzanan asfalt…
26. Bunlarin hepsi mevcudiyetlerinden memnun g?r?n?yorlardi.
27. Her sey, her seyi oldugu gibi kabul etmekteydi.
28. Su halde bana da yapacak baska bir sey kalmiyordu.
29. Tam bu sirada yanimdan hizla bir otomobil ge?ti.
30. Basimi ?evirip baktigim zaman camin arkasindaki ?ehreyi tanidigimi zannettim.
31. Nitekim araba bes on adim gittikten sonra durdu, kapisi a?ildi; mektep arkadaslarimdan Hamdi, basini uzatmis, beni ?agiriyordu.
Sokuldum.