Qəm yağışı

– Inqa h?m g?z?l v? h?m d? ?sl insandir! – dedim.

5-ci hiss?

G?nl?r h?ft?l?ri ?v?z edirdi, h?yat g?nd? bir yenilik g?tirm?kl? qabaga yeriyirdi. Daha dogrusu u?urdu qabaga. H?r sey d?yism?y? ?z tutdugu vaxt, yenilikl?r t?l?b olunan yerd? m?n yegan? m?xluq idim ki, d?n?nimd?n ?ixa bilmirdim. S?urum, z?kam bu g?n?n t?l?bl?rinin dalisiyla ?ata bilmirdi. ?n pisi d? bu idi ki, n?l?rin m?nim ?z?md?n asili oldugunu yaxsi d?rk ed? bilmirdim, h?r?k?tsiz dayanib, s?s-k?yl?, taqqilti il? ged?n h?yat qatarinin arxasinca baxirdim!

Ke?misin xatir?l?rind?n silkinib ?ixmagi bacarmaq lazimdir. Bu g?nk? g?nl?, bu g?n?n t?l?bl?ri il? ayaqlasmaq g?z?l bacariqdir. O d?vr, o il ???n ?n baslica bir s?hvim yasayirdi m?niml?: ?trafimi, h?mis? qaynayan g?nclik m?kanini, cavanligin t?l?bl?rini oldugunca d?y?rl?ndir? bim?dim, gecikdim.

M?n? talehimin t?klif etdiyi INQA adli g?z?lliyi, s?ad?ti qiym?tl?ndir? bilm?dim, b?xtim? d?s?n imkandan sonacan istifad? etm?dim. Kas, bil?ydim onda, insan soyuqlugu n?l?ri g?tir? bil?rmis g?nd?m?!..

Kas bu s?hl?nkarligin biz?, x?sus?n d? Inqaya nec? baha basa g?l?c?yini g?r? bil?ydim!

…Institutda kanikullar baslamisdi. Istifad? ed?r?k t?cili sur?td? bir ayligina v?t?n? getm?yi q?rara aldim. Bir g?n i??risind? isd?n m?nzuniyy?t g?t?rd?m, bilet aldim.

Bel? t?l?sm?y? bir – iki s?b?b vardi. H?mis? m?n t?l?smis?m, indi d? h?r n? ets?m t?l?sik edir?m. H?mis? d? t?l?sm?yimin ziyanini ??kir?m.

Amma, onda t?l?sm?k lazim deyildi, he? olmasa Inqa il? g?r?sm?k, v?t?n? getdiyimi dem?yim lazim idi. ?fsuslar, bu haqda gec d?s?nd?m. Artiq vaxt yox idi. V? bu s?hvim agir bir y?k olaraq asildi boynumdan, ?mr?m?n sonunad?k, son n?f?sim? q?d?r…

Bir aydan sonra qayidib g?ldim. V?t?n? son d?f?ki bu s?f?rim tam ugursuz oldu. ?r?yimd? ?m?dl?rim yasayirdi: azaciq da olsa bir m?lumat bilm?k. B?t?n bu z?if ?m?dl?rimin ?st?nd?n ?alin-?arpaz x?tt ??kildi. Bu s?f?rimd? bas ver?n s?z-s?hb?tl?r, g?r?sl?r m?n? basa saldilar ki, ke??nl?ri qaytarmaga he? bir yolum yoxdur.

Ill?rl? ?r?yimin ?st?nd? sev?-sev? g?zdirdiyim insanim yoxlugunu, m?nim ???n ?l ?atmazligini ?oxdan bilirdim. Aramizda ke?ilm?yi m?mk?n olmayan s?dd qoyuldugu ?oxdan m?n? aydin idi. M?n bu d?f? birc? ?sas ?m?dl? getmisdim: besc? d?qiq? d? olsa g?r?s? bilim sevdiyim insanimla! Raziydim t?k, ya, atasi-anasi il? bir yerd? olsun. M?n? f?rqi yoxdur, hansi s?raitd? g?r?s?k! G?r?m Onu, esidim q?rarini ?z dilind?n! Onu g?rm?k ?v?zin?, agila g?l? bil?c?yi m?mk?n olmayan v?ziy?tl? ?zl?sdim. Bakida yasayan yaxinlarimin da c?lb olundugu m?bahis?nin d?rinl?sib ugursuz v? sonu qaranliq olan prinsipiyal m?naqis?y? ?evrilm? ehtimali ?ixdi ortaya. Solmazi g?rm?k qism?tim olmadi. ?v?zin? qohumlari basa saldilar: m?naqis?nin uzadilmasi Onun m?hvin? ?alismaq dem?kdir! Unuda bilm?s?m d? bu isd? n?qt?nin qoyuldugu aydin idi. Bu d?rd y?k? il? qayitdim arxaya…

Altinci g?n idi. Bir-iki saat dinc?lib ?ixdim s?h?r?. Yol?st?, Baysali sorusdum, dedil?r, s?h?rd?n yoxdur. Q?rara g?lmisdim, gedim Inqani g?r?m.

Yataqxanalarinin yaninda avtobusdan d?sd?m, binanin arxasina ke?m?k ist?yirdim ki, s?sl?yim. Bird?n Inqani g?rd?m. Yataqxananin h?y?tind? Baysalla yanasi oturub sirinc? n?yis? deyib g?l?rd?l?r. Ikic? saniy? dayandim. V? ?evrilib getdim, uzaqlasdim.

– Niy? bel? etdim? Kimins? m?nim qabagimda hansisa ?hd?liyimi vardi? Indiy? kimi Inqa il? danisanda, hansisa d?qiq bir fikir, ?r?k s?z? demisdimmi m?n ona? Aylar ?rzind? azmi olmusdu vaxtim, imkanim? M?n ?z?m ?zl?y?md? ciddi d?s?nm?sd?mm? ikimizin g?l?c?yimiz bar?d??

– Yox!

Oturdum avtobusa, s?r?c? il? salamlasib ke?dim axira. Salon dem?k olar ki, bos idi. G?zl?rim dikildi abtobusun enli p?nc?r?sin?. Fikrim getdi uzaqlara. Ke?misli- g?l?c?kli bir m?kana. P?nc?r? ?n?nd? d?yis?n l?vh?l?r, evl?r, insanlar uzun h?yatin ki?ildilmis variyanti idi. Artiq m?nim ???n avtobusun p?nc?r?si h?yatin ekrani idi. Kiml?r v? n?l?r ke?m?di bu ekrandan! Hansisa sirli q?vv?ydi durub ekranin arxasinda, kadrlari el? s?r?tl? d?yisirdi ki, m?nim s?urumun g?c? ?atmirdi bu d?yisilikl?ri qavrasin, d?rk etsin! Dey?s?n d?s?nm?k bacarigim f?aliyy?tini dayandirmisdi.

S?r?c?n?n s?si m?ni qaytardi bu d?nyaya:

– N? olub, Azad, x?st? deyils?n ki?

San ki, yuxudan ayildim:

– Yox, yox, narahat olma!

– D?vr?ni axiracan m?niml? getdin. G?rd?m d?s?nc?l?rd?s?n, narahat etm?dim. Indi hara aparim s?ni?

– Narahat olma, qayidaq marsurutunla, yolda d?s?r?m.

Yolda d?sd?m avtobusdan. Bir xeyli g?zdim s?h?ri. Kinoteatrla ?zb?-?z olan parka girdim. Istirah?t g?n? oldugu ???n bura adamla dolu idi. Haradasa bir bos skameyka g?rd?m, ?yl?sdim ki, dincimi alim. Ki?ik bir qusun h?r?k?ti b?t?n diqq?timi ?z?n? c?ml?sdirdi.

Qabagimda bir s?r?? b?y?k bir ??r?k par?asini dimdikl?yirdi. Dey?s?n, ??r?k el? daslasmisdi ki, s?r??nin etdiyi c?hdl?r he? bir n?tic? vermirdi. Az qala, duracaqdim ayaga ki, g?t?r?m sindirim daslasmis ??r?k par?asini. Birc? isd?n qorxurdum: m?n qarissam s?r??nin isin?, o qorxudan u?ub ged? bil?r. T?bi?tin yaratdigi ki?ik bir ki?ik dramatik y?nl? m?bariz?y? m?nim qarismaga ixtiyarim vardimi?

S?r?? xeyli ?ll?sdi, bu quru ??r?yi firladi, dimdikl?di, axirda basa d?sd? h?r seyi. Ona ?atdi ki, bu dasa d?nm?s ??r?k par?asi onun ???n deyil. Qism?ti olmdigini g?r?b u?ub getdi.

M?n d? basa d?sd?m!

– Fakti q?bul etm?yi bacarmaq lazimdir! – dedim ucadan, s?sim yaxinliqda oturub k?rp?sini bagrina basmis bir g?nc anani diksindirdi. – Bu m?vzu baglidir daha m?nim ???n!

O g?nd?n h?r sey?, insanlara, hadis?l?r?, faktlara basqa baxislarla baxmaga basladim. H?r insan yolunu ?z? se?ir, m?n d? o c?ml?d?n. M?n ?z?m se?misdim d?sd?y?m bu yolu! V? m?n? yasamaq m??yy?n m?nada asanlasdi! D?nya genis imis…

6-ci hiss?

Bir-iki g?n idi isl?yirdim. N? q?d?r ?z?m? sakit g?st?rs?m d?, daxilimd? m?niml? yasayan h?yacani, q?mli d?s?nc?l?ri bir k?nara qoya bilmirdim. Ilk n?vb?d? V?t?nd? m?niml? bagli xosa g?lm?z hadis?l?rin ?ks-s?dasi, q?mli xatir?l?ri m?ni narahat edirdi. Bir t?r?fd?n d? Inqani kiml?s? bir yerd? g?rm?k agir z?rb? oldu m?n?. M?n onsuz qapanmisdim ?z?m?, Inqani h?yatimnan silm?k d?s?nc?si is? m?ni daha da ?z?rd?. N? q?d?r ??tin d? olsa, q?bul etdiyim q?rara – Inqaya qarsi bigan? olmaga ?alisirdim. Bu h?r?k?timin Inqanin n?z?rind?n n? d?r?c?d? yayindigini dey? bilm?zdim. Y?qin ki, hiss edirdi n?s?. ??nki, ilk vaxtlar h?r vasit? il? onunla g?r?sd?n qa?maga ?alisirdim. ?r?k agrisi il? atdigim bu addimlarin – s?hv addimlarin – arasi k?silmirdi.

Bir d?f? ikinci n?vb? isl?m?k ???n parkdan ?ixib baslangic yerim?- Predmostnaya deyil?n meydana girdim. Burada qeyd olunur v? x?tt? buradan ?ixiriq, ilk dayanacagimiz v? son dayanacagimiz buradir. T?z?c? girmisdim meydana, Inqani g?rd?m. Uzaq da olsa tanidim, bizim dayanacaqda dayanmisdi. Avtobusu g?rm?sd?. O d?qiq? ?ixdim meydandan. Bos-bosuna. ?z tutdum qaraja. Isd?n yarim?iq qayitmagimin s?b?bini sorusa bil?rdil?r. H?r ehtimala qarsi, avtobusun m?h?rrik? ged?n naqill?rin? ?l g?zdirdim, pis isl?m?yi ???n. Parka girdim, masinin pis isl?diyin deyib, t?mir? ehtiyac oldugunu bildirdim. O g?n isl?m?dim. Bir g?n sonra Inqanin birinci n?vb? oldugnu bildiyim ???n m?n d? qrafiki d?yisdim ki, g?r?sm?k imkanimiz olmasin…

R?fiq?si mindi avtobusa. Son dayanacaqda hami d?s?nd? yaxinlasib s?hb?t etm?k ist?diyini bildirdi:

– Azad, vaxtin var oturub danismaga?

– Yox! – dedim, – bagisla. N?s? vaxti ?atdira bilmir?m.

Yenid?n durdum dayanacaga, marsruta getm?k ???n.

– Inqa xahis edirdi, vaxt edib g?r?s?rdin.

– Salam dey?rs?n ona. H?l?lik vaxt ed? bilm?y?c?m. Isd?n sonra tikinti isind?y?m. Yaxin dostlardan biri ev tikir, k?m?k ed?c?m bir ne?? g?n, – aglima g?l?n yalanlari qurasdirirdim!

Sonraki t?sad?f? g?r?sl?rd? ?alisdim s?hb?timiz d?rin? getm?sin. Bacardigim q?d?r t?nha g?r?sl?rd?n uzaq qa?dim. Bel?c? v?ziyy?ti sabitl?sdirdim. N? q?d?r d?zg?n edirdim, m?n d?s?nm?rd?m. Ist?yirdim ondan uzaq olum, m??yy?n vaxt buna nail oldum. Yalniz m??yy?n bir vaxt ?rzind?.

Inqanin m?nim ?r?yimd? n? q?d?r d?rin yer tutdugunu g?rm?m?k, d?s?nm?m?k ???n etdiyim c?hdl?rin g?c? bir – iki aya g?cl? ?atdi…

7-ci hiss?

– Sag ol, ?ziz qardasim! S?k?rl?r yaradana ki, s?nl? dostam! Miinn?tdarligimi s?n? s?zl? ifad?m? g?c?m ?atmir! – iri p?nc?l?ri ?limi sixmisdi.

– N? olub, Baysal? M?nim xidm?tim n? olub?

– S?n, s?nin isin, s?nin bizi axsamlar d?rsd?n g?tir?n avtobusun m?ni yenid?n yaratdi! M?nim yoluma Inqa adli insani g?tirdi!..

?z?m? ?ox s?z vers?m d?, ?r?yim sixildi. Bayira ?ixdim. “Unutmaq lazimdir!” dedim ?z?m ?z?m?. H?r ikisi yalniz v? yalniz dostdurlar m?n?!

…Sevgi burulganina d?s?nl?rin ne??si ?atir muradina?

Ulu Tanri, k?m?yini ?sirg?m? sev?nl?rd?n! Viran qoyma sevgi yasayan ?r?kl?ri!..

Deyirl?r, m?h?bb?tin g?z? kordur. B?lk? d?, bu m?s?ld? h?qiq?t olur. Y?qin, isbati bu m?s?l?y? hansi rakursdan baxmaqdan asilidir. D?zm? h?r?k?t etdim, q?rurum n? d?r?c?d? hakim oldu q?bul etdiyim q?rarlarima?

Onlarin xarici g?rk?ml?ri uygunluq yaratmirdi. Inqa – d?nya g?z?li, Baysala is? diqq?tl? yanassaq, b?lk? d? kisil?rin ?oxuna xas olan eyb?c?rliyin izini tapmaq olardi. Amma, h?r ikisinin daxili d?nyalari b?t?n g?z?llikl?ri ?z?nd? c?ml?misdi. ?n azindan, m?n bel? d?s?n?rd?m.

Bunlarin bir oxsar c?h?tl?ri d?, h?r ikisinin yetim b?y?m?kl?ri idi. Baysalin ata-anasi, Inqaninsa atasi o usaqk?n r?hm?t? gedibl?r. Baysali n?n?si – iindi r?hm?t? gedib- b?y?d?b, Inqani da x?st? anasi…

H?yat ?z yolu il? gedirdi. Onlar ?ld? etdikl?ri m?nasib?tl?ri gizl?tm?y?r?k sevinirdil?r, yasayirdilar.