Оценить:
 Рейтинг: 0

Микрокристаллик целлюлоза технологияси

Год написания книги
2023
<< 1 2 3 4 5 6 7 >>
На страницу:
5 из 7
Настройки чтения
Размер шрифта
Высота строк
Поля

– Модуль – 1:25;

– Сульфат кислота, кислотали ишлов бериш учун -0,1г/л;

– Модуль – 1:25;

– Кислотали ишлов беришга сарфланган ва?т -120 мин. Олинган целлюлозанинг физик-кимёвий хоссалари yрганил-

ганда, толалар узунлиги 3—4мм (70%) олинган целлюлозанинг сифат кyрсаткичлари кимёвий ?айта ишлаш учун мyлжаллан- ган 595 ГОСТ талабларига жавоб берган. Узун толали пахта мо- ми?ини пиширганда жараён бир текис кетмаган. Шунинг учун технологик параметрларга yзгартириш киритиб, Янгийyл ?о?оз фабрикасида БИВИС русумли узлуксиз пишириш агрегатида ?уйидаги параметрлар бyйича синаб кyрилган [60,54]:

– NaOH концентрацияси – 4 г/л;

– Пишириш давомийлиги— 60 мин.

О?артириш учун ?yлланиб келинган водород пероксиднинг о?артириш самарадорлигини ошириш учун, силикатсиз стабли- заторлардан: триполифосфатнатрий, силикатнатрий, мочевина ва оксиэтилидендифосфон кислотасини натрий тузларидан би- рини ?yшиб, ишлатиш таклиф этилган. Целлюлозани о?арти- ришнинг оптимал шароити таклиф этилган: Н

О

концентраци- яси – 4; стабилизатор – 2%; о?артириш давомийлиги -120 мин. Ушбу кyрсаткичларда олинган пахта целлюлозанинг кимёвий ?айта ишлаш талабларига мос келиши кyрсатилган.

Техник ма?садлар учун МКЦ олиш

Микрокристаллик целлюлоза пахта целлюлозаси- дан нитрат кислотада чу?ур гидролизга учратиб олинган

[54,56,61,62,64,65,70]. Унинг сифат кyрсатикичлари физик-ки- мёвий, И?-спектроскопия, фотокалориметрик, аналитик, рент- генография, электрон-микроскопик ва сорбция усуллари ёрда- мида yрганилган. Олинган МКЦ нинг техник ма?садлар учун зарур бyлган кyрсаткичлари – заррачаларининг yлчамлари 7 фракцияга бyлиниб (2.3-жадвал) yрганилган [53,58].

Заррачаларнинг 100 мкм дан кичиклари – 77%. Намуналар- да йирик фракция зарралари мавжуд (д, е, ж). Заррачаларнинг ?оваклиги 86—92% аторфида. Сорбциялаш хоссасига таъсир

этувчи кyрсаткичлар – солиштирма юза (S

сол

= 31,63 – 42,18 м

/г),

заррачалар yлчами, уларнинг ортиши билан ортиб боради. Суб-

микро?оваклар ?ажми (W

= 0,035—0,045 см /г) ани?ланган. Зар-

3

рачаларнинг кичик зичлиги ани?ланган. Уларнинг энг кичик ?ий- матлар (0,31—0,32 г/см

) га; йирик yлчамли заррачалар тутган МКЦ-5 ва МКЦ-7 намуналар зичликнинг энг катта ?ийматлари (0,37—0,39 г/см

); майда дисперс порошоклар – МКЦ-1 ва -2 на- муналарида кузатилган.

2.3-жадвал
МКЦ намуналари заррачаларининг yлчамлар бyйича та?симланиши, %

Танланган МКЦдан ишлаб чи?ариш шароитида синашдан олдин, фильтрланувчи модель масса тайёрланган, унинг тар- кибига механик ?yшимчалардан ?ум— тупро?лардан таш?ари,

сувда эримайдиган кальцийли ва магнийли тузлар ?амда натрий хлорид тузлари ?yшилган.

Эритма турли хил ?алинликка (h=0,25; 0,50; 0,75; 1,00; 1,25; 1,50 см) эга бyлган МКЦ намуналари ?атламларидан yткази- либ, фильтратнинг фильтрланиш ва?ти ани?ланган.

Ювилиш ?атлами ?алинлигининг энг яхши ?иймати 0,75- 1,00 см га тенг. ?алинликни бу ?ийматдан ошириш фильтрат сифатига сезиларли таъсир кyрсатмайди, шунингдек, ?алинлик- нинг ошиши фильтрлаш жараёни тезлигининг кескин камайи- шига олиб келади (2.4-жадвал).

2.4-жадвал Турли МКЦ намуналарини ?yллаш ор?али олинган фильтратларнинг сифат кyрсаткичлари [36,45]

Шундай ?илиб, олинган МКЦ намуналарини фильтрловчи материал сифатида ?yллаш имкониятлари кyрсатиб берилган.

Натижалар «Фар?она Азот» ОАЖ корхонаси шароитида синаб кyрилиб, чет элда ишлаб чи?арилган фильтр материал билан со- лиштирилган (2.5-жадвал).

2.5-жадвал
Чет эл МКЦси ва МКЦ-7 заррачаларининг yлчамлар бyйича та?симланиши, %

Олиб борилган тажрибалар натижаларига кyра, МКЦ-7 га yхшаш, заррачаларнинг yртача yлчам ?иймати 200—300 мкм атрофида бyлган МКЦ олиш мумкин шароитлар танланган. Унга

кyра НNО

нинг концентрацияси 3—4%, температураси 100 С;

0

гидролиз давомлиги 60 минут; модул 1:5—1:10 деб олинган.

Булардан таш?ари, МКЦ дан тиббиёт ма?садлари учун таж- риба ишлаб чи?ариш ?урилмаси ?ам яратилган [61]. МКЦ, три- ацетат толалар ишлаб чи?аришда, триацетат целлюлозани ме- тиленхлорид ва этилспиртли аралашмасида тайёрланган ?ую? эритмани фильтрлашда, эритмага ?yшилади. Рамали фильтр прессларда ?yлланилаётган алигнин, гамжа ва миткал матоли фильтр ?атламлардан эритма yтиш жараёнида, ?атламлар юза- сига МКЦ заррачалари yтириб ?олиб, ?yшимча фильтрловчи ?атлам ?осил ?илади ва эритманинг тозалигини таъминлашда ?атнашади.

МКЦ олишнинг янги yта ю?ори частотали нурлатиш (СВЧ) усули ишлаб чи?илган [67].

Фармацевтика саноати талабларига жавоб берадиган ма?су- лот олиш учун СПбГЛТУ олимлари томонидан МКЦни дона-

лаш, майдалаш ва саралаш учун асбоб-ускуналар танлаган. 2.6-жадвалда ?ар хил фирмалар ишлаб чи?арган МКЦ тажриба ва коммерция препаратларининг характеристикаси келтирил- ган.

2.6-жадвалдан кyринадики, газ ?аво аралаш водород хлорид- дан фойдаланиб гидролизланган целлюлозадан олинган МКЦ тажрибада олинган препаратнинг сифат кyрсаткичлари импорт- дан олинганлардан фар? ?илмайди.

2.6-жадвал

?ар хил фирмаларда ишлаб чи?арилган МКЦ препаратларининг характеристикаси (ЛесПромИнформ №5 (143), 2019 г.)

– Наноцеллюлозанинг олиниши ва хоссалари Наноцеллюлоза деб барча нанометрли целлюлозали суб-

стратларга айтилади. Материалнинг yзига хослиги микрострук- турасининг yта тартибланганлиги, ну?сонсизлиги, кристаллик со?аларнинг мавжудлигидир. Булар наноцеллюлозадан тайёр-

ланган материалларнинг ю?ори пиши?лигини таъминлайди: ме- ханик таъсирга ?аршилик модули – 138 ГПа, узилишга ?арши- лиги, пиши?лиги —9ГПа гача. Сyнгги йилларда нанотехнология- нинг ривожланиши билан бир ?аторда, илмий тад?и?от ишлари ?ам ривожланиб бормо?да. Наноyлчамли ва наноструктурлан- ган целлюлоза, уларнинг шаклланиш жараёнини, хоссаларини yрганиш асосида нанотехнологияни такомиллаштириб, yзига хос хоссали материаллар олиш имкониятлари яратилмо?да.
<< 1 2 3 4 5 6 7 >>
На страницу:
5 из 7