Казкі для малых беларусаў

КАЗКІ ДЛЯ МАЛЫХ БЕЛАРУСАЎ
Валерый Ларчанка

Гэта кнiга створана для тых. хто любiць беларускае слова, хто хоча, каб яго дзеткi нiколi не згубiлi сваю матчыну мову, i не пазбылiся яе.І, безумоyна, маюць рацыю тыя, хто сьцвярджае што, калi народ губляе сваю мову, ен перастае iснаваць як самастойная нацыя, асобны этнас.Няхай беларускiх дзяцей ажно з маленства акаляе цудоyная атмасфэра, асяроддзе самай прыгожай y свеце мовы – беларускай!

КАЗКІ ДЛЯ МАЛЫХ БЕЛАРУСАЎ

Валерый Ларчанка

© Валерый Ларчанка, 2020

ISBN 978-5-4498-2951-1

Создано в интеллектуальной издательской системе Ridero

ЯК БУБЛІК БУДКУ БУДАВАЎ

Жыy – быy сабака. І яго клiкалi Бублiк. Чаму, Бублiк? А, усё таму, што хвост у яго закручваyся наверх колцам i нагадваy па форме абаранак. Але, Абаранкам пса не сталi называць, таму, што прамаyляць доyга, i на барана вельмi падобна. Чаго добрага сабака мог i пакрыyдзiцца. А iмя Бублiк y самы раз! Ідзе, аднойчы, Бублiк па вулiцы, глядзiць, а y двары свайго дома сусед Палкан будуе новую сабачую будку.

– Прывiтанне, Палкан!

– Прывiтанне, Бублiк! – Глядзi, якую сабачую будку я пабудаваy для сябе! – Кажа Палкан.

Бублiк паглядзеy на сабачую будку, якую зрабiy Палкан, потым, абышоy вакол будкi, нават унутр зазiрнуy.

І, трэба сказаць, будка для сабакi атрымалася вельмi зручнай i прасторнай, але, крыyдна стала Бублiку, што гэта Полкан, а не ён, Бублiк, гэтую будку пабудаваy.

– Падумаеш, я i лепш магу зрабiць! – Скрывiyся Бублiк пагардлiва.

– Ну, калi можаш – рабi! – Адказаy Полкан i працягнуy абаранкi дошку, цвiкi i нажоyку.

– Ды я зраблю такую будку, якую нiхто i нiколi не рабiy! – Пачаy выхваляцца Бублiк.

Ен yзяy дошку i нажоyку, паклаy дошку на варштат, i пачаy рухаць нажоyкай па дошцы. Пiлка пайшла не y той бок. Тады Бублiк зноy правёy нажоyкай па дошцы. І, зноy, пiлка ня пайшла туды, куды яе накiроyваy Бублiк. Як нi стараyся Бублiк, але, роyна пiлаваць y яго нiяк не атрымлiвалася.

Пiлаваy, пёс Бублiк, пiлаваy, ледзь пальцы, сабе, ня адпiлаваy. Але, усё ж, ен распiлавала дошку на часткi. Будзем сумленныя! Ён сапсаваy дошку!

– Добра, хопiць! – Сказаy Бублiк. – І так сыдзе! – І ён узяy у лапы малаток i цвiк, паклаy дошку на варштат. Размахнуyся i…

– Ой ой ой ой! – Заенчыy Бублiк, кружачыся, як ваyчок, i дзьмухаючы на апухлы, счырванелы палец.

Сабака кiнуy малаток на зямлю. – Няyмелыя i ненавучаныя y цябе iнструменты! – Крыкнуy Бублiк.

– Інструменты добрыя! – Не пагадзiyся з Бублiкам пёс Палкан. – Паглядзi, як шмат я зрабiy з дапамогай гэтых iнструментаy!

– Не, няyмелыя i ня навучаныя! – Крыкнуy Бублiк.

– Гэта, лапы y цябе няyмелыя i ня навучаныя, яны не ведаюць, як звяртацца з гэтымi iнструментамi. Цi ты, думаеш, што калi ты yзяy нейкi iнструмент у свае лапы, то ты зможаш з яго дапамогай адразу выканаць працу? Не! Трэба шмат вучыцца i доyга трэнiравацца, перш чым у цябе атрымаецца зрабiць нешта добра!

ЯК БУБЛІК ЛОДКУ МАЙСТРАВАЎ

Вырашыy, аднойчы, Бублiк выкупацца. Бо, каля дома, у якiм жыве Бублiк, працякае шырокая i глыбокая рака. А яшчэ, там, каля самага берага, ёсць пясочны пляж, i летам, у сонечнае надвор'е, так добра паляжаць на жоyтым, нагрэтым, пясочку, падстаyляючы жывот i спiнку пад гарачыя промнi паyдзённага сонца. або, ляпiць домiкi з мокрага пяску. або, гуляць у мяч, цi, проста весела бегаць i скакаць. Ды цi мала, чым можна заняцца на пляжы?

Бублiк аапрануy на сябе плаyкi, на галаву нацягнуy каляровую гумовую шапачку, а на плячо павесiy вялiкi, пухнаты ручнiк. І, раскрыyшы над галавой яркi парасон, для паратунку ад сонечных промняy, i засунуyшы заднiя лапы y блакiтныя, гумовыя, шлапакi, i насвiстваючы вясёлы матыy нейкi песенькi, Бублiк выйшаy з хаты. Падыходзячы да ракi, Бублiк yбачыy, што сусед Бабёр Бабровiч, якi жыy на далёкiм канцы iх пасёлка, на самай рацэ, нешта майструе на беразе.

Бублiку стала цiкава, – А чым, гэта, ён, там, займаецца?

Бублiк падышоy блiжэй, паглядзець, што бабёр будуе.

А Бабёр Бабровiч пiлой дошкi пiлуе, гэблiкам стругае, вялiкiм, гумовым, малатком адну дошку да другой падганяе, прыладкоyвае.

– Прывiтанне, Бублiк!

– Добры дзень, Бабёр Бабровiч! А, што гэта вы, тут, робiце?

– Ды, вось вырашыy сабе новую лодку зрабiць. А, то, мая старая. Ужо, згнiла, зусiм, прадзiравiлася. Небяспечна стала на ёй плаваць.

Пастаяy Бублiк, паглядзеy, як бабёр лодку робiць, як яе, звонку, чорнай смалой пакрывае, кто б, не цякла.

Дык, вось! Пастаяy Бублiк. Паглядзеy. А, потым, далей пайшоy. І, тут, раптам, думае, – А, чаму, гэта y мяне няма сваёй лодкi? Чым я горшы за Бабра Бабровiча?

– Эх, як выдатна было б, плыць па зiхатлiвай роyнядзi ракi! – Пачаy марыць Бублiк. – Пад табой, у сiняй, рачной глыбiнi, рыбкi плаваюць, гарэзуюць. Над табой, у нябеснай, блакiтны, вышынi, свецiць яркае, жоyтае, сонейка, i белыя, пушыстыя, аблачынкi бягуць. А yсё на беразе дзiвяцца i пытаюцца адзiн y аднога,

– А хто гэта, там, плыве на такой вялiкай i прыгожай лодцы?

– Гэта Бублiк плыве, ен, яе, сам зрабiy.

І Бублiк вырашыy зрабiць сабе лодку, такую ж, як у Бабра Бабровiч,

– Не, нават у сто разоy лепш! – Тым больш, як робяць лодкi, Бублiк бачыy.

– Нiчога цяжкага!

Усю ранiцу Бублiк цягаy да ракi розныя дошкi. А, яшчэ, ён знайшоy у кладоyцы iнструменты, такiя, рыхт у рыхт, якiя ён у бабра бачыy. І прыступiy да пабудовы лодкi. Увесь дзень пес пiлаваy, габляваy i прыбiваy.

– Цяжка, гэта, аказалася, будаваць лодку! – Вельмi стамiyся Бублiк.

– Засталося прасмалiлi i можна спускаць на ваду! – Так, вось, незадача! Няма y Бублiка смалы для таго, каб яго лодку гэтай смалой пакрыць.

– А, i так сыдзе! – Сказаy Бублiк. – Таксама мне выдумалi! Драyнiну смалой пакрываць. Дрэва, яно ж не патоне!

– Дрэва, можа, i не патоне. А, вось, ты можаш патануць у такой лодцы. – Сказаy Бабёр Бабровiч, якi праходзiy у гэты час па беразе. – Паглядзi, якiя вялiкiя дзiркi i шчылiны y тваёй лодцы!

– Многа вы разумееце! – Скрывiyся Бублiк.

– Так, yжо y чым, у чым, а y пабудове дамоy, плацiн i лодак я, сёе-тое, разумею. – Адказаy бабёр, – Вунь, колькi я, iх, пабудаваy за свой век!

– Не, Бобр Бабровiч! Такiх, як мая, вы не будавалi, – горда сказаy Бублiк.

– Тут ты маеш рацыю! Такiх лодак я не будаваy, – З уздыхам пагадзiyся бабёр. – Таму, што калi б я будаваy такiя лодкi, як у цябе, то я даyно б, ужо патануy.