Алёнкіны казкі

Вяртаючыся да ваyкалакаy. Аляксандр Гарбоyскi y кнiзе «Жыццё, смерць, бессмяротнасць?..» выказвае цiкавае меркаванне, што y стане трансу можна выходзiць са свайго цела i yсяляцца y цела жывёлы. Жывёла ж, утрымлiваючая адразу дзве сутнасцi – сваю i чалавека, будзе з’яyляцца пярэваратнем, адным з магчымых яго yвасабленняy. А калi так (калi казаць без жартаy), то, распавядаючы сваю версiю паходжання чалавека, нашы продкi, верагодна, хацелi yсяго толькi намякнуць нам на магчымасць перасялення душ. Татэмiзм, у такiм выпадку, указвае на тое, што душа кожнага з жывучых сёння людзей змяшчалася некалi y целе жывёлы.

Так што, калi сустрэнеце дзесь на yскрайку лесу тры yторкнутых побач нажы – не чапайце iх, пашкадуйце свайго суродзiча ваyкалака – не yсё незразумелае i непадуладнае сярэднестатыстычнаму чалавечаму розуму з’яyляецца благам.

Разважаннi аб каханнi

Мужчына. Жанчына. Чаканне.
Шуканне. Блуканне. Час.
Жанчына. Мужчына. Спатканне.
Вiтанне. Пытанне. Адказ.
Мужчына. Жанчына. Дыханне.
Сэрцабiенне. Забыццё.
Жанчына. Мужчына. Каханне.
Мужчына. Жанчына. Жыццё.

    Алесь Вярцiнскi

Каханне – гэта еднанне пры yмове захавання цэласнасцi, iндывiдуальнасцi. Каханне – гэта актыyная сiла y чалавеку, сiла, якая рушыць сцены, аддзяляючыя чалавека ад яго блiзкiх; якая аб'ядноyвае яго з iншымi. Каханне дапамагае яму пераадолець пачуццё iзаляцыi i адзiноты, пры гэтым дазваляючы яму заставацца самiм сабой i захоyваць сваю цэласнасць. У каханнi мае месца парадокс: дзве iстоты становяцца адной i застаюцца пры гэтым дзвюма.

    Эрых Фром

Што такое каханне? Існуе шмат розных азначэнняy любвi. Дакладна можна сказаць толькi тое, што каханне – гэта пачуццё.

Адкуль яно бярэцца?

З паветра. Энергiя кахання растворана y наваколлi. Паглынаць яе або не з акружаючага асяроддзя, кожны дарослы чалавек вырашае для сябе сам. Нованароджаныя дзецi здольныя, па маiм меркаваннi, паглынаць яе вялiкiмi дозамi, не раздумваючы – менавiта таму яны маюць такую велiзарную патрэбу y ласцы. Навукова даказана, што «калi мы yлюбляемся, пачынаюць вырабляцца нейкiя yзбуджаючыя амфетамiны. Гэта яны дораць стан лёгкасцi, вяселля, шчасця. Гэтыя лёгкiя наркотыкi вырабляюцца нават пры думках аб каханым. Яшчэ адзiн „прадукт любвi“ – аксiтацын. Ён павышае адчувальнась нервовых канчаткаy i прымушае скарачацца мышцы. Менавiта таму закаханым так падабаецца цалавацца, абдымацца, лашчыцца. А ад вялiкай колькасьцi аксiтацына yспыхвае проста-такi надзвычайная страсць. З часам арганiзм прывыкае да пэyнай колькасьцi гэтага рэчыва, i дзеля падтрымкi „агню“ яго патрабуецца yсё болей. Як паказвае практыка, каханне пачынае згасаць прыкладна праз тры гады пасля пачатку сумеснага жыцця. На шчасце, „нехта“ аб усiм паклапацiyся. Прывыкаючы да партнёра, арганiзм пачынае вырабляць новае рэчыва – эндарфiн, па сваiх якасцях падобнае на марфiн. Яно надае адчуванне yцiхамiрання, задаволенасцi i бяспекi. Бiяэнергетыка сцвярджае, што калi сапраyднай любвi няма, энергетычнага круга не yтвараецца, энергiя „выцякае“, паслабляючы абодвух. А калi абодва кахаюць, падчас iнтымнай сустрэчы yзнiкае энергетычнае кола, па якому энергiя перацякае ад аднаго да другога, павялiчваючы асалоду. Страты энергii няма, ёсць толькi яе аднаyленне». (А. Казакова.)

Паглынанне дзецьмi энергii кахання адбываецца да таго часу, пакуль бацькi, хочацца верыць, што неасэнсавана, не пачынаюць у iх гэту здольнасць душыць сваiмi праблемамi, вечнай незадаволенасцю, расчараваннем у жыццi. Самi страцiлi yменне любiць, i вам, дзецi, нечага яго мець! Зразумець такую пазiцыю можна, людзям уласцiва зайздросцiць, прыняць нельга. Як вынiк, гадам к тром-чатыром дзiцяцi сваю прыроджаную здольнасць любiць страчвае, але патрэба y любовi застаецца. Што атрымлiваецца? Бацькi з тужлiвым выразам твару распавядаюць усiм, што iх сын цi то дачка перажывае yзроставы крызiс, а малеча yлюбляецца: у першы раз, у другi, у трэцi… Сiтуацыя паyтараецца да таго часу, пакуль юнак i дзяyчына yпершыню не адчуюць страсць у адносiнах адзiн да аднаго. І толькi yжо потым, год гэтак праз пятнаццаць-дваццаць, а часам нiколi, мы наблiжаемся да вялiкага, сапраyднага, светлага пачуцця – да кахання.

Страсць, дарэчы, вельмi падобная да любовi. Але рознiца iснуе, як у якасцi праяyлення пачуцця, так i y працягласцi яго iснавання. У той час як горача закаханы чалавек бачыць усё праз «ружовыя акуляры» (нездарма кажуць, што «страсць сляпая»), iдэя валодання аб’ектам яго памкненняy становiцца неадчэпнай, сапраyды кахаючы чалавек глядзiць на свет цвяроза, шырока расчыненымi вачыма, ён самадастатковы: асоба, якая выклiкала да жыцця гэта пачуццё, можа быць побач з iм (добра, калi так), а можа i не быць – не важна; галоyнае – навучыцца любовi як адчуванню, той любовi, якая, па вялiкiм рахунку, безаб’ектная, хоць i распаyсюджваецца на yсiх, хто знаходзiцца побач.

Страсць заканчваецца прыкладна праз тры гады. Сапраyднае каханне, кажуць, доyжыцца вечна. Калi гаворка iдзе пра любоy як вобраз жыцця, то я yпэyнена, што так яно i ёсць. Калi ж казаць пра каханне двух канкрэтных людзей, то дакладна вызначыць гэта можна, толькi будучы пры смерцi.

Тым жа, хто не yяyляе сабе жыцця без таго, каб не завалодаць аб’ектам свайго пакланення цалкам, непадзельна, я нагадаю словы Гамера: «Калi страсць становiцца апанаванасцю, то разрадзiць яе можа толькi дзеянне».

Існуе добры псiхалагiчны трэнiнг, якi дапаможа вам вырашыць не толькi праблему безадказнасцi, але i шэраг iншых. Называецца «Скала адзiноты». Комплекс для безнадзейна закаханых, смяротна пакрыyджаных або расчараваyшыхся y жыццi раз i назаyсёды.

Пастаyце пасярод пакоя стулiк. Ускараскайцеся на яго. Зыходнае палажэнне: ногi разам, правая рука на сэрцы, левай схапiцеся за галаву. Па камандзе «І раз i назаyжды» – сагнiце ногi y каленях i скачыце са стулiка, як са скалы. «І раз i назаyжды». «І зноy» – зноy залазьце на стулiк. Падрыхтавалiся. Пачалi. «І раз i назаyжды. І зноy. І раз i назаyжды». Працягвайце i без каманды. Самi. Не спыняйцеся. Кiдаючыся y бездань, злёгку нахiляйце тулава наперад, галаву трымайце прама, без напружання, у вачах пабольш адчаю i тугi.

Памянялi становiшча рук. Левую – на грудзi, правай схапiлiся за галаву. «І раз i назаyжды. І зноy. І раз i назаyжды. І зноy. І раз i назаyжды. І зноy». Безнадзейна закаханыя могуць застацца на стулiку, пакрыyджаныя i расчараваныя працягваюць кiдацца y бездань, як заведзеныя. «І раз i назаyжды. І зноy. І раз i назаyжды. І зноy».

Заканчваючы практыкаванне, пастаyце на месца стулiк i пачнiце жыццё зноyку.

Логiка мужчынская i жаночая

Вельмi важна, каб працэс пазнання навакольнага свету i сябе ажыццяyляyся мужчынам пры дапамозе жанчыны i наадварот. Чаму? Логiка yспрымання y iх розная, узаемадапаyняючая. Зараз растлумачу, што я маю на yвазе, пры дапамозе аднаго бытавога прыкладу.

На дзень напiсання гэтых радкоy я жыву разам з братам, на абед да нас прыходзiць яшчэ i бацька (мы yтрох працуем у адным населеным пункце), мацi перадае iм слоiк з супам цi з баршчом, яны пералiваюць яго y рондаль, грэюць, разлiваюць па талерках, – абедаюць, адным словам. Пасля абеду што бацька, што брат бяруць свае кубкi з-пад гарбаты i апалоскваюць iх пад кранам з халоднай вадой. І гэта, па iх шчырым перакананнi, дазваляе iм зрабiць вынiк, што яны пасля абеду вымылi за сабой посуд!

Гэты прыклад найлепшым чынам характарызуе мужчынскую логiку – даволi вузкую, аднабокую, выбiральную.

Жаночая ж логiка, наадварот, носiць больш шырокi, рознабаковы характар. Вы ж не можаце yявiць сабе жанчыну, якая скажа, што яна памыла посуд, перш чым збярэ кубкi па yсiх пакоях, праверыць на наяyнасць пратэрмiнаваных прадуктаy халадзiльнiк, вытрэ пасля мыцця yсяго посуду стол, плiту, блiзляжачыя да мойкi шафкi, адчысцiць саму мойку i плiтку над ёй?!

Я не хачу паказаць гэтым прыкладам, што жанчыны разумнейшыя за мужчын. Не. Проста мы розныя. Мужчына выбiрае для сябе нейкую пэyную вобласць для даследванняy i капае, капае, капае, пакуль не закапаецца. А паспрабуйце вырыць яму y 2—3 метры, залезцi y яе, i што вы yбачыце? Адну толькi вузкую палоску святла над галавой. Гарызонт атрымлiваецца звужаным дашчэнту!

Я ж пра сябе, як пра жанчыну, не магу сказаць, што валодаю глыбокiмi ведамi хаця б у якой-небудзь вобласцi. Так, там нешта пачытала, краем вуха пачула, убачыла, штосьцi адчула, знаёмы расказаy цiкавы выпадак з жыцця, своечасова паглядзела патрэбную перадачу па тэлевiзары. Але менавiта гэтая няздатнасць глыбока пагрузiцца y адну канкрэтную праблему i дае жанчыне iншую здольнасць – пераасэнсаваць i зрабiць высновы з шырокага спектру iнфармацыi. Няyменне глыбока «капаць» дае магчымасць жанчыне бачыць усё наваколле аж да лiнii гарызонту, што несувымерна больш той вузкай палоскi, якую, няхай сабе i дэталёва, бачыць мужчына.

Такiм чынам, усеахопнасць павярхоyных ведаy адной можа служыць добрым дадаткам да вузканакiраванасцi i, як вынiк, глыбiнi ведаy другога. (Я дапушчаю думку, што некаторыя мужчыны здатныя нагрэць чайнiк вады, каб дасканала памыць сваю шклянку з лыжкай кiпнем з дабаyленнем «Morning fresh». )

Іншымi словамi, у той час, як ён мае большую схiльнасць да аналiтычнай дзейнасцi, то яна – да сiнтэтычнай. Сумесная ж праца дасць высокiя вынiкi якаснай аналiтыка-сiнтэтычнай дзейнасцi.

Падрабязней аб абодвух метадах.

Аналiз – гэта калi вы пачынаеце рашаць задачу з высвятлення пытання. Што запытваецца y задачы? Што трэба ведаць, каб адказаць на пытанне задачы? Што мы yжо ведаем? Што трэба знайсцi? Як мы можам гэта знайсцi? І г.д.

Або: мужчына спачатку ставiць перад сабой мэту, а потым ужо думае, як яе дасягнуць.

Цi то: трэба купiць машыну. За два гады я магу назбiраць чатыры тысячы долараy, каб потым на гэтыя грошы прыдбаць сабе патрыманы фальксваген.

Можна i так: на днях выдалi тэмы дыпломнай работы. Якi жах, праз год ужо абарона, а тэму далi толькi сёння! Дзе яны былi раней?! Трэба хутчэй пачынаць працу. Пачну з пастаноyкi мэты i задач.

Не, вы так не робiце – не пачынаеце панiкаваць раней, чым трэба, i хутчэй хапацца за работу? Добра, значыць вы спакойны, упэyнены y сабе мужчына.

Сiнтэз – гэта рашэнне задачы з аналiзу набору дадзеных. Напрыклад, ва yмове задачы ёсць лiчбы 3 i 5. Што яны абазначаюць? Што я магу знайсцi, ведаючы гэтыя лiчбы? Якiм дзеяннем? І г. д. Адказ на пытанне задачы высветлiцца сам сабой.

Або: жанчына, валодаючая пэyным наборам ведаy, спачатку думае, што яна можа з маючайся iнфармацыяй зрабiць, робiць тое, што лiчыць патрэбным (тое, што y галаву yзбрыдзе), а якiя вынiкi гэта прынясе, будзе бачна yжо напрыканцы разважанняy.

Цi так: сёння атрымала многа мiльёнаy беларускiх рублёy. На што б гэта iх заyтра патрацiць? Можа, машыну сабе купiць? Машына якога колеру больш падыдзе да маёй апошняй сукенкi: сiняга або чырвонага?

Або яшчэ: праз тыдзень дыпломную здаваць, трэба б распачаць над ёй працаваць.

Праз пяцера сутак амаль бесперапыннай працы. Усё, дыпломная амаль што гатова; засталося толькi перачытаць яе i падагнаць мэту i задачы пад той змест, якi атрымаyся.

Вы жанчына, але yсё ж такi спачатку фармулюеце задачы, а yжо потым прыступаеце да аналiзу матэрыялу? І потым не карэктуеце yводзiны? І пры гэтым упэyнены, што вашы задачы i змест дыпломнай хаця б дзе-небудзь перасякаюцца? Малайчына! Магу вас пасвяткаваць: вы выканалi тэст на перавагу y вашым характары мужчынскiх якасцяy на 200%.

Зразумела, чаму працэс пазнання будзе поyным толькi y вынiку саюза памiж мужчынам i жанчынай?!

Ісус Хрыстос – Бог цi чалавек, або што зашыфравана y Бiблii?

У дзяцiнстве мне часта снiлася, як да мяне прылятаy Анёл. Мы бралiся з iм за рукi, узнiмалiся yвысь i лёталi: над лугамi, палямi, лясамi, стужкамi рэк, над дахамi хат, у блакiце нябёсаy, над купаламi цэркваy… Чамусьцi менавiта над цэрквамi па нас пачыналi страляць. Мы вымушаны былi адлятаць, часам параненыя, з падбiтымi крыламi. Я тады не разумела: чаму?..

Сны былi настолькi яскравыя, што другi раз я блытала iх з рэчаiснасцю. Так, аднойчы мацi заспела мяне за спробай пераляцець адлегласць ад крэсла да канапы. І ведаеце, на нейкае, няхай кароценькае, iмгненне y мяне атрымалася. І справа тут не y сiле штуршка, не y лёгкай вазе («пушынкай» я нiколi не была), не. Уся справа y веры: я добра памятала (што гэта быy сон, я зразумела не адразу), што лётала па вулiцы, i вырашыла, што мне нiчога не перашкаджае палётаць па пакоi. Мой дзiцячы розум не дапускаy нават думкi, што мяне можа спасцiгнуць няyдача. Вось гэтая вера y сябе, непахiсная yпэyненасць у сваiх сiлах i сталi тады залогам поспеху здзяйснення жадання. Няхай сабе, на першы погляд, i незвычайнага.

Паколькi тую ж працэдуру беспаспяхова спрабаваy паyтарыць малодшы брат, мне тады добра дасталося. Больш па хаце мы не лёталi.

А аднойчы, мне было 12 год, Анёл прыляцеy да мяне y апошнi раз. У руках ён трымаy незвычайную кнiгу, напiсаную на незнаёмай мне мове, але, дзiyна, я yсё разумела. Анёл даваy мне гэтае разуменне. Я папрасiла яго даць мне аловак, каб хуценька запiсаць пераклад святых тэкстаy на роднай мове. Ён даy. Мы працавалi yсю ноч, старанна запiсваючы пераклад у той жа кнiзе, на чыстых, спецыяльна адведзеных для гэтага старонках.

Прачнуyшыся ранiцай, я добра памятала сон, Анёла, кнiгу, незнаёмыя знакi, але не здолела yспомнiць нiводнага слова з перакладу. Было адчуванне, што страцiла нешта вельмi значнае.