Оценить:
 Рейтинг: 0

Қурилишда меҳнатни мухофаза қилиш

<< 1 2 3 4 5 6 7 8 ... 10 >>
На страницу:
4 из 10
Настройки чтения
Размер шрифта
Высота строк
Поля

иш бажарилгандан кейин хавфсизлик талаблари.

Керак бyлганда йyри?номаларга янги, ?yшимча бyлимлар киритилади.

Киритилаётган янги ишлаб чи?ариш корхоналари ишловчилари учун ва?тинчалик йyри?номалар ишлаб чи?илишига рухсат берилади. Ва?тинчалик йyри?номалар те?нологик жараёнларни хавфсиз бажарилишини ва ускуналарни хавфсиз ишлатилишини таъминлаши керак.

Барча лавозимли шахслар учун йyри?номалар, тегишли касаба уюшмалари ва ме?натни мухофаза ?илиш хизмати, керак бyлганда бош?а хизматлар билан келишилиб, корхона ра?бари томонидан тасди?ланилади.

?атор норматив ?у?у?ий ?ужжатларда ишлаб чи?ариш йyри?номаларини, жавобгар мутахассислар учун лавозим йyри?номаларини, машиналар ва механизмларга хизмат кyрсатиш бyйича йyри?номаларни ишлаб чи?ишга талаблар бyлади. Хизмат кyрсатувчи персонал учун намунавий йyри?номалар ишлаб чи?иш йyри?номаси бyлади. Ишловчилар учун ягона йyри?нома ишлаб чи?иш тавсияланади, масалан, «Хизмат кyрсатиш ва ме?натни мухофаза ?илиш бyйича ишлаб чи?ариш йyри?номаси». Юк кyтариш кранларини тузилиши ва хавфсиз ишлатилиш ?оидаларида корхонада «масъул мутахассислар учун лавозим йyри?номалари ишлаб чи?илиши керак» дейилган. Бу ерда кранлар билан ишларни хавфсиз бажаришга жавобгар шахс учун йyри?нома ишлаб чи?иш тушунилади. Бу йyри?нома лавозим йyри?номасига ?yшимча бyлади. Шундай ?илиб, ?урилиш ташкилоти ишларни бажарувчиси, участка бригадирида унга юклатилган мажбуриятларга бо?ли? ?олда бир нечта лавозим йyри?номалари бyлиши мумкин.

Ташкилотда барча машиналар, механизмлар учун хавфсиз хизмат кyрсатиш бyйича йyри?номалар ишлаб чи?илиши керак. Ташкилотда ме?натни мухофаза ?илиш бyйича йyри?номалар ишлаб чи?илиши керак бyлган касблар ва ишлар турлари ани?ланилади. Ме?натни му?офаза ?илиш йyри?номаларини рyйхати тасди?ланган штат жадвали асосида ишлаб чи?илади, ташкилот ра?бари томонидан тасди?ланади, касаба ?yмитаси билан келишилади ва ташкилотни барча таркибий бyлинмаларига жyнатилади. Ме?натни мухофаза ?илиш бyйича йyри?номалар бyлинмалар ра?барлари томонидан ало?ида касблар бyйича (электрпайвандчи, электромонтёр, лаборантлар, чилангарлар ва ?.к.), ало?ида ишлар учун (баландликда ишлайдиган ишчилар учун, таъмирлаш ишлари, тажриба-синов ишларини yтказиш ва ?.к.) ишлаб чи?илади, ме?натни мухофаза ?илиш хизмати мутахассислари (ме?натни мухофаза ?илиш инженери) эса йyри?номаларни ишлаб чи?ишда методик ёрдам кyрсатадилар. Ме?натни мухофаза ?илиш бyйича йyри?номалар сайланадиган тегишли касаба кyмиталари органлари, ме?натни мухофаза ?илиш хизмати, керак бyлганда эса – бош?а хизматлар ва лавозимли шахслар билан келишилиб ташкилот ра?бари томонидан тасди?ланади.

Амалга киритилаётган янги ишлаб чи?ариш, технологиялар учун давлат ?абул комиссияси фойдаланишга ?абул ?илганига ?адар ёки янги технологияларни тадби? этилгунича ва?тинчалик йyри?номалар ишлаб чи?ишга рухсат этилади.

Бyлинмада амалдаги ташкилотни таркибий бyлинмаси ишловчилари учун ме?натни мухофаза ?илиш бyйича йyри?номалар, шунингдек бу йyри?номаларни рyйхати шу бyлинма ра?барида са?ланади.

Йyри?номаларни таркибий бyлинмага фа?ат йyри?номаларни бериш журналида имзолатиб бериш керак бyлади. Йyри?номаларни назорат нусхаси ме?натни мухофаза ?илиш хизматида са?ланади.

Ишловчилар учун ме?натни мухофаза ?илиш бyйича йyри?номаларни жойлашиш жойини таркибий бyлинма ра?бари улар билан танишиш тyси?ларсиз бyлиши ва ?улайлиги ?исобга олиниб ани?лайди.

Йyри?номалардан ишга ?абул ?илинаётган барча ишловчиларга кириш йyл-йyри?ини, иш жойидаги дастлабки ва кейинчалик ?ар чоракда yтказиладиган даврий йyл-йyри?ларини, ме?нат ?илиш хусусиятлари yзгарганда навбатдан таш?ари ?амда бевосита мутахассислик бyйича мажбуриятлар билан бо?ланмаган бир маротабалик ишларни бажаришда (юклаш, тушириш, ?удудларни тозалаш, наряд – рухсат расмийлаштирилиши керак бyлган ишларни бажариш ва ?.к.) yтказиладиган ма?садли йyл-йyри?ларни беришда фойдаланилади. Ишловчилар учун йyри?номалар дастлабки йyл-йyри? yтказишда, йyл-йyри? шахсий карточкасига ?yл ?yйдирилиб, ишловчиларга берилиши ёки иш жойлари, ёхуд участкаларда осиб ?yйилиши, ишловчилар фойдалана олиши мумкин бyлган жойда са?ланиши керак. Ме?натни мухофаза ?илиш хизмати ишловчилари йyри?номаларни yз ва?тида алмаштириб туришга мажбурлар.

Йyри?номаларни ишловчилар томонидан yрганилишини иш берувчи таъминлайди. Ишловчилар учун йyри?нома талабларини бажариш мажбурийдир. Бу талабларни бажармаслик ме?нат интизомига риоя этмаслик даражасида тушунилади, ва тегишли чора кyрилади.

1.5. Корхоналарда ме?нат хавфсизлиги стандартларини ишлаб чи?иш

Корхоналарда ме?натни мухофаза ?илиш ва ме?нат хавфсизлигини таъминлашнинг стандартларини ишлаб чи?иш. Корхоналарда асосан ме?нат хавфсизлиги стандартлари тизимининг ташкилий-методик стандартлари ишлаб чи?илиб, ?уйидагилар стандартлаштириш объектлари бyлади: корхонада ме?нат хавфсизлигини таъминлаш ишларини ташкиллаштириш, режалаштириш ва ра?батлантириш тартиби; ишловчиларни ме?нат хавфсизлиги бyйича y?итишни ва йyл-йури? беришни ташкиллаштириш; хавфи ю?ори бyлган объектларни назорат ?илиш; ме?нат хавфсизлигини назоратини ташкиллаштириш; хавфи ю?ори даражада бyлган объектларга хизмат кyрсатувчи шахсларни аттестация ?илиш; корхона бyлинмалари ва хизматларида ме?нат хавфсизлигини таъминлаш бyйича ишларни ба?олаш методикаси; корхонада ишлаб чи?аришда олинган тан жаро?атланишлари ва касб касалликлари сабабларини тахлил ?илиш тартиби; корхонани конструкциявий ва технологик ?ужжатларига хавфсизлик талабларини киритиш тартиби; корхонада ён?ин хавфсизлигини таъминлаш ишларини ташкиллаштириш; ме?нат хавфсизлигини ба?олаш учун yлчашлар yтказиш тартиби ва методлари; МХСТ ни тадби? ?илиш ва унга риоя этиш назоратини ташкиллаштириш; ?имоя воситалари билан таъминлаш, ундан фойдаланиш ва са?лашда хизмат кyрсатиш талаблари ва бош?алар.

Ме?натни мухофаза ?илиш йyри?номаси маълум иш жойида муайян ишни бажараётган ишчига мyлжалланган бyлса, корхона стандартлари йyри?номалар ишлаб чи?увчи шахсларга йyналтирилган бyлади.

Корхонада ишлаб чи?илиши керак бyлган стандартлар рyйхати бош инженер тасди?лайдиган рyйхат асосида олиб борилади. Ишлаб чи?илиши керак бyлган стандартлар рyйхати асосида корхонада буйру? чи?арилади ва стандартларни тадби? этиш ташкилий-техник тадбирлари режаси тасди?ланади.

МХСТ-ни корхонани таркибий бyлинмалари ва хизматларида тадби? этилишини назоратини корхонани ме?натни мухофаза ?илиш хизмати олиб боради.

Корхоналарда ме?натни мухофаза ?илиш бyйича ?уйидаги ?ужжатлар:

ме?нат шароитларини яхшилаш ва ме?натни мухофаза ?илиш, санитар-со?ломлаштириш тадбирлари бyлими бyлган жамоа шартномаси;

иш жойларини аттестациялаш ?аритаси;

ме?натни мухофаза ?илиш хизматининг чораклик иш режаси;

ишлаб чи?аришга стандартларни тадби? этиш далолатномалари;

ишчилар ва инженер-техник ходимларни ме?нат хавфсизлигидан y?итиш, йyл-йурик бериш ва билимларни текшириш дастурлари;

корхона ра?барлари ва инженер-техник ходимлар учун ме?натни му?офаза ?илиш бyйича лавозим мажбуриятлари;

корхонани барча касб ишловчилари учун ме?натни му?офаза ?илиш бyйича ма?аллий йyри?номалар ва бош?алар ишлаб чи?илади ва юритилади.

1.6. Ме?натни мухофаза ?илиш ?олатининг назорати

Ме?натни мухофаза ?илишнинг ?олати ва ишлаб чи?аришда хавфсизлик нормалари ва ?оидаларига риоя ?илиниши устидан давлат, тармо? ва жамоа назорати yрнатилган.

Ўзбекистонда ме?натни му?офаза ?илиш талаблари риоя ?илиниши устидан давлат текшируви ва назоратини, корхона маъмурияти фаолиятига бо?ли? бyлмаган, давлат органлари: Ме?нат вазирлиги ме?нат ?онунларини, ме?натни му?офаза ?илишни барча нормалари ва ?оидаларини бажарилишини назоратини олиб боради. Давлат санитар-эпидемиологик назоратини Со?ли?ни са?лаш вазирлиги органлари олиб боради. Бунда корхоналар томонидан санитар-гигиена ва санитар-эпидемияга ?арши нормалар ва ?оидаларни бажарилишини назорати олиб борилади. Энергетика вазирлиги ?ошидаги Давлат энергия назорати ускуналарни тy?ри yрнатиш ва электр ускуналардан тy?ри фойдаланиш устидан назорат олиб боради. Фав?улодда вазиятлар вазирлигининг ён?индан са?лаш бош?армаси бино-иншоотларни ?уриш, технология жараёнларини бажариш, технологик ускуналардан фойдаланишда ён?ин хавфсизлиги талабларига риоя этилишини текшириб, технологик жараёнларни бажаришда, шунингдек, ускуналар, бино ва иншоотлардан фойдаланишда ён?ин хавфсизлиги талабларини бажарилиши устидан назоратни олиб боради.

Ундан таш?ари республика прокуратураси, адлия вазирлиги ?амда то?-кон ва саноат назорати, йyл ?аракати хавфсизлиги давлат инспекциялари, табиатни мухофаза ?илиш ?yмиталари давлат назоратини олиб борадилар.

Тармо? назоратини тегишли вазирлик, уюшма, концерн, корпорация амалга оширади.

Жамоа назоратини (ме?натни мухофаза ?илиш ?онунларининг бажарилиши устидан) касаба уюшмалари, экологик хавсизликни таъминлаш ва санитар-со?ломлаштириш тадбирларини назоратини хал?аро «ЭКОСАН» жам?армаси олиб борадилар.

Ме?натни мухофаза ?илишнинг асосий вазифаси ?озирда мавжуд ва янгидан вужудга келаётган нохуш омилларни доимий равишда yрганиш, хавфсиз ва зарарсиз ме?нат ?илишни таъминлайдиган тадбирларни ишлаб чи?иш ва бажаришдан иборат.

Ме?натни му?офаза ?илиш талабларига риоя ?илмаган айбдор шахслар, шартномалар ва келишувларда, ме?нат шартномаларида назарда тутилган ме?натни му?офаза ?илиш бyйича мажбуриятларни бажармаганлар ёки ме?натни му?офаза ?илиш талабларини риоя ?илинишига масъул давлат назорат ва текширув органларига ?аршилик кyрсатганлар ?амда жамоа назоратини олиб борувчиларга тyс?инлик ?илганларга нисбатан интизомий, маъмурий, фу?аро-?у?у?ий ва жиноий жавобгарлик назарда тутилади.

Интизомий жавобгарликка хайфсан бериш, yртача ойлик иш ?а?ининг 30 фоизидан кyп бyлмаган ми?дорда жарима солиш, ишга маст ?олда, наркотик ёки за?арли моддалар истеъмол ?илган ?олда келганлиги учун ходимга ойлик иш ?а?ининг 50 фоизидан кyп бyлмаган ми?дорда жарима солиниши ва ишдан бyшатиш киради. ?ар бир хатти-?аракат учун фа?ат битта интизомий жазо берилади ва у амал ?илиб турган муддатда ходим ра?батлантирилмайди.

Маъмурий жавобгарлик, назорат органлари томонидан, лавозимли шахслар жаримага солиниб (тортилиб) амалга оширилади.

Ме?нат мажбуриятларини бажариш пайтида yз айби билан корхонага моддий зиён етказган ишловчиларга нисбатан моддий жавобгарлик чора-тадбирлари ?yлланилади.

Лавозимли шахсларнинг техника, ён?ин ва саноат санитарияси ?оидаларини бузганлиги учун жиноий жавобгарлигида жарима, ишдан бyшатиш ёки ахлок тузатиш ишлари ?амда бир йилдан беш йилгача озодликдан ма?рум ?илиш назарда тутилган.

1.7. Ме?натни мухофаза ?илиш бyйича уч бос?ичли «Мамурий – жамоа» назорати

Ме?натни мухофаза ?илиш бyйича уч бос?ичли маъмурий жамоа назорати корхонанинг барча иш жойлари, участкалари, цехлари ва бош?а ?удудларида ме?нат шароитлари ва хавфсизлигининг ?олати ?амда барча хизматлар, мансабдор шахслар ва ишчилар томонидан ме?натни мухофаза ?илиш бyйича ?онунлар, ?оидалар йyри?номалар ва бош?а норматив-техник ?ужжатлар талабларига риоя этилишини назорат ?илишнинг асосий шаклидир.

Биринчи бос?ич: ?ар бир объектда ?ар куни, барча сменаларда

Смена бошлангунга ?адар мастер бригадир ва ме?натни мухофаза ?илиш бyйича жамоа нозир билан биргаликда объектни ме?натни мухофаза ?илиш бyйича ?олатини текширади. Ани?ланган камчилликлар ва ?оида бузилишлар, тайинланган бажарувчилар ва камчилликлар ва ?оида бузилишларни бартараф этиш муддатлари ме?натни мухофаза ?илиш бyйича журналда ?айд ?илинади.

Иккинчи бос?ич: ?афтасига бир марта ?ар бир объектда.

Участка бошли?и, механик, энергетик, ме?натни мухофаза ?илиш бyйича жамоа нозири назоратнинг биринчи бос?ичида ме?натни мухофаза ?илиш журналида ёзилган камчилликлар ва ?оида бузилишларнинг бартараф этилганлигини текширади, шунингдек уларнинг yзлари объектни ме?натни мухофаза ?илиш бyйича ?олатини текширади. ?оида бузилишлар, тайинланган бажарувчилар ва ?оида бузилишларни бартараф этиш муддатлари журналда ёзилади.

Учинчи бос?ич: ойига бир марта ?ар бир объектда.

Бош инженер, бошли?ни маиший ишлар бyйича моувини, бош механик, бош?армани ме?натни мухофаза ?илиш бyйича инженери, ме?натни мухофаза ?илиш бyйича бош жамоа нозир ёки касаба уюшмаси раиси биринчи ва икинчи бос?ичлар назорати олиб борилишини, ?оида бузилишларнинг бартараф этилишини, шунингдек объектни ме?натни мухофаза ?илиш бyйича ?олатини комплекс текширувини yтказади. Текшириш натижалари далолатнома билан расмийлаштирилади ва журналда ?айд этилади. Керак бyлганда буйру? чи?арилиб, ме?натни мухофаза ?илиш ?олатини яхшилаш чораси кyрилади. Текширув натижалари корхона ра?бари ёки бош мухандиси ?узуридаги цех, участка ва тайёрлов масканлари бошли?ларини ишлаб чи?ариш бyйича йи?илишида му?окама ?илинади ?амда камчиликларни бартараф этиш, ме?нат шароитларини яхшилаш тадбирлари, уларни бажариш муддатлари ва бажарувчилари кyрсатилган буйру? билан расмийлаштирилади ва унинг амалий бажарилиши таъминланади.

2. МЕ?НАТ ШАРТНОМАСИ ТАРАФЛАРИНИНГ МЕ?НАТНИ МУХОФАЗА ?ИЛИШ БЎЙИЧА МАЖБУРИЯТЛАРИ

2.1. Ме?нат шартномаси ?а?ида тушунча

Ме?нат шартномаси – ходим ва иш берувчи yртасидаги муайян мутахассислик, малака, лавозим бyйича ишнинг ички ме?нат тартиби ?оидалари, ме?нат тy?рисидаги ?онунлар ва бош?а меъёрий ?ужжатлар билан белгиланган шартлар асосида ?а? эвазига бажарилиши ?а?ида тарафлар келишувидир.

Ме?нат шартномасида тарафларнинг келишуви бyйича: иш жойи (корхона ёки унинг бyлинмаси), ходимнинг ме?нат вазифалари – мутахассислиги, малакаси, лавозими; ишнинг бошланиш куни; ме?нат шартномаси муайян муддатга тузилганда унинг амал ?илиш муддати; ме?нат ?а?и ми?дори ва ме?натни бош?а шартлари белгиланади.

Ходим ва иш берувчи ме?нат шартномасининг тарафларидир.
<< 1 2 3 4 5 6 7 8 ... 10 >>
На страницу:
4 из 10