Хатынны? тавышында ?мет ??м кайгыртучанлык иде. Аны? тавышындагы бу тойгылар м??гелек ту?лыкны да эретер сыман иде. Л?кин ир илтифат итм?де. Ул ту? карашы бел?н тир??якны к?зд?н ?тк?рде. ??м ?з к?зл?рен? ?зе ышанырга тел?м?г?нд?й башын чайкап куйды.
– Юк… – дип пышылдады ул, – юк…
– Н?рс? булды, ?аным?..
Ир шунда гына хатынга игътибар итте. ??м дертл?п китте. Б?тен й?зен тартыштырып, газап дулкыны ?тте. К?зл?ре сагыш бел?н тулды.
– Якын килм? ми?а! – дип ?икерде ул кин?т кулларын алга сузып. – Якын кил?се булма!
Ирен? таба бер адым атлаган хатын кин?т туктап калды.
Тынлык урнашты.
– ?аным…
– Д?шм?! – дип б?лдерде аны битараф тавыш. – Син чынбарлык т?гел.
– Кадерлем…
– Д?шм?!
Хатын нидер ?йтерг? ?ыенган ?иренн?н тынып калды, с?зл?рене? ?нсез д?вамы булып керфекл?ренн?н ике тамчы яшь агып т?ште. Моны ир к?реп калды.
– Сине? к?з яшьл?ре? д? чын т?гел… – диде ул чиркангыч бер н?фр?т бел?н, – барысы да – иллюзия. Барысы да…
Хатын ?зе д? сизм?ст?н артка чигенде. Ирне? кыяф?те юньлелек в?гъд? итми иде.
– Син минн?н куркасы?. – Ир кире каккысыз аф?т сыман акрын гына хатынны? ?стен? кил? башлады. – Куркуы? да – чынбарлык т?гел…
– Юк… – Хатын ирне? кулында ялтлап китк?н н?рс?не? пычак ик?нен а?лап, еламсырауга к?чте. – Юк, ?аным…
– Сине? гомере? – чынбарлык т?гел, – дип елмайды ир, – бары тик иллюзия ген?.
– Юк, кадерлем… Кир?кми… – Хатын куркудан торып й?герм?кче иде, ?мма кин?т аркасы бел?н стенага б?релеп тынып калды. – Зин?ар… Акылы?а кил…
– Мин акылымда… – Ир чынлап та акыллы кешег? охшап китте. – ??м мин тормышны? асылын бел?м. ? син белмисе?…
Ир хатынын стенага кысрыклады да пычагын аны? бугазына китерде.
– Бу пычак та – чынбарлык т?гел. Мин мен? сине? муены?а сызам… – Ир пычакны хатынны? муенына ?и?елч? ген? ышкып алды, хатын дертл?п куйды, сыгылып кына каны чыкты. Ир канны, бармагы бел?н с?ртеп, хатынны? иренен? тидерде. – Т?мл?п кара ?ле… Чынлап та кан шикелле ул… ?мма ул кан т?гел… Бу бары тик безне? к?зебезг? ген? к?рен?…
– ?аным… Кир?кми… – Хатын аны? кулларын читк? эт?рерг? тырышты. – Кир?кми…
– Д?шм?! – Ир аны нык итеп стенага кысты да пычакны муенына аркылы тер?де. Аз гына селкенс? д?, хатын суелачак иде. – Л?кин мин х?зер сине ?тер?м ик?н, син чынлап та ?л?ч?ксе?. Бу д?ньяда ?лем ген? чын. ?лемн?н башкасы – иллюзия.
Ир хатынны? к?зен? тек?лде:
– Син мине а?лыйсы?мы?
Хатыны берни дип т? ?авап бир? алмады. Ул акайган к?зл?ре бел?н билгесезлекк? т?б?леп катып торуында булды. Ир аны? муеныннан пычакны алды да сул кулы бел?н я?аклап ?иб?рде. Хатынны? башы у? якка янтаеп китте. Й?зенд? газапка охшаш н?рс? чагылып узды. ?мма шундук ул ?ушына килде, битен? кан й?герде, к?зл?рен? нур кайтты.
– ?йд? минем бел?н, – дип кабатлады ир, ?зе, аны? ?авабын да к?тм?ст?н арты бел?н борылып, эш б?лм?сен? атлады. Хатын а?а иярде. Ире аны? котын алган иде. Бу ад?м инде ?зг?рг?н иде. Аны? тагын н?рс? эшл?рг? м?мкин ик?нен берничек т? алдан ?йтеп булмый. ??м аны? зыян салмасына, х?тта ?тереп ташламасына да ышанырлык т?гел. Хатын ирне? арт ч?мечен? карап шулай уйлады. К??еленд? калкып чыккан ниндидер хис уйдан эшк? к?ч?рг? кир?клеген иск?ртеп ашыктырды. Л?кин пычаклы ирг? ташлану ?и?ел н?рс? т?гел. Х?тта аны? артында торса? да. Х?тта… Алда подвалга т?ш? торган баскыч… Мен? шул урында т?в?кк?лл?рг? м?мкин. Баскычтан к?ч бел?н этеп ?иб?рс??, ул ярыйсы ук эшт?н чыгачак. ?мма баскыч янына ?итк?ч т?, хатын ирен? ташланырга ашыкмады. Бу аны? ?з ире иде. ?ле бернинди д? зыян салмады ич. Пычак тотса ни со??.. ?терм?де бит… ? ?тер? алган булыр иде… Ир кин?т борылды да хатыныны? к?зл?рен? карады. Аны? к?зл?ре ад?мнекен? охшый башлаган иде инде. ??м елмайгандай итеп куйды. Д?шм?де.
Б?лм?г? керг?ч, ул тагын хатынына карап елмайгандай итте. Бу аны? гафу ?тен?е булды шикелле. Кыйратылган б?лм?д? ис?н?имин килеш калган берд?нбер шкаф ш?рлегенн?н ак пакет алып, хатынына к?рс?тте.
– Мен?…
Егермег? унбиш сантиметр чамасындагы бу пакетта тел?с? н?рс? булырга м?мкин иде. Хатын берни д? а?ламады.
– Н?рс?…
Ир с?зне нид?н башларга белми аптырап торды. Хатыны аны гафу итм?г?н иде, ?лб?тт?. ?мма ир ?зене? ачышы турында кем бел?ндер уртаклашырга тели иде. Шунсыз булмый. Шунсыз ул акылдан шашачак.
– Мен? шушы ?йбер… борынгыдан калган мирас бу… ??м… Монда безне? д?ньяны? астын ?ск? китерерлек к?ч тупланган…
Кин?т сирена тавышы ишетелде. Ир сораулы карашын хатынына т?б?де:
– Син?
– Юк… – Хатын с?зене? ышанычлы чыкмавын к?реп, ?ст?п куйды: – Юк, мин чакырмадым. Ант итеп ?йт?м, мин т?гел…
– ??й… – Ир тир?н к?рсенде д? кулындагы пакетны, ашыгып, шкафны? бер тартмасына тыкты ??м аны? ишегенд?ге т?йм?л?рг? баскалады. Эшен бетерг?ч, елмаеп куйды.
– Минн?н китте, – диде ул ?з вазифасын башкарып чыккан п?йгамб?р тынычлыгы бел?н. – Мин сине ярата идем, ?аным. Барысы ?чен д? р?хм?т си?а…
– Н?рс??! – Хатын ?з колакларына ?зе ышанырга тел?м?де. – Н?рс? дисе??..
– Баш… – Ир баш бармагын ма?гаена куйды. – Башымны? бер ис?н урыны да калмасын… Син а?лады?мы?
Хатын а?ламады. Сирена тавышы х?зер колак т?бенд? ген? ишетел? башлады. Бераздан ишек кы?гыравы шылтырады.
– Аларны мин чакырмадым, – диде хатын, акланырга тел?п. – Мин чакырмадым…
– Бел?м… – Ир елмайды. – Алар ?зл?ре минем эзг? т?шк?н… Без туктаусыз к?з?т? астында… Шу?а к?р? баш турында онытма… Х?ер… Бар, ишекне ач…
Инде ишекне нык итеп д?берд?т?л?р иде.
– Бар, – дип кабатлады ир, – керсенн?р.
Хатын коридорга атлады. Тик шундук ниндидер шартлау ишетелде. Ишекне ?имереп керг?н т?ртип сакчылары инде коридор буйлап й?гереш? иде.
– Бар, – дип ашыктырды ир, – каршы ал…
Аны? тавышында кырыс тал?пч?нлек бар иде, хатын т?ртип сакчыларына каршы атлады. Л?кин шундук артында шартлау тавышы я?гырады. Ул кин?т борылды ??м ?з к?зл?рен? ?зе ышана алмыйча катып калды. Ирене? башы торган урында куе т?тен ген? иде. Бераздан т?тен таралды ??м… Ирне? муенында, ике якка караган кушуч сыман, я?ак с?якл?ре ген? сер?еп тора иде. Башы тулысы бел?н диярлек юкка чыккан. Куе кан, баш мие ??м тагын ?лл? н?рс?л?р, берг? укмашып, т?р?з? п?рд?л?рен?, шкаф ишеген?, ид?нд? аунап яткан ч?п?чар ?сл?рен? ч?чр?г?н. Ирне? г??д?се беркад?р аягында баскан килеш торды да акрын гына чалкан ава башлады. Хатын, ?леге коточкыч к?ренешт?н качарга тел?п, к?зл?рен йомды. ?мма шундук тамагына т?ер килеп тыгылды, ??м ул укшып ид?нг? б?гелеп т?ште.
Тавышка й?герешеп килеп ?итк?н т?ртип сакчылары коралларын ирне? ?ле г??д?сен? ??м хатынга т?б?п тынып калдылар. Бераздан калын г??д?ле озын ир алгарак чыкты да хатынга иелде. ??м, кабат к?т?релеп, ипт?шл?рен? ымлады. Ике егет, хатынны к?т?реп алып, б?лм?д?н чыгып киттел?р.
– Н?рс? эзл?рг? кир?ген бел?сез, – диде баягы ир калганнарга, – ул шушы б?лм?д? булырга тиеш. Тапмыйча туктамагыз.