Кайту

Аны? тавышы да кырыс, салкын кеше тавышына охшамаган иде. Т?нзил? шушы хатынны? кыяф?тен?, й?зен?, х?р?к?тл?рен? карап кына да монда ?зен р?х?тлек к?тм?яч?ген чамалады. ? тавышы моны тулысынча ку?тл?де. "Контра" с?зене? н?рс? а?латканын ул т?г?л белми, ?мма дошманнарга карата кулланылганын а?лый иде. Ишект?н кер? бел?н аны дошман итеп каршыладылар…

Эшл?ре бетк?ч, хатын к?н курткалы ирне ишек т?бен? кад?р озатты да коридорга кычкырды:

– Надя!

Хатын ?з урынына барып утыруга ишект? ябык г??д?ле уртача буйлы утыз яшьл?р тир?сенд?ге ханым к?ренде:

– ?йе, Галина Герасимовна…

"Галина Герасимовна…" – дип кабатлады Т?нзил? эчт?н ген?. ??м ?ст?л башында утырган хатынга тагы бер карап алды да: "Гадина…" – дип ?ст?де. Хатын моны сизм?де, ?лб?тт?.

– Мен? си?а тагын бер буржуй мунчаласы, – диде ул Т?нзил?г? ымлап, – Эш итеп куй, ирт?г? килерг? м?мкинн?р.

Надя аны? кулыннан эл?ктерде д? утыргычтан йолкып алды ??м ?илтер?теп б?лм?д?н алып чыгып китте. Коридордан чыккач кулын бераз йомшартты, адымын да акырынайтты. К?п т? ?тми кечкен? бер б?лм?г? кердел?р. Уртада – аркалы урындык, т?рд? – кечкен? ?ст?л, бер як читт? – зур булмаган шкаф…

– Чишен!

Надя кызны ишек т?бенд? калдырды да шкафта актарынырга кереште. Т?нзил? ?ылы киемн?рен салды да к?лм?кт?н ген? калды. Бераздан Надя шкафтан ак ??йм? алып аны? янына килеп басты:

– Утыр ?н? шунда.

Кыз утыруга, и?ен? ??йм? япты да кайчы уйнатырга тотынды. Ч?чне алалар… Т?нзил?не? к??еленд? ниндидер р?х?тлек тойгысы кабынды. Ул инде ш???рд?н кайткан апаларныкы шикелле матур итеп ч?чен кистерерг? к?пт?н хыяллана иде. Мен?, ни?аять… Бу урын ?лл? бик начар ?ир т?гел инде? Шулай гына булсын иде. Кызганыч, к?зге юк. Ниндир?к прическа ясый ик?н, к?р?се иде.

Бераздан Надя эшен т?мамлады. Т?нзил?не? башы ?и?ел?еп калгандай булды, бераз ?шег?н д? кебек. Шулкад?р калын ч?чне юкарткач, ?шер д? инде. К?р?се иде… ??м ул Надяга карады:

– Надя апа, ? к?зге м?мкинме?

Надя пырхылдап к?леп ?иб?рде ??м кечкен? к?зге алып кызны? й?зен? китерде.

– Мен?…

Я, ходай! Т?нзил?не? башы ялтырап тора иде. Малайларныкы кебек. Авылга кайтса, ахир?тл?ре ирештер?ч?к инде х?зер, "Бетле!" – дияч?кл?р. Авылда бары тик бетле кызларны гына шулай пел?шк? ?йл?ндер?л?р. ? монда…

– Мин бетле т?гел! – кыз к?згене читк? эт?рде.

Надя тагын елмайды:

– Монда т?ртибе шундый. Б?тен баланы да пел?шк? алалар.

Надя шкаф янына барып тагын н?рс?л?рдер актарырга кереште.

– Тамагы? ачмы? – диде ул бераздан ??м бер сынык икм?к тоттырды, – Шушында гына аша, тегел?р к?рм?сен. Аннан эшне д?вам ит?рбез.

Т?нзил? бер Надяга, бер икм?кк? карап алды.

– Аша, аша… – Дип елмайды хатын, – Монда си?а ?ти-?ние? юк.

Т?нзил? икм?кне алып ашарга тотынды. Шул арада ?зе:

– ? без кайда? – дип кызыксынды.

– Балалар йортында, – Надя к?рсенеп куйды, – Авыллардан ?ыеп шушында китер?л?р. Аннан т?яп зур ш???рл?рне? приемнигына озаталар. Моны беркемг? д? ?йтм?, ?зе? ген? бел.

Ч?чен такырга алса да Надя ?йб?т иде. ?н? ич, икм?к бирде, сер б?леш?…

– Монда тормыш аяусыз, – дип д?вам итте Надя, – Балалар ике т?ркемг? б?лен?. Берсенд? – ?инаятьчел?рне? балалары. Алар т?ртипсез, сугышырга, ?йбере?не талап алырга, кимсетерг? ген? торалар, мо?а т?рбиячел?р д? ирек куя. Икечесе – с?яси тоткыннарны? балалары. Алар тыныч, ?зара тату яши. Тик аларны т?рбиячел?р д?, ?инаятьче балалары да кимсет?. Б?йл?н?л?р ик?н, ?авап кайтар. ?ебеп торса?, тагы р?н?ет?ч?кл?р. Си?а сугалар ик?н, ?зе? д? сук. Монда шунсыз булмый…

Т?нзил? аны? ??р с?зен се?дерерг? тырышып ты?лады. ??м ?зене? коточкыч урынга эл?г?ен а?лап телсез калды. Надя д?вам итте:

– ? т?рбиячел?р бел?н киресенч?, ты?лашырга кир?к. ?авап кайтармаска, к?зл?рен? бик к?ренм?ск?. С?яси тоткыннарны? балаларын алар к?ралмый. ?ае чыкса-чыкмаса да р?н?етерг? ген? торалар. Аларны ачуландырмаска тырыш. Бу с?зл?р д? икебез арасында гына калсын.

Кин?т Надяны? ?итдилеге юкка чыкты, аны? й?зенд? Т?нзил?не? ?нисенеке шикелле ягымлылык, наз чаткылары п?йда булды. Ул кызга бер тын яратып карап торда да аркасыннан с?йде:

– И, балакай… Ошады? ?ле син ни ?чендер… Нык бул инде син, бирешм?ск? тырыш, – тавышы да ?ылы, х?ст?рлекле иде, – Ашап бетерде?ме? Яхшы, х?зер фотографка барырбыз.

Кыз баш какты да ?ылы киемн?рен киярг? тотынды. Надяны? с?зл?рен?, аннан бигр?к кыяф?тен? караганда, Т?нзил?не аяусыз тормыш к?т?ч?к иде. Коридорга чыгу бел?н ул мо?а тагын бер кат ышанды. Бер б?лм?не? ачык калган ишеге аша ?зе к?рде. Бер ханым н?фр?тен? тончыгып ысылдый-ысылдый кечкен? малайны я?аклый иде:

– Сасыгын эт баласы, син монда беркемг? д? кир?кмисе?!

Тегесе шы?шый, тавышын чыгармаска, башкаларга ишеттерм?ск? тырыша, ? ханым аны? саен котыра, аны т?йгечли…

Надя Т?нзил? к?реп калсын диг?нд?й беркад?р тукталып торды да кызны? кулыннан тартты:

– ?йд?… – дип пышылдады ул. ??м Галина Герасимовнаны? б?лм?сенн?н чыкканын к?реп, ?илтер?теп алып китте. Фотограф б?лм?сен? кертк?ч:

– Мен?, сезг? тагын бер эш, – дип кызны б?лм? уртасында калдырды да чыгып китте.

Фотограф б?лм?сенд?ге ханым а?а к?з й?гертеп чыкты да каралып, пычранып бетк?н кечкен? кел?мг? бастырды, муенына ?епк? тагылган табличка элде. ??м фотога т?шерде. Бу бик с?зч?н хатын т?гел иде. Берничек т? кимсетм?де д?, юатмады да. У?га, сулга борылырга кушты. Башын к?т?рерг?. ??м с?генеп куйды:

– Пленка бетк?н, шайтан алгыры, – ??м кызга борылды, – Мин х?зер кил?м. Шунда гына тор. Бер кая да китм?!

"Бер кая да китм?…" Бу с?зне ишет?г?, Т?нзил?не? к??еленд? ашкынулы бер хис ялтлап куйды. Китм?… Кит?рг? кир?к, ?лб?тт?! ?н? ич, Надя н?рс?л?р с?йл?де. Ачык ишекле б?лм?д? ялгыз калу – м?мкинлек иде. Ычкынырга кир?к!

Т?нзил? ишекк? ташланды. Аны сак кына ачып коридорга к?з салды. Кеше заты к?ренми иде. Ул коридорга чыгып аяк киемен салды да тавыш-тын чыгармаска тырышып ишекк? юн?лде. Й?р?ге д?п-д?п типте, мен?-мен? кемдер килеп чыгар да аны эл?ктереп алыр кебек тоелды. Бернич? адым гына кала… Шуны уза алса?, ирек к?т?. Артта кин?т ишек ачылып китте. Кыз коты алынып стенага сыланды.

– Надя! – дип кычкырды Галина Герасимовна, ишект?н башын тыгып.

"Бу якка карама!" – дип ялварды кыз к??еленн?н, ??м кайчандыр д?? ?нисенн?н ишетк?н с?зл?рне исен? т?шерде, – "Дошман к?зл?рен сукыр ит…" Карамады. Ул арада коридорны? теге очыннан Надя килг?не к?ренде. Т?нзил? тын алырга куркып стенага сарылып басып торды. Надя ?йб?т, ?лб?тт?. Тик аны? да к?рм?ве яхшырак иде. Хатын Галина Герасимовна б?лм?сен? ?итк?ч, Т?нзил? ягына бер тын карап торды да кереп югалды. Т?нзил? ишекк? ташланды. Ул арада коридорда тагын аяк тавышы ишетелде. Кыз ?и?ел сулап куйды. Х?зер ул коридорда й?р?чел?рг? к?ренми иде инде. Тик шундук урамга чыга торган ишек янында утырган абзыйны ш?йл?п катып калды. Т?не эсселе-суыклы булып китте. Х?зер ул торыр да Т?нзил?не с?йр?п алып кит?р кебек тоелды. Л?кин абзый торырга уйламады да. Кыз мо?а бераз га??пл?нде, ?мма с?б?бен? тиз т?шенде. Каравылчы абзый гырлый иде. Йоклый. Кыз тиз ген? килеп ишекне этеп карады. Ачылмады. Тартты. Юк. Ишек бикле иде. Ул буынсыз булып ишек я?агына с?ялде. Бетте! Барсы да бетте… Инде булды, котылдым диг?нд? ген?…

Шунда кел?г? к?зе т?ште ??м ?мет чаткысы ялтлап китте. Кыз шунда ?релде, тик аяк очларына басып та буе ?ит?рлек т?гел иде. Ул аяк киемен салып кулына тоттыда шуны? бел?н кел?не эт?рг? тотынды. Бераз тырышканнан со? кел? ычкынды. Челтер?г?н тавыш чыкты. Каравылчы кыймшанып алды. Уянып ?ит?лм?де. Зур бер кин?не? бел?н Т?нзил? ишекне этеп ?иб?рде. Тик ул ачылмады.

Кыз авыр сулап куйды. Тынычланырга кир?к. ?зе?не кулга алырга. Ныклы булырга кир?к, к?чле булырга. Кыз тагын бер кат ишекк? к?з й?гертте. Аста да кел? булган ик?н. Коридорда инде аяк тавышлары, кемн?рне?дер с?йл?ш?е ишетел?, ыгы-зыгы купканлыгы сизел? иде. Т?нзил? каудырланып аскы кел?не тартты. Монсы тиз ачылды. ?мма кел? тавышына каравылчы уянды. Ул шундук аягына басып Т?нзил?г? ташланды. Кыз читк? тайчанып, ишекне этеп ?иб?рде. ??м ачык ишект?н ишегалдына ыргылды.

Тик баскыч турында ул оныткан иде. Бары тик ?ирг? т?г?р?п к?зл?ренн?н утлар к?ренг?ч кен? ялгышуын а?лады. Н?рс?седер авыртты бугай. ?мма кыз игътибар итм?де. Тиз ген? сикереп торды да урамга й?герде. Каравылчы аны? артыннан т?ште. Ш?п й?гер?, ка??ре?. Л?кин Т?нзил? д? т?шеп калганнардан т?гел, ипт?шл?рене? берсе д? аны куып тота алмый.

Б?хетк? каршы, капка ачык иде. Кыз капкадан чыгып, кайсыдыр якка й?герде. Каравылчы мен?-мен? куып тотам диг?нд?й артыннан чапты-чапты да тыны бетеп акырынайды, со?ыннан б?тенл?й туктап калды. Ул к?зд?н югалгач та Т?нзил? й?гер?д?н туктамады. Бары тик авыл читен? чыгып ?итк?ч кен? х?лсезл?неп ?ирг? ч?г?л?де. Болай гына булмый иде. Ул аякларын сузып утырды, тир?-ягына каранып алды. Куркыныч юк шикелле иде. ??м кулларын ??еп чалкан т?шеп сузылып ятты.

Ирек! Ирект?н д? татлы н?рс? юк шикелле иде.