Кайту

Т?нзил? ул т?нд? ?з?к ?згеч тавышка уянып китте. Кайдан ишетел? ик?н дип беркавем ты?лап ятты. ?нисе иде бу. Кыз ш?мг? ут алды да карават янына килде. ?нисе капланып яткан да сулкылдый:

– И, ходаем, нил?рг? шулкад?р ??залыйсы?? ?зебезне кырау кебек кырды? инде. Ичмасам, баламны б?хетле ит.

Т?нзил? сак кына аны? башыннан сыйпады:

– ?ни

?нисе аны ишетм?де.

– ?ни! – кыз катырак энд?ште.

?нисе ?авап бирм?де, бары тик елавыннан туктап чалкан ?йл?неп ятты да еш-еш сулый, ы?гыраша башлады. Кыз а?а ?нд?шерг? дип авызын ачкан ?иренн?н катып калды. ?нисене? к?зл?ре йомык, ябык керфекл?ре арасыннан яшь саркыла. Т?нзил? башта берни а?ламыйча торды, а?лагач ?зене? д? к?зл?рен? яшь эркелде. ?ни! Ул т?шенд? елый иде.

Бик сиздерм?ск? тырышса да ?нисе к?з алдында кечер?еп, т?ссезл?неп калды. ?йд?ге эшл?рг? д? кулы бармады бугай, эшл?с? д? элекед?й д?ртл?неп т?гел, ? кир?к булган ?чен ген? эшл?де. Ашауга да исе китм?де. Бары тик Т?нзил?г? ген? игътибары артты, ирк?л?де, назлады. Бер д? юктан гына кочаклап алды, ч?чл?ренн?н сыйпады. Т?млер?к ризык булса, кызын сыйларга тырышты. Ара-тир? мо?ланып, ?ырлап та алды. Монсы кызга га??п тоелды, мо?а кад?р ?нисене? ?ырлавын ишетк?не юк иде бугай. ??рх?лд?, ул аны шундый матур тавышлыдыр дип башына да китерми иде.

? бер т?нд? ишек шакыдылар. Алар лампага ут алдылар да бер м?лг? тынып калдылар. Ишек кагу тагын кабатланды. Тагын… Торган саен ул катырак, т?земсезр?к булып ишетелде. Т?нзил?не? башында шатлыклы уй ялтлап китте: "?ти кайтты!" Мо?а ку?т биреп тышта ирл?р тавышы ишетелде. С?зе а?лашылмады, тик ирл?р тавышы ик?не билгеле иде. Т?нзил? сикереп торып ишекк? ташланды. Калтыранган куллары бел?н кел?не ычкындырды. Ишект? к?ренг?н ир-атны ул кочаклап алырга ?зер иде. ?ти!..

Л?кин ишект?н узган ир-ат аны пордымсыз гына читк? эт?рде д? ?йг? ?тте. Аны? артыннан тагын ике ир иярде. Болар да кызга илтифат итеп тормадылар.

– Ниг? ачмыйсыз? – диг?н тавыш ишетелде ?й эченн?н, – Ни бел?н ш?гыльл?н?сез?

– Йоклый идек, – диде ?нисе.

– ?ыеныгыз! – дип боерды алдан керг?н ир, – Вакыт ?итте.

Бу с?зд?н ?нисе бераз аптырап калды. ?ле анда, ?ле монда барып тотынды. Шул р?вешле бераз тинтер?г?ч, ашыга-ашыга киен? башлады.

– Туктале, барсы да ?зер иде бит… Т?енчегем кайда иде со? ?ле… – дип пышылдады ?зе.

– Баланы да ?зерл?гез! – дип боерды ир.

К?рер к?зг? кечкен? булып тоелса да Т?нзил? инде бала т?гел иде. Ул х?зер к?п н?рс?л?рне а?лый, к?пне бел?. Шу?а ?нисене? ?лгер?ен к?теп тормыйча ?зе киен? башлады.

– ?ылырак киенегез, – диде кер?чел?рне? берсе, – Алмаш киемн?р д? алыгыз.

– ?зерл?п куйдым барсын да… – ?нисене? тавышы аклангандайрак чыкты, – Мен? монда аз гына икм?к калган иде, аны да алсам ярыймы?

Кер?чел?рне? берсе баш какты.

– Ярый, алыгыз. Баланы х?зер ?к ашатсагыз да була.

?нисе н?рс?недер исен? т?шерг?нд?й:

– ?… ?йе, шул… – дип Т?нзил?г? икм?к сузды.

Кызны? тамагы бик тук т?гел иде. Со?гы вакытта ризык ягы начарайды. ?тисен алып китк?нн?н бирле туйганчы ашаганы юк. ?мма аны? тамагыннан ризык ?тм?де. ?леге кешел?рне? т?н уртасында килеп, кайдадыр алып кит?рг? маташулары барсын да оныттырды.

– ?ни, кайда барабыз?

?нисе аны? аркасыннан какты:

– Белмим ?ле, кызым… Син аша, аша…

Т?нзил? кулындагы икм?кне? яртысын ?нисен? б?леп бирде.

– Син д?. ?йд?, ик?? ашыйбыз.

?нисе а?а беркад?р сокланып карап торды да икм?кне алып ашый башлады.

– Тиз булыгыз! – дип ашыктырды башлыклары, – Та?га кад?р ашарга уйладыгызмы ?лл??

Капка алдында ике машина тора иде. ?нисе арттагы эмкага атлады. Ишек тоткасына ?рел?г? кырыс тавыш ишетелде:

– Баланы калдыр! Кая барасы??

Моны ишет?г? Т?нзил? ?нисен? ныграк сыенды. ?нисе д? аны кысып кочаклады.

– Аермагыз безне! Кечкен? бит ?ле ул! – ?нисене? тавышы ?ебек иде, к?з яшьл?рен? чыланган шикелле, – Кызым!

– ?ни! Тим?гез минем ?ниг?!

?нисе аны? битл?ренн?н котырынып ?б?рг? тотынды, ?зе туктаусыз р?вешт?:

– Кызым, балакаем… Берд?нберем минем… – дип пышылдады.

Кин?т к?чле куллар Т?нзил?не ?нисе куеныннан йолкып алды да кайдадыр алып китте. Кыз ч?б?л?нде, кычкырды, ?зен эл?ктерг?н кулларны тешл?рг? тырышты. Тик берни д? ?зг?рм?де. Бары тик ?нисене? ?ан ?згеч тавышы гына ишетелде:

– Кызым! Балакаем!

– ?ни! ?нием! – дип ?зг?л?нде Т?нзил? д?, – ?тием, кайт! Коткар безне!

– Кызым…

6

Район ?з?ген? ?итк?ч, машина бер катлы агач йорт янына килеп туктады. Бу чамадан тыш озын йорт такта койма бел?н ?йл?ндереп алынган, ихатасында эск?миял?р, атынгычлар эшл?п куелган. Озаклап к?з?терг? ирек бирм?дел?р, янында утырган к?н курткалы ир:

– Килеп ?иттек! – дип кызны машинадан с?йр?п диярлек т?шерде д? ?илтер?теп алып кереп китте.

Ишект?н кер?г? аларны озын буйлы, таза г??д?ле ханым каршылады:

– Контрамы? – диде ул, усал карашлары бел?н кызга к?з й?геретеп, – ?йд?гез.

Ханым артыннан бер б?лм?г? уздылар. Т?рд?, Сталин портреты астында зур ?ст?л, бер як стена буенда – урындыклар, икенчесенд? – зур шкаф. Башка берн?рс? д? юк.

К?н курткалы ир Т?нзил?не урындыкларны? берсен? утыртып куйды да пакасыннан к?газьл?р чыгарып ?ст?л башына кереп утырган ханыма сузды. Ханым аларга к?з й?гертеп чыкты, н?рс?дер язды ??м бернич? к?газьне ирг? сузды:

– Кул куегыз.