Убырлар уянган чак

Мин колак салдым. Ишек артында н?рс?дер шаштырдый иде. Торып утырды булса кир?к. Пышылдап кына ниндидер дога укырга тотынды.

– Салават ?йт?, —дип а?латты Айрат, —?йд?, киттек.

Урамда колакны ярырдай тынлык иде.

?анда – бушлык.

Н?фис? кайда ик?н? – дип уйладым мин, – Ис?н мик?н ул…” ??м б?ген т?нл? к?рг?н т?шемне х?терл?дем. З?лиф?не? т?р?з?г? килеп ялынуы… Сарыкларыны? буып ташлануы… ?зл?рене? ?йд? булмый чыгуы… Мин болар арасында ниндидер б?йл?неш барлыгын тойган кебек булдым да к??елг? шом й?герде.

– ?йд?, З?лиф?л?рг? барабыз!

Айрат ми?а с?ерсенеп карады.

– Мин аны б?ген т?шт? к?рдем, – дип а?латтым мин.

Айрат б?тенл?й туктап ук калды.

– Яны?а керт?е?не, аны коткаруы?ны ?тендеме? Т?р?з?г? килеп?.. – диде ул ниндидер ачыш ясаган кебек, – Шулаймы?

Х?зер мин аптырап калдым.

– Син каян бел?се??

Айрат ?з гоманыны? чынлыгына ышанырга тел?г?нд?й ми?а бертын тек?леп торды.

– Ул т?шне мин д? к?рдем.

– Булуы м?мкин т?гел!

– М?мкин ик?н шул.

– Дим?к, ул т?ш булмаган… Дим?к, З?лиф? чынлап та килг?н безг?…

– Белмим…—Айрат аз гына тынып торды, – Мин икенче кызны к?рдем…

– Кемне?

– Егетл?р, килегез ?ле монда!

К?тм?г?нд? я?гыраган бу тавыштан без дертл?п киттек. Атлаган ?иребезд? катып калдык та акырын гына х?р?к?тл?неп тавыш килг?н якка борылдык. Мин бала ?оннарымны? кабаруын Айратка сиздерм?ск? тел?п бел?гемне сыпырып куйдым. Ул да шулай итте. К??еле?? шом оялаганда ??рбер к?телм?г?н н?рс? куркырга м??б?р ит? ик?н. Тавыш ху?асы явыз зат-ф?л?н булса, мин й?гереп качарга ?зер идем инде. Тик ул ?идиятулла абзый булып чыкты.

– Идиот… —дип пышылдады Айрат, – Котны ботка т?шерде.

Мин д?шм?дем.

?идият, кырыкка ?итеп килг?н буйдак ир, фермада каравылчы гына булып эшл?с? д? башлы кеше, белм?г?н н?рс?се юк. Болай карап торуга ул сау-с?л?м?т кешег? охшап тора, фикер с?решенд? д?, атлап й?решенд? д? бер ген? кыешлык та тапмассы?. ? асылда… Аны? хакында бер м?з?к т? й?ри ?ле. Х?ер, ?идият турында м?з?кл?р к?п инде ул, тик монсын чын булган х?л дип с?йлил?р.

– Безне сугышта шул х?тлем нык чыныктырдылар, – диг?н ?идият, бер исерг?ненд?, – Аяктан “Камаз” машинасы бел?н чыгып китс?? д? бер н?рс? д? булмый.

Моны ты?лап торган “Камаз” шоферы, ул кемг?дер кунакка килг?н булган, шундук тотып алган:

– ?йд? алайса, аягы?нан машина бел?н ?т?м,– диг?н ул ?идиятне? ?з с?зенн?н чигенеп м?сх?р?г? калуын к?теп, – ?фганда булган кеше алай мактанмый ул.

?идият елмаеп кына куйган:

– Бер яшник аракы.

Кул сугышканнар да ?идият аякларын машина астына тыгарга ?айлап куйган. Моны к?тм?г?н шофер бер м?лг? албырап калган, тик ?идиятне?:“?йд?! Егет с?зе бер була ул. Чыгарга курыкса?, ике яшник т?лисе?!”– дип м??б?рл?вен? ?чегеп, аяклар ?стенн?н узып китк?н. Шуннан ?идият берни булмагандай торып баскан да шофер янына килг?н:

– Бар, бырат, кибетк? элдерт!

Тегесе ?з к?зл?рен? ?зе ышанмыйча, баскан урынында ярты к?н буе катып торган, ? ?ушына килг?ч, ике яшник аракы алып бирг?н.

– Гафу ит, туган…—диг?н ул, – Мондый х?лне к?рг?нем д?, ишетк?нем д? юк иде. Син чынлап та батыр яугир булгансы?дыр.

– Начар сугышчы т?гел идем, – диг?н ?идият, чалбар балакларын к?т?реп, – Тик мен? аякларым гына ташлап качты.

Аны? ике аягы да протез ик?нне к?рг?ч, шофер б?тенл?й ?ушсыз егылган, дил?р…

–Кайда ашыгасыз, егетл?р, —диде ул, без каршысына килеп баскач,– Тоткарламыйммы сезне?

Без баш селкедек.

– Бер проблема бар бит ?ле, егетл?р…

Без колакларыбызны торгызып ты?ларга ?ыендык.

– Б?тен авылны урап чыктым, бер юньле кеше таба алмадым. Кайсы ?йд? юк, кайсы ишеген бикл?п утыра…—ул т?м?ке алып кабызды,– ? минем мен? бер “ч?к?шк?” бар.

– Без бит эчмибез.

– ? мин кыстамыйм да…—Ул бер ч?лле шеш?сен тартып чыгарды, – Янымда гына торыгыз. Эчк?ч, ялгыз каласым килми минем. Янымда кемне?дер й?р?ге типк?нне тоясым кил?.

Ул шеш?сен ачып, ?ыелмалы стаканга аракы койды.

– Сезне? ис?нлекк?, егетл?р.

Без баш кактык. Ул эчеп куйды.

– Авыл ирл?ре б?ген ауга китк?н…—дидем мин, – Син к?рг?нсе?дер инде.

– Шуннан?

– Минем бик т? барасым килг?н иде.

– Ерунда!..

– Ник алай дисез?