Super narzędzie dla psychologa – metaforyczne karty asocjacyjne

Super narzedzie dla psychologa – metaforyczne karty asocjacyjne
Anastasiya Kolendo-Smirnova

Ta ksiazka jest zbiorem kilku malych broszur o takim narzedziu psychologicznym, jak metaforyczne karty asocjacyjne. Ksiazka opisuje wiele technik wykorzystujacych karty metaforyczne i dostarcza algorytmоw do pracy zarоwno z latwymi i zlozonymi zadaniami klientоw: jak radzic sobie z trauma, nieplodnoscia psychogenna, finansami, poczuciem wlasnej wartosci i nie tylko.

Anastasiya Kolendo-Smirnova

Super narzedzie dla psychologa – metaforyczne karty asocjacyjne

PODSTAWOWE SPOSOBY PRACY Z METAFORYCZNYMI KARTAMI ASOCJACYJNYMI

WPROWADZENIE

Metaforyczne karty asocjacyjne powstaly ze wspоlpracy psychoterapeuty i artysty. Pierwsza talia metaforycznych kart asocjacyjnych zostala stworzona w 1975 roku przez Ely Ramana, kanadyjskiego profesora sztuki. Chcial wyniesc sztuke z galerii i przyblizyc ja ludziom. Ta talia kart otrzymala nazwe „OH” (wykrzyknik, w jezyku angielskim wyrazajacy zdziwienie). Wspоlnie z psychoterapeuta Joe Schlichterem opracowano zasady i wytyczne korzystania z kart jako narzedzia psychologicznego.

Glоwna zasada dzialania kart metaforycznych jest to, ze sa one przewodnikiem do pracy z nasza nieswiadomoscia. Kazda osoba widzi na obrazie na karcie tylko wlasna osobista interpretacje rysunku.

Stad pierwsza i podstawowa zasada pracy z kartami metaforycznymi: nigdy nie przedstawiaj swojej interpretacji innej osobie!

Jesli zapytam osobe, czy chce isc do instytutu na ekonomiste? Odpowie mi swoja swiadomoscia: „Tak, oczywiscie, to dobry zawоd, moi rodzice sa ekonomistami, oczywiscie chce isc na te studia”. Potem moge poprosic go, aby zadal sobie to samo pytanie i wyciagnal karte, a to, co zobaczy na karcie, bedzie odpowiedzia jego nieswiadomosci i nagle na karcie widzi osobe w kajdanach i rozumie, ze naprawde czuje sie zwiazany przez obowiazek wstapic na uczelnie ekonomiczna i wewnetrznie go to krepuje i obciaza, ale nie jest gotоw przyznac sie do tego sam przed soba, poniewaz z logicznego punktu widzenia decyzja zostala podjeta bardzo dobrze i slusznie. Jego nieswiadomosc moze uwazac inaczej. Moze przekazac mu swoje postrzeganie tej sytuacji, zarоwno poprzez zmysly, jak i poprzez prace z kartami metaforycznymi. Jesli dana osoba stlumi wszystkie uczucia i nie chce sluchac nieswiadomosci, mozliwe jest, ze wkrоtce przemоwi do niego przez cialo, a mianowicie chorobe… jest to przyklad dzialania metaforycznych kart asocjacyjnych. To jest ich glоwny cel, aby byc przewodnikiem w pracy z nieswiadomoscia. Istnieja techniki, a nawet talii, gdzie praca ze swiadomoscia jest przeprowadzana dosc szeroko, ale ich glоwnym celem jest wywolanie tej reakcji „Och!”, to znaczy rodzaj nowego zrozumienia, ktоrego wczesniej nie bylo.

Rozumiejac te wazna zasade, mozesz przeksztalcic wszystko, co jest pod reka, w metaforyczne karty. Zarоwno obrazy w ksiazce lub czasopismie, jak i obrazy w muzeum lub widok z okna. Glоwna rzecza, ktоra robimy w pracy z kartami, jest zadawanie prawidlowych pytan nieswiadomosci i otrzymywanie od niej odpowiedzi.

Na przyklad: Jesli pоjde na studia ekonomiczne, jak bede sie czul? Zadaj sobie pytanie i spоjrz na mape, zdjecie, przez okno, w lewo, na strone 10 czasopisma itp. Tam osoba zobaczy swoja osobista interpretacje, calkowicie swoja odpowiedz od swojej nieswiadomosci.

Wazne jest, aby najpierw zadac pytanie, a nastepnie otworzyc karte, aby uzyskac ten efekt „Och!” Nie mozesz natychmiast otworzyc pieciu kart, a nastepnie powiedziec, co i gdzie sie odczuwa.

Czasami ludzie, co zdarza sie rzadko, nie do konca rozumieja, jak pracowac z kartami, wiec musza krоtko podsumowac powyzsze i pokazac prosty przyklad techniki (wybierajac sposrоd tych, ktоre pojawia sie pоzniej), aby to wyjasnic.

Istnieje wiele odmian metaforycznych kart asocjacyjnych, wymienie pewne grupy, w ktоre mozna je laczyc w dalszej czesci ksiazki.

TALIE PORTRETOWE

Talie portretowe to talii przedstawiajace ludzie albo w pelni wzrostu, albo tylko ich twarze.

Na przyklad „Persona”, „Personita” Autor: Moritz Egetmeyer, „Osoby” Autor: Ju. Demidova

Zasadniczo glоwnym celem tych talii jest praca ze stanami, emocjami, podosobowosciami i relacjami.

Techniki z jedna karta

Jedna karta z talii portretоw dobrze sprawdza sie z prognozami, jesli to zrobie, poczuje sie jak… lub z kartami pomocnikami.

Przyklad. Czlowiek nie wie, czy powinien zrobic cos, co zaplanowal. Z talii portretowej wyjmuje karte zakryta z pytaniem, jak sie poczuje, jesli to zrobie…? Opisuje osobe, ktоra zobaczyl na karcie.

Jesli ma nierozwiazana sytuacje, w ktоrej potrzebna jest wskazоwka, porada, nowe spojrzenie na problem. Wyjac karte zakryta. I opisac osobe na karcie odpowiadajac na nastepne pytania:

Jaki jest nastrоj tej osoby?

Kim on jest?

Co on teraz mysli?

Co robil, zanim zaczelismy go opisywac?

Ile ma lat i co robi w zyciu?

Gdyby dowiedzial sie o Twoim problemie, co by ci powiedzial?

Dlaczego uwaza, ze nalezy to zrobic?

Dlaczego i po co mi ta karta?

Mozna wybrac inna karte w przypadku, gdy dana osoba musi z kims porozmawiac. Cos do powiedzenia, cos do omоwienia. Na przyklad kobieta chce porozmawiac ze swoja pracowniczka, ze jej zachowanie nie odpowiada jej, ale nie moze zebrac sie na odwage, by zrobic to w rzeczywistosci, calkiem mozliwe jest wybranie karty i przecwiczenie rozmowy w ten sposоb. Jakby odgrywajac rozmowe z karta. Nastepnie karta zostanie wybrana otwarta, aby byla jak najbardziej podobna do osoby, ktоra symbolizuje. W trakcie pracy inne talie prawdopodobnie zostana wlaczone do tej komunikacji, aby wypelnic klienta zasobem i wybrac wlasciwe zachowanie w tej sytuacji z talii uniwersalnych.

Techniki z dwiema kartami

Dwie karty to zazwyczaj praca z konfliktem interpersonalnym lub wewnatrz osobowosci.

Bedziemy pracowac z dwiema kartami zakrytymi z talii portretowej, wyciagajac je na przemian w przypadku dylematu. Jakim bede, jesli to zrobie? A jakim bede, jesli tego nie zrobie? Jaki bede, jesli to wybiore i jaki bede, jesli wybiore tamto?

Glоwne techniki wykonywane przez dwie karty to zblizenie lub oddalenie. To znaczy, kiedy albo laczymy karty razem, albo odsuwamy je od siebie.

Zblizenia potrzebujemy, gdy musimy rozwiazac konflikt interpersonalny lub intrapersonalny.

Na przyklad dziewczyna poklоcila sie ze swoim chlopakiem. Sugerujemy, aby otworzyla dwie karty, z ktоrych jedna symbolizuje ja a inna jej chlopaka.

Albo klient jednoczesnie chce i nie chce zmieniac pracy. Prosimy go, aby wyciagnal dwie karty zakryte (mozna rоwniez wybrac otwarte), ktоre beda oznaczac dwie jego podosobowosci, te czesc, ktоra chce zmienic prace oraz te, ktоra nie chce.

W podobny sposоb wybieramy dwie karty, dla kazdego takiego zapytania, a naszym celem jest technika, aby zblizyc karty jak najblizej siebie. Na poczatku techniki umiesc je daleko od siebie na stole, zgodnie z odczuciami klienta co do tego, jak bardzo sa od siebie w tej chwili.

Zblizenie kart ze soba odbywa sie w ten sposоb:

Najpierw kazda karta jest opisana osobno, a raczej osoba na niej widniejaca. Jaki on jest, co odczuwa? Czego chce? Jaki jest jego nastrоj itp. W ten sposоb karta jest aktywowana. Oznacza to, ze nieswiadomosc laczy te karte z tym, co przez to rozumiemy.

Nastepnie osoba odpowiada albo od siebie, albo w imieniu pierwszej z kart na takie pytania: jak wygladaja te dwie osoby? Czym sie od siebie rоznia?

Jesli klient odpowiada we wlasnym imieniu, a nie w imieniu karty (obie opcje sa dopuszczalne) – to po odpowiedzi powinien poczuc i powiedziec, czy teraz karty moga sie fizycznie zblizyc? Czy mozna je przesunac troche do siebie?

Jesli klient odpowiada w imieniu karty, to musi najpierw odpowiedziec w imieniu jednej, potem w imieniu drugiej karty na te dwa pytania, a nastepnie klient okresla, czy jest juz gotоw je teraz troche przyblizyc.

W ten sposоb prace trwaja, dopоki karty nie znajda sie blisko siebie. W przypadku rozwiazania konfliktu zewnetrznego mozna je pozostawic w ten sposоb. W przypadku konfliktu wewnetrznego mozesz polozyc jedna karte pod druga i opisac uczucia zwiazane z gоrna karta, a nastepnie zamienic je i opisac uczucia w ten sam sposоb. Nastepnie mozesz znalezc w talii nowa otwarta karte, symbolizujaca osobe, ktоra wyszla z tych dwоch. I na tym skonczyc.

Dokladnie to samo, ale odwrotnie, robimy, gdy musimy oddzielic dwa stany. Na przyklad kobieta w mezu widzi ojca. Nastepnie prosimy ja, aby wybrala dwie odkryte karty, z ktоrych jedna bedzie reprezentowac jej meza, a druga ojca. Nastepnie nakladamy je tak blisko, jak to mozliwe, nawet jeden na drugim, wedlug odczuc klienta. I dalej w ten sam sposоb zadajac dwa pytania: Czym sa podobni? A czym sie rоznia? Stopniowo przesuwamy te karty w taki sam sposоb, jak opisano powyzej, podczas laczenia.

Jest tez fajna technika pracy z cieniem rоwniez z dwiema kartami, robi sie to w ten sposоb:

Prosimy klienta o wybranie jednej odkrytej karty z talii portretоw, ktоra mu sie najbardziej podoba i opisanie jej. Nastepnie o wybranie innej karty, ktоra najbardziej sie nie podoba i opisanie jej. Zgodnie z regulami druga karta jest cieniem osoby, to znaczy obrazem siebie, ktоry jest w osobie, ale nie jest swiadomie akceptowany, jest wypierany i tlumiony. Swiadomosc i akceptacja takiej czesci jego osobowosci czyni osobe bardziej harmonijna.

Techniki z trzema kartami i wiecej