Нигина ва Мирмалик

Р?зи ?умъа, ки ?ама аз кору та?сил фори? буданд, Нигинаю ду ?амсаба?аш с?йи кошонаи Ма?аст? ро? пеш гирифтанд. Духтараки андак сиё??урдаи пешонафарох ва дарозбин?, ки тарзи либосп?шиаш ба ху?андиёни ширрухсор монанд набуд, пешопеш ?адам зада, вазифаи ро?баладиро и?ро мекард. Вай худро Фотима бинти Абдураззо?и Араб муарриф? карда, аз ма?аллаи Арабон буданашро бо ифтихор таъкид намуд ва гуфт, ки волидонаш аз ?абилаи маш?ури ?урайш баромадаанд.

– ?амаи сокинони ма?аллаи мо араб?ои олитаборанд ва бо дигар ху?андиён ало?аи хешу табор? ё рафтуомад надоранд. Мас?ид ва ?абристонамон ?ам ало?ида. Вале мадраса надорем. Аз ?амин сабаб чанд муддат аз Бибиотуни ма?аллаи Испаракон, ки ?амсояи мост, саба? гирифтаю забони то?ик? ом?хта, барои такмили дониш ба мадраса омадам.

Дар Ху?анд ву?уд доштани ма?аллаи ало?идаи исфараги?о барои Нигина гапи нав буд ва дар?ол пурсид, ки он дар ку?ост ва ч? хел пайдо шудааст?

– Аз на?ли падар ?амин ?адар медонам, ки пан? аср му?аддам сипа?солори араб Мухаллаб Ху?андро фат? карда, ?ониби офтоббарои бозори Пан?шанбе, дар па?л?и ма?аллаи Испаракон ?алъаи нав ва хона?ои араб? сохтааст. Аммо дар бораи кай омадани ?амша?риёни ту тасаввуроте надорам. Ягон р?з пеши бибиотуни ман рафта, ?амаашро та?пурс? мекунем…

Дугона?о муддате хом?ш ?адам заданду духтараки сеюм, ки нисбатан ?адпаст, аммо дарозкокул буд, худро ба Нигина ?афс гирифта, о?иста садо баровард:

– Эй Нигина, маро шинохт??

Аз саволи нога?он? Нигина як ?ад парида, бо таа??уби ошкоро ?ро нигарист ва бо аломати инкор сар ?унбонд.

– Навр?зи Ун?? дар ёдат ?аст? Пеш аз ра?су суруд ?амро? момакбоз? карда будем…

Нигина аз ро?гард? истода, сар то пойи духтаракро боди??ат синча карду узромез гуфт:

– Мебахш?, ки нашинохтамат…

– Он р?з секаса ра?сидед… Мукофот гирифтед.

Нигина дар?ол гапро ба ш?х? кашид:

– Агар ту ?ам ра?с мекард?, асло фаром?ш намекардам!

– Дуруст мег??, дугона. Ман ?ам ра?сидан мехостам. Лекин… акоям и?озат надод.

– Яъне ки ту аз Ун???

– Не. Хонаамон дар Кулангир… Лекин ватанамон дар к??истонай.

– Яъне ту ?ам мисли ман му?о?ир?, эй духтар?! – бетакаллуф ба с??бат пайваст Фотима. – Хонаи ман дар ма?аллаи Арабон, лекин ватанам дар Арабистон. Оё номи ту ?ам Фотима нест?

– Номи ман Гулноз. Ватанам Масчо?…

– Ч? хел ба Кулангир омад??

– Падарам ч?пони Бобои Мирра?мат. Акоям нига?бони асп?о…

– Ана акнун фа?мидам, ки чаро акоят туро ра?сидан намондааст! – гапро боз ба ш?х? кашид Нигина. – Вайро танбе? мебояд дод. Паго? ба хонаатон рафта…

– Акоям дар Кулангир нестай…

– Ба к??истон рафтаст?

– Не, ?амро?и ошнояш Сабзал? ба сарбоз? рафтай. Мег?янд, ки акоям Шо?муроди К??истон? дасти чапи Мирмаликай…

Номи азизро шунидан ?амон ву?уди Нигина ларзид. Вале чун ?амеша худро зуд ба даст гирифта, ш?хиро бо о?анги аввала идома бахшид:

– ?оло, ки акоят нест, акнун мера?с??

– Албатта! К??истони мо кони ра?сай. Агар хо??, ба ту ра?си остин ёд меди?ам.

– Ман ра?си араб? ёд меди?ам! – зуд ?офия баст Фотима ва духтар?о баробар хандида, бо че?раи шукуфон ба манзили Биб? М?ниса Ма?астии Ху?анд? даромаданд…

Сохти ?авл? ?амон гуна буд, ки Нигина ?аблан дида буд. Аммо намудаш тамоман дигар гаштаву гулу дарахтон сабзу мунаввар шуда, аз сукути ?авлангез нишоне ба назар нарасид. Дар суфакати нави мобайни гулбо? ?авонмарди хушлибосе маш?ули китобат менишаст ва баробари аз остона даромадани духтарон лаб ба гуфтор кушод:

– Мар?або, эй тозагул?ои чамантироз! Ла?зае ?абл аз ташрифи шумо Пирам Подшо?марди Вал? бо ?узури хеш ин кошона муаттар гардонданду омадани шуморо таъкид карданд. Хайра ма?дам, пештар биёед ва дар болои кат па?л?ям шинед.

Зиёуддини Порс? аввал худро ба духтарон шиносонда, сипас ному насаб, зодго?и ?ар кадомро ало?ида-ало?ида пурсида, дар вара?и тозаи дафтари калоне сабт карду с??бати нотамомро идома бахшид:

– Имр?з, ки дар доруламора шу?ле нест, ба байтуладаб барва?ттар омадам, то барои маш?улияти нахустин фурсат бештар бошад.

Барои та?лил ду байт пешни?од мекунам, ки ?озиракак иншо гардид ва аввалин шунаванда шумоед:

Эй маснади шаръро зи ту фарру ба?о,

В-эй ма?фили илмро зи ту иззу ли?о.

Гар чарх на? ба мансабу ?адр, чаро

Додаст ?ама кас ба ?азои ту ризо?!

Шоир бо ниго?и озмоиш духтаронро нигаристу ду суолро дар як ?умла ?ун?онид:

– Эй тозагул?ои чаманпардоз, лутфан биг?ед, ки ин байт?о кадом навъи шеър аст ва мамд?? кист?

Нигина дид, ки дугона?ояш карахт нишастаанд, о?иста лаби посух во кард:

– Ин рубо? ба Пири Бузургвори Ху?анд Шайх Масли?атдин бахшида шудааст.

– Офарин туро, эй Нигина бинти Абдулсайид, ки тавсифи ?озир?авобии туро ?аблан шунида будам. Акнун навбати Гулноз. Биг?, ки дар бораи Пирам Подшо?марди Вал? ч? медон??

– ?амсоязамини мо мулки а?додии Пирам Подшо?марди Вал?, – о?иста ба гап даромад Гулноз. – Дар мазори шафати Бо?и калони Ун?? ма?бараи Бобохо?аи Авлиё ?астай, ки та?ои ?азрати Бузургворанд. Падарам аз он кас шунидаанд, ки ма?бараи бародарашон дар Я?нобдараи Масчо?. ?ар ду та?о дар тарбияи ?ияни худ бисёр к?шиш кардаанд, чунки ?азрати Бузургвор аз ме?ру навозиши падар барма?ал ма?рум шудаанд…

– Он ч? дар бораи Я?нобдара гуфт?, барои мо нав аст. Аз Пирам пурсида, са?е? мекунем. Эй Фотима, ягон илова дор??

– Дар ма?аллаи мо як шайхи садубистсолаи ?урайш? зиндаг? мекунад, ки донишманд асту со?иби бисёр китоб?ои таърих?. Вай мег?яд, ки ша?араи Шайх Масли?атдин то ?азрати Биб? Фотимаи За?ро – нури чашми пай?амбари гиром? саллало?у ъалай?и оли?и вас-салам мераду писархонди он ?аноб эътироф шудаанд. Аз ин хотир м?йсафед?ои баруманди мо ба Пири бузурги Ху?анд ар? мегузоранд ва тал?ин мекунанд, ки эшон ситораи тобони ?утби ислом ва солики сулуки авлиёулло? мебошанд!

– Аз тарзи гуфторат арабдухт буданат баръало аён аст, эй Фотимаи Ху?анд?, -гуфт бо о?анги та?син Зиёуддини Порс?. – Оре, Пири равшанзамири мо ?утб-ул-а?тоб, яъне суфии ба ?а?расида, олими илми раббон? ва шиновари ба?ри маон?, шоири фасе?баён ва орифи аз вилоят бохабаранд. Шайхи бузургвори мо шук??у ша?омати ша?ри бостонии мо, ?уввати дил ва ра?намои ?ама пиру ?авонанд, бо тахаллус?ои «Нур?» ва «Калом?» шеъру ?азал менависанду дар ма?фил?ои минбаъда бе?тару хубтар шинос мешавед.

Акнун мегузарем ба мавз?и дигар, ки му?аддимаи маш?улият?ои амалии мост. Аз он ну?таи назар, ки ?ар сеятон мисли се кабутар аз се ?ониб ба ша?ри мо боли парвоз кушодаед, лутфан биг?ед, ки дар бораи Ху?анд ч? медонед?

Ин карат аввалин шуда, Гулноз ?авоб гуфт:

– Ху?анд ша?ри хеле ?адимай, Каюмарс пойдевор гузоштаг?. Ша?ри хеле ободу озода ва офтоб?, анору ангуру мева?ои аз асал ширин дорад, лекин ?алла аз Сур?шану Фар?она мебиёранд…

Нигина нисфи сухан?ои Гулнозро айнан такрор карда, ?амаг? се ?умла афзуд: