Bizi Umudsuz qoyma

–Bunun ona d?xli yoxdur. Ana anadir…

–Dem?k ist?yir?m ki, h?r kisinin h?yatinda ona arxa, dayaq duracaq bir qadin olmalidir. M?n sizin m?nasib?tl?riniz? ?oxdandir diqq?t yetirirdim. Yulyanin s?n? qarsi olan hissl?ri ?ox safdir. Qizin q?lbini qirma.

–Komandir…

–S?z?m? k?sm?! Onun m?nasib?ti h?myerli, bir rayondan olmaq m?nasib?ti deyil, ?ox-?ox y?ks?kd?dir.

–Bizim aramizda sevgi yoxdur. – Umud doluxsundu. – Bir d? m?n bu halimla onu nec? xosb?xt ed? bil?r?m.

–H?yatda m?hk?m, uzun?m?rl?, pak sevgi-m?h?bb?t d? el? bu c?r m?nasib?tl?rd?n yaranir.

Mayor Orduxanov da doluxsundu. “Ay zalim! Ay dilbilm?z! S?n? h?m d? qulluq ed?c?k Yulya kimi t?rbiy?li, savadli, basiasagi bir qiz lazimdir. Ananin belin? ?b?di y?k olan deyils?n ki?! Bes-on ild?n sonra arvad qocalacaq, onun qullugunda duracaq birin? ehtiyaci olacaq. B?s onda nec? olacaq?”

Ha ?alisdi ki, izah etsin, amma ?z? il? bacarmadi, hi?qirigini, q?h?rini bogazinda bogdu. Umudu da doluxsunmus g?r?b boynunu qucaqladi.

–D?z deyirs?n, Umud. Ana anadir. Ana – ?n m?q?dd?s varliqdir.

–Mayor Orduxanov!

H?rbi hiss? komandirinin i??ri otaqdan g?l?n s?si onlari fikird?n ayirdi. Mayor Orduxanov Umudun boynunu buraxib komandirin yanina getdi.

–Umudun s?n?dl?ri hazirdir. Indi onu yola sala bil?rik. Amma maliyy? xidm?ti r?isi burda olmadigindan pul tapa bilm?misik.

–N? q?d?r lazimdir?

–Y?z sirvan!

–Baxim g?r?m, Rasiml? ?rsad getm?yibl?rs?, deyim k?ndd?n tapsinlar. Sonra maliyy? r?isi g?l?nd? dey?rik qaytarar.

Umud bu s?zl?ri apaydin esitdi. “Yen? d? mayor Orduxanov! C?mi bir ne?? yas bizd?n b?y?kd?r, b?lk? d? h?myasidiq. Hamimizin qaygisina qalirdi. G?r, m?ni nec? qorumaq ist?yib. D?y?s? g?nd?rm?yib. Sonra… sonra… sonra da…” Umud g?z yaslarina hakim k?sil? bilm?di…

–H?seynov, bax ha!.. Ne?? vaxtdir s?n?dl?r yigisib qalib. Apar hamisini birc?-birc? kitaba isl?. Pravadnikliyin? salma.

Mayor Orduxanov h?rbi hiss? komandirinin otagindan ?ixandan sonra polkovnik ?liyev kapitan H?seynova tapsiriq verirdi.

–Bas ?st?, c?nab polkovnik! Axsam sakitc? oturub s?n?dl?ri birb?bir kitaba isl?y?c?m.

–Axsama saxlama, el? indid?n get isl?.

–Indi alinmaz!

–Niy? alinmir?

–Gah siz ?agirirsiniz, gah q?rargah r?isi ?agirir, gah da m?avinl?rinizd?n hansisa… G?nd?z isl?m?k olmur.

–Yaxsi, axsam isl?y?rs?n. Al, bunlari da g?t?r, g?r masanin ?st?nd?, daxilimda ne?? qovluq s?n?d yigisib qalib.

…Umudu evl?rin? Seyfulla ?z masininda aparmaq ist?yirdi. Bir taborda xidm?t ke?misdil?r, birg? d?y?sl?rd? olmusdular. O, dura-dura basqasinin aparmasi, b?lk? d?, d?zg?n ?ixmazdi. H?r halda Seyfulla bel? d?s?n?rd?. Amma polkovnik ?liyev bunu bil?nd? razilasmadi, q?ti etirazini bildirdi. “Seyfulla adi d?y?s?? deyil, indi b?l?k komandiridir. B?l?y? bassiz buraxmaq olmaz, qoy, basqasi aparsin!” dey? mayor Orduxanova g?st?ris verdi.

?ox d?s?nm?dil?r. Bas leytenant Nabil Orucovun masininda yola salmagi q?rarlasdirdilar. Xidm?t r?isinin k?m?k?isi v?zif?sind? ?alisan Nabil h?m etibarli, t?mkinli yoldas idi, h?m d? masini ehtiyatla idar? edirdi, sinanmis adamdi.

Umud masina mindiril?nd? bayaqki t?nt?n?d?n ?s?r-?lam?t g?rm?di. Bir ne?? saat ?vv?l briqadanin q?rargahi sanki bayram t?nt?n?sind? qaynayirdi. Indi is? yeyib-i?m?kl?rin?, ?hvallarinin xos v? y?ks?k olmalarina baxmayaraq, h?r k?s ?z isinin dalinca qa?irdi.

“G?l?nd? el? qarsiladilar ki, el? bil q?hr?mani qarsilayirdilar. Ged?nd? d?, sanki, lazimsiz bir adamdan canlarini qurtarirlar. Yaxsi ki, bu mayor Orduxanov var… Yoxsa, indi Allah bilir… b?lk? avtobusla yola salacaqdilar… b?lk? he?… eh, n? bilim e…” Umud d?s?nc?l?r i?ind? ik?n mayor Orduxanov yaxinlasdi.

–Umud, s?n? yaxsi yol… Get, istirah?tini el?… Polkovnik ?liyev tapsirib, s?n?dl?rini rayonunuza g?nd?r?c?kl?r. Orda s?n? t?qa?d k?sil?c?k… bir d?… ?z?n basa d?s?rs?n… at?sk?s olsa da… m?harib?… m?harib?dir… Imkan d?sd?kc?, s?ninl? ?laq? saxlayacagiq… darixmaga qoymayacagiq… – Bayaqdan az qala qiriq-qiriq danisan mayor durus g?tir? bilm?di, sarsildi, tez d? ?z?n? d?z?ltdi. – M?nim n?s? dem?yim yersizdir… ?z?n h?r seyi basa d?s?rs?n… Kalyaska m?s?l?sini d? rayonda h?ll etm?lidirl?r… Y?qin ki, bel? v?ziyy?td?… s?n t?k deyils?n… N?vb?y? yazarlar… vaxtin ?atanda… s?ni d? t?min ed?rl?r… Di… yaxsi yol… – Mayor Umudun boynunu qucaqlayib ?z?n? sixdi. ?lini ?? d?f? k?r?yin? vurdu. – M?hk?m ol!

Mayorun “M?hk?m ol” dem?yi Umudu dir??ltdi, o, el? bildi ki, komandiri onu evl?rin? yox, yen? d? d?y?s? g?nd?rir. Axi komandir onlari d?y?s? g?nd?r?nd? h?mis? “m?hk?m ol” dey?rdi. Aya, g?n? bir bax!

Mayor Orduxanov ?z?n? Nabil? tutdu:

–Yol?u yolda g?r?k. T?rp?nin ki, qaranliga d?sm?y?siniz. Erk?n gedib k?nd? ?atasiniz. Nabil, ?vv?lc? masini tibb m?nt?q?sin? s?r. Xanm?mm?d h?kim n? is? tapsiriq ver?c?k. H?m d? siz? bir tibb t?limat?isi qosacaq. Yolda k?m?yi d?y?r.

Mayor Orduxanov ?min idi ki, tibb t?limat?isi artiq hazir v?ziyy?td? yolda durub onlari g?zl?yir. Bu bar?d? Xanm?mm?d h?kim z?ng vurub x?b?r vermisdi. ?z? q?sd?n el? deyirdi ki, tibb m?nt?q?sin? d?ns?nl?r. B?lk? Yulya da Umudla g?r?s?b vidalasmaq ist?yirdi.

Nabil masini ehmal-ehmal s?r?b q?rargahdan aralandi. Kolxozun dig?r inzibati binasi y?z-y?z iyirmi metr aralida idi. Indi briqadanin tibb m?nt?q?si orada yerl?sirdi.

Tibb m?nt?q?sinin qabagina ?atan kimi Nabil masini saxladi. Onlarla ged?c?k t?limat?i masin dayanan kimi qapini a?ib oturmaq ist?di.

–T?l?sm?. – Nabil onu saxladi. – G?l birlikd? i??ri ke??k. G?r?k Xanm?mm?d h?kim n? deyir.

Nabil masindan d?sd? v? tibb t?limat?isi il? birlikd? i??ri ke?dil?r.

Tibb m?nt?q?sinin qabaginda bir ne?? ?sg?r o t?r?f-bu t?r?f? g?zisirdil?r. Onlar lazaretd? olan y?ng?l x?st?l?r v? sanitarlar idil?r. Masinda oturub onlara g?z qoyan Umuda he? fikir d? verm?dil?r. Umud g?zl?rini g?zdirib qeyri-ixtiyari qapiya zill?di. El? bu vaxt Yulya ??l? ?ixdi. Umud g?zl?rin? inanmadi, sanki bir x?yal idi. O, Yulyaya he? vaxt bel? diqq?tl? baxmamisdi. Yulya masina t?r?f addimlayirdi, onunla g?r?sm?y?, vidalasmaga g?lirdi.

–Gedirs?n?

Masina yaxinlasan kimi ilk suali bu oldu. Yanaqlari Quba almasi kimi qizarib p?rtm?sd?, g?zl?ri sismisdi, qan ?anagina d?nm?sd?, el? bil s?h?rd?n aglayirmis.

–H??… – Umud soyuq, bir az da k?n?ls?z cavab verdi.

–B?s h?kim deyirdi ki, bir-iki g?n qalacaqsan. ?z?n qalmaq ist?m?din? – Yulya sorusdu. – Yoxsa he? t?klif d? el?m?dil?r?

–Dem?yin? dedil?r, ?z?m qalmadim. Anamdan ?tr? ?ox darixmisam.

–M?zuniyy?t? ?ixsam, siz? g?l? bil?r?m? – Q?fil sual Umudu ?asdirdi.

–H??… Niy? g?l? bilmirs?n… ?nvanimi g?t?r…

–Ehtiyac yoxdur…

Bu vaxt Nabil t?limat?i il? qapidan ?ixib masina yaxinlasdi, Yulya s?z?n?n gerisini dey? bilm?di v? aralanib getdi.

“…Bundan sonra s?nin ?nvanini hami taniyacaq, Umud!” kims? Umudun qulagina pi?ildadi bu s?zl?ri. “Ilahi, bu kimin s?siydi?! Yulyanin? Yulya ki, bunu dem?yib getdi!”

Nabil masini is? salib yola d?sd?. K?ndin alt t?r?find?ki yola ?ixib saga buruldu. Onlar g?l?nd? k?nd camaati v? m?kt?blil?r bu yolda sira il? d?z?l?b qarsilamisdilar. Indi yolun k?narinda birc? n?f?r d? yoxdu ki, Umud ?l el?yib sagollassin.

“…Getm?, Umud! Bizi Umudsuz qoyma!” H?min s?s idi, Yulyanin s?sin? h?m oxsayirdi, h?m d? yox. Yaralananda da bu s?si esitmisdi…