Bizi Umudsuz qoyma

–Umudu deyirsiniz?

–S?nin basqa oglun da var?

–Yox, el? birc? oglum var.

–Hardadi o?

–Harda olacaq, evd?.

–Arvad kimi qa?ib evd? gizl?nib. Onun yoldaslari gec?-g?nd?z erm?nil?rl? ?zb??z s?ng?rd?dirl?r. Bir an bel? g?zl?rini qirpmadan v?t?ni qoruyurlar. S?nin oglun is? f?rarilik edib.

Umud bunu esid?nd? d?li oldu, hirs vurdu basina, yumruguyla divari d?y?cl?di.

–Ay bala, bu n? c?r danisiqdir? M?nim oglum da sizin kimi ?sg?riydi, c?bh?d?ydi, m?harib?d?ydi. Oglum orda can qoyub.

–N? vaxt g?lib oglun?

–Az qalir doqquz ay olsun.

–N?? Doqquz ay? – H?rb?i ?lind?ki siyahiya baxir. – Bu siyahini ki, biz? indi veribl?r, burda bir ay ?vv?l h?rbi hiss?ni t?rk etdiyi yazilib. Polkovnik Zakir H?seynov ?z? qol ??kib siyahiya.

Zakirin adini esitc?k Umud havalandi: “O, ?z? m?ni yola salmadimi? Komandir ona d?n?-d?n? dedi ki, pravadnikliyin? salma, get s?n?dl?ri isl?! Axx, pravadnik, pravadnik!”

–H?, b?lk? d? bir az ?ox olar. Oglum ?zbasina g?lm?yib ki, ?st?m?z? h?cum ??kirsiniz…

–Kim icaz? verib ona?

–Kim icaz? ver?c?k? B?y?y?, komandiri…

–Biz onun arxasinca g?lmisik. De, ?z xosu il? geyinsin, g?lsin, biziml? getm?lidir. Yoxsa zorla aparacagiq…

Arvadi q?h?r bogdu.

–O, ged? bils?ydi, he? evd? oturardi… – ?z?n? saxlaya bilm?di, h?nk?rd?, yayligi il? g?z?n?n yasini sildi, agzini tutdu. – Ke?in… Ke?in i??ri… ?z? il? danisin.

–D?z deyirs?n, ?oxdan qa?ib ruset? getm?liydi… – Onlardan biri kinay?li-kinay?li dedi.

H?rbi polisin zabiti ?sg?rin birin? astadan tapsiriq verdi:

–M?n bel? seyl?ri ?ox g?rm?s?m. S?n tez evin arxasina ke?. Anasi burda basimiza qatar, oglu evin arxasindan ?ixib qa?ar.

Evin giris qapisina yaxinlasanda Umud birt?h?r dirs?kl?nib p?nc?r?d?n onlara baxirdi. Ev k?rs?l? idi dey? ikim?rt?b?li kimi g?r?n?rd?. Umudu g?r?n kimi h?rbi polisin zabiti dill?ndi:

–He? utanmirsan? Boyuna, buxununa bax bunun.

–Danisigini bil, m?n d?y?s?nd? s?n k?ndd?, k?s?kd? burnunun suyunu axidirdin, y?qin…

–Uzun danisma, de g?r?m, s?n? kim icaz? verib?

–M?n? polkovnik ?liyev ?z? icaz? verib.

–Polkovnik ?liyev e… Onu ?oxdan ?ixariblar.

–Mayor Orduxanov s?xs?n yola salib.

–Onu da Murova, ag ayilarin yanina g?nd?ribl?r. – N? fikirl?sdis? basini buladi. – Axi onlari ?oxdan d?yisibl?r. Bu siyahini is? biz? bir aydi veribl?r. Qa?anlari yiga-yiga g?lib ?ixmisiq.

–Kim verib o siyahini siz??

–Zakir H?seynov. Bir d? s?n? n? d?xli var kim verib. D?s g?l, biziml? getm?lis?n.

–M?n d?s? bilmir?m.

–Nec? y?ni d?s? bilmir?m? B?s ora nec? ?ixmisan?

–M?ni bura ?ixariblar. Dedim axi, mayor Orduxanov m?n? iki n?f?r qosmusdu. G?tirib qoydular burda, ?ixib getdil?r.

–Bu, dey?s?n, biziml? m?z?l?nir e… – H?rbi polisin zabiti ?z?n? ?sg?r? tutdu. – Qalx yuxari, onu d?s?r asagi.

?sg?r qa?a-qa?a ev? girib Umudun otagina qalxdi. Qa?a-qa?a da geri qayitmasi bir oldu. R?ngi agappaq agarmisdi.

–Nooldu? Niy? qayitdin?

–Komandir, ?z?n?z qalxsaniz yaxsidir.

H?rbi polisin zabiti d? i??ri ke?di. Umud p?nc?r?d?n yer? d?sm?sd?, d?s?m?nin ?st?nd?ydi. Zabit ona baxdi… baxdi, sonra diqq?tl? siyahiya g?z g?zdirdi. Doluxsundu, dey?s?n, g?zl?ri doldu, siyahi g?z?nd? axdi. Tutulan kimi oldu v? asta s?sl? dill?ndi:

–Bizi bagisla… amma basa d?s… basa d?sm?y? ?alis… Yuxaridan q?ti tapsiriblar, hamini yigmaliyiq, koru da, sik?sti d?, lali da, kari da… Qarabag ugrunda ellikl? h?cuma ke??siyik.

Umudun anasi g?ldi.

–Qoymaram oglumu aparasiniz…

H?rbi geyimlil?rd?n s?s ?ixmadi.

–B?lk? k?nd sovetind?n arayis alib verim?

–Yox, ana, gets?m yaxsidir. G?l, m?nim ?sg?r paltarimi geyindir. Dey?s?n, m?harib? h?l? davam ed?c?k. Piyada deyil?m ki, tank?iyam. T?ki m?ni qaldirib tanka oturtsunlar. Aticinin ayaga ehtiyaci yoxdur, orda h?r sey g?z v? ?l il?dir.

–Biz ?mr? tabeyik. Bizd?n olsa… ?z?m?z h?r seyi g?rd?k. Amma orda bizim s?z?m?z? inanmayacaqlar. – H?rbi polisin zabiti anaya basa salmaga ?alisdi. – ?mr olunub ki, bu siyahiya adi d?s?nl?rin hamisi q?rargaha g?tirilm?lidir.

H?rbi geyimlil?r dinm?zc? h?y?t? d?sd?l?r. H?r?si bir siqaret yandirdi.

Anasi aglaya-aglaya Umudu geyindirdi.

Sonra onlar yenid?n yuxari qalxdilar. Ana k?nardan h?rbi geyimli oglunu s?z?rd?. ?sg?rl?rd?n ikisi ?ll?rini qosalayib Umudu ?arpayinin ?st?nd?n g?t?rd?l?r. Zabitin isar?si il? asagi d?s?rm?y? basladilar.

Ana d?z? bilmirdi, amma ?z?n? sixib saxlamisdi, ciqqiri da ?ixmirdi, g?zl?rind?n is? su sel kimi axirdi.