Адвокатпен сұхбат

ДАНИЯЛ – Сонды?тан да, кейiннен оларды тауып, тану о?ай?а т?седi!

ТАЙЫР – Содан кейiн тергеушi арызданушы?а оны? ???ы?тары мен мiндеттерiн т?сiндiре отырып, ж?бiрленушi деп тану туралы ?аулы шы?арады. Егер м?лiктiк зиян келтiрiлсе, ж?не, ?детте, осындай ?ылмы- старды? н?тижесiнде м?лiктiк зиян с?зсiз келтiрiлсе, онда талап арыз да осы ж?бiрленушiден «алынады». Ол ?ылмысты? iс материалдарына ?оса тiркелiп, ж?бiрленушi азаматты? талап ?оюшы болып танылады. Осы с?ттен бастап ол ж?бiрленушi екендiгiмен ?атар та?ы бiр азаматты? м?ртебеге ие болады. Ол ендi сонымен бiрге азаматты? талап ?оюшы! Егер ?ылмыскерден ?рлан?ан зат т?ркiленсе, ж?бiрленушi с?йкестендiру ?шiн ша?ырылады. О?ан заттарды тану ?сынылады…

ДАНИЯЛ – Сонда ол: «Ия, б?л менi? ноутбугым, оны менен осын- дай к?нi ?рлап кеттi!» – деп м?лiмдейдi.

ТАЙЫР – Шамамен солай. Ал егер ж?бiрленушi ?зiнi? заттарын танып жатса, онда олар ?ауiпсiздiк туралы т?бiртекке ?ол ?ой?ызылып, ?айтарылады немесе сот заттай д?лелдемелер бойынша кейiннен шешiм ?абылдауы ?шiн ?ылмысты? iс материалдарында ?алдырылады.

ДАНИЯЛ – Я?ни, ж?бiрленушiнi? с?зiне ешкiм бiрден сенбейдi ме?

ТАЙЫР – Осы санатта?ы iстер бойынша сотта ?ылмысты? iспен бiрге азаматты? талап ?оса ?аралады. Сот ?кiм шы?арумен бiрге талапты ?ана?аттандыру немесе ?араусыз, не ?ана?аттандырусыз ?алдыру туралы шешiм ?абылдайды .

ДАНИЯЛ – Я?ни, тiптi кинематографиялы? алая? Джордж Милославский ?сталса, тiс д?рiгерi Шпак оны? мойнына ?осымша к?ртелер мен магнитофондарды «iлiп ?оюы» м?мкiн емес пе?..

ТАЙЫР – Б?рi де м?мкiн… Алайда, ол ?зi за? б?зушы ?атарына ?осылуы м?мкiн, сонды?тан ж?бiрленушi ?зiне келтiрiлген материалды? залалды? м?лшерiн асыра ба?алау алдында ж?з рет ойлануы керек.

ДАНИЯЛ – Егер м?лiк са?тандырылса ж?не б?лiнсе ше? Немесе ол м?лдем ?рланба?ан, бiра? ж?бiрленушi оны ?рланды деп ?оса айтса ше?

ТАЙЫР – Егер б?л жа?дайда са?тандыру компаниялары «араласса», онда Шпак?а м?мкiн, м?лдем еште?е болмайды. Олар «к?ртелер мен магнитофондар» сия?ты, тiптi одан да ??нды заттарды т?леуге м?дделi емес.

БЕЛГІСІЗДІ ТАБУ

ТАЙЫР – ?ылмыскерлердi аны?тау ?дiстерiне ?айта оралайы?. К??герлер жайлы айтып ?ттiм, егер, ?рине, олар болып жатса. Олардан жауап алынуы керек, сонымен бiрге м?мкiндiгiнше д?лiрек ай?а?тар. Айталы?, бiреу ?ылмыс бол?ан кiреберiстi? жанында бiр топ жастарды к?рдi. Олар с?мкелерiмен шы?ып, мынандай т?стi к?лiкке мiндi делiк. Егер, к??герлер к?лiктi? н?мiрiн естерiнде са?тап ?алса тiптi жа?сы.

ДАНИЯЛ – Сонымен ?оса, ?ылмыскерлер ?здерiнi? ??жаттарын т?сiрiп алулары м?мкiн…

ТАЙЫР – ?зiл ?зiлмен, бiра? м?ндай ?ателiктер де орын алып т?ра- ды. ?кiнiшке орай, ?ылмысты? ку?герлерi ?рдайым бола бермейдi.

ДАНИЯЛ – ?азiргi уа?ытта ба?ылау камералары к?птеген жерлерде орналас?ан.

ТАЙЫР – Б?л жерде де ?з ?иынды?тары бар. Ешкiмнi? себепсiз бейнелердi алу?а ж?не к?руге ???ы?ы жо?, детективтi сериалда?ыдай б?рi о?ай емес. Бейне жазбаларды алу ?шiн, осы камераларды? иесiне ж?гiну керек.

ДАНИЯЛ – Олай ?рекет жасама?ан жа?дайда, ?ор?аушы кейiннен б?л жазбалар?а ?арсы бола алады ма?

ТАЙЫР – ?рине.

ДАНИЯЛ – Сонымен ?атар, телехикаяларда тергеу ?детте ?ылмы- скердi ?стау ма?сатында?ы ?у?ыннан кейiн ая?талып жатады.

ТАЙЫР – ?кiнiшке орай, ?мiрде б?рi ?арапайымдау. Осы ?ылмысты жасау?а ?атыс?ан адамдар ж?не оларды? орналас?ан жерi аны?тал?ан- нан, ал тергеушiлерде осы ?ылмыстарды осы адамдар жаса?анды?ы туралы на?ты д?лелдер бол?аннан кейiн, барлы? тиiстi р?сiмдер орын- далуы ?ажет.

Я?ни, осы адамды ?стау туралы хаттама р?сiмдеу, жеке тiнту ж?р- гiзу, ?алтасынан оны? ?атысы бар екенiн д?лелдейтiн заттай ай?а?тар алу, сондай-а? б?рiне м??ият хаттама жазу. Айталы?, адам терезеден шы?ып бара жатып, сын?ан ?йнекке бiр жерiн кесiп алды. ?йнекте ?ан iздерi ?алды, ал к?дiктiнi? ала?анында, шынта?ында немесе бiр жерiнде кесiлген жара?атты? iзi бар. ?рине, б?л жерде Сiзге ?ан ?лгiлерi мен ?йнек сыны?тарыны? сынамаларын алып, оларды зерттеуге жiберу керек – сауса? iздерi, биологиялы?, химиялы? ж?не т.б…

ДАНИЯЛ – Я?ни, менi? т?сiнуiмше, тергеушi, былайша айт?анда, жал?аулы??а салынып iстi? басынан бастап «б?рi т?сiнiктi» деп к?тпеуi керек…

ТАЙЫР – ?рине, ол келешекте судьяны? барлы? тергеу ?рекет- терiнi? толы? за?дылы?ына ж?не с?йкесiнше сотталушыны? кiн?сiне к?м?нданбайтынды?ына бiрден к?з жеткiзуге мiндеттi. Алдында кез кел- ген ?са? затты ?зiнi? клиентiнi? м?ддесi ?шiн пайдалану мiндетi т?р?ан ?ор?аушы м?нi жа?ынан да, формасы жа?ынан да ешн?рсеге мiн та?а алмауы ?шiн… Я?ни, дилетанттар ?арапайым iс деп ойлайтын, ?рлы? жа?дайларында да к?птеген нюанстар бар екенiн к?руге болады.

ДАНИЯЛ – Ал егер, бiр адам бiрнеше ?рлы? жасаса, тергеу ?рекет- терiнi? ерекшелiктерi бола ма?

ТАЙЫР – Егер ?асты? ойлаушы адам ?рлы?тар сериясын жасады деген к?дiк туындаса, онда оларды? ?р?айсысы жеке эпизод болып та- былады. Олар бiр ?ана ниетпен ?амтылмайды, сонды?тан да, ?р?айсысы жо?арыда сипаттал?ан схема бойынша жеке эпизод ретiнде ?арастыры- лады ж?не ?айталан?ан ?ылмыс болып саналады.

ДАНИЯЛ – Ал, ?ара?шылы? пен тонауды тергеудi? ерекшелiгi неде?

ТАЙЫР – ?зi?iз бiлетiндей, мысалы, п?тер тонау ?шiн ?ылмы- скерге сiздi? ?атысуы?ыз м?лдем ?а- жет емес.

ДАНИЯЛ – Ия, ?рине, ол керiсiн- ше, осы с?тте менi? жо?ты?ымды, бiр жерге барып, оны?, былайша айт?анда, «с?йiктi» к?сiбiне араласпа?анымды ж?н к?редi деп ойлаймын.

ТАЙЫР – Егер ?алта ?рлы?ы ту- ралы айтатын болса?, ?сiресе с?т- тi бол?ан, ?ылмыскердi? ?рекетiн бай?амай ?алуы?ыз м?мкiн – ол б?л ?шiн ?олынан келгеннi? б?рiн жа- сау?а тырысады… Былайша айт?анда, сiздi ?ажетсiз мазаламау ?шiн…

ДАНИЯЛ – ?андай сыпайылы? десе?iзшi!

ТАЙЫР – Мыс?ылы?ызды т?сiнiп отырмын, бiра? б?рi де осылай. Негiзiнде, тонау немесе ?ара?шылы? кезiнде ?ылмыскер сыпайы бол- майды. Ол сiздi? м?лкi?iздi иемдену ?шiн физикалы? к?ш, тiптi ?ару-жа- ра? ?олданып, тек материалды? ?ана емес, сонымен ?атар физикалы? зиян келтiруi м?мкiн.

ДАНИЯЛ – Сонды?тан да, б?л ?ылмыстар ?рлы?пен салыстыр?анда ауыр деп саналады ма?

ТАЙЫР – Алайда, б?л жерде тергеудi? кейбiр арты?шылы?тары бар. Негiзiнде, тонау немесе ?ара?шылы? кезiнде, ?детте, ж?бiрленушi шабуылдаушыны к?редi…

ДАНИЯЛ – Б?л дегенiмiз, ол оны танып, аны?тай алады деген с?з бе?

ТАЙЫР – И?! Трасология н?тижелерiне ж?бiрленушiнi? тiкелей идентификациясы сия?ты ма?ызды фактор ?осылуы м?мкiн. ?рине, тану да, одан кейiнгi к?збе-к?з кездесу де оларды? н?тижелерiне кейiн дау айту?а болмайтындай за?ды т?ртiпке с?йкес ж?зеге асырылуы керек.

ДАНИЯЛ – Жалпы, менi? т?сiнуiмше, м?ндай жа?дайларда да сот?а дейiнгi тергеу о?ай емес.

ТАЙЫР – Менi? с?зме сенi?iз, б?л на?ыз ?нер!

ДАНИЯЛ – Ал сол «?нертанушылар» неге ерекше назар аударулары керек?

ТАЙЫР – Егер «?нертанушылар» деп тек тергеушiлердi ?ана емес, ?ор?аушыларды да айтып отырса?ыз – демек, д?лелдемелерге (ай?а?тар?а)!

АЙ?А?ТАР: КЕРЕМЕТ ?ЗГЕРІСТЕР

ДАНИЯЛ – Нелiктен ай?а?тарды м??ият ??жаттандыру ма?ызды? Оларды алмастырулары м?мкiн бе? Кiм ж?не ?андай ма?сатпен?

ТАЙЫР- Д?лелдердi кiм ж?не не ?шiн алмастырады дегенге сiздi? де, менi? де ?з болжамдарымыз бар. Бiра?, оларды жай шатастырып алулары м?мкiн екенiн де мойындаймын. Немесе шы?арып алу кезiнде ?ате сипаттаулары ж?не р?сiмдеулерi м?мкiн. Алайда, егер олар алмасты- рылса немесе шатастырылса, б?л жазы?сыз адамны? сотталуына ?келiп со?ады, ал д?рыс емес сипаттама к?м?н тудырады. Тергеушi ?ылмысты аш?ан к?ннi? ?зiнде де, «д?рыс емес» д?лелдемелердi? пайда болуы, егер айыпталушыны? жа?сы интуициясы бар ?ор?аушысы болса, б?л iстi? б?зылуына алып келедi.

ДАНИЯЛ – Мысалы?

ТАЙЫР – Айталы?, ай?а?тарды? iшiнде 5 мы? доллар пара беру ма?сатында бiреуге берiлген конверт пайда болды. Актте конверттi? м?р- ленгендiгi туралы айтыл?ан, ал тiнту кезiнде т?сiрiлген бейнежазбада бiз конверттi? жабылма?анын к?ремiз. Бейне жазба мен хаттама арасында с?йкессiздiк бар. Ал ендi, м?нда ?андай болжамдар жасау?а болады?

ДАНИЯЛ – Кез келген болжам. А?ша к?п болды, аз болды немесе м?лде а?ша болмады, конверттi марсианды?тар тастап кеттi…

ТАЙЫР – Кез келген жа?дайда, м?ндай с?йкессiздiк орынды к?м?н тудырады. Мiне, Сiз ?шiн б?дан да керемет мысал: менде к?дiктi бiр жарым жыл т?рмеде отыр?ан ?ылмысты? iс болды. Басты ай?а? – оны? айтуы бойынша, о?ан еш?андай ?атысы жо? к?сiпорындарды? м?рлерi. Алайда, пакеттегi б?л м?рлер оны? ке?сесiнен табыл?ан. Сонымен, кли- ентiмдi тiнту кезiнде ж?ргiзiлген уа?ытта д?л сондай тiнту бас?а жерде де ж?ргiзiлген бейнежазбаны алды?. Онда да тiнту ж?ргiзiлген ж?не бейнежазбада бiреу б?л пакеттi алып жат?анды?ы аны? к?рiнедi. К?т- пеген жерден бiрнеше минуттан кейiн ол ?андай-да бiр ?ажайып т?рде менi? клиентiмнi? ке?сесiнен табылады, мен айтып ?ткендей, табыл?ан м?рлер негiзгi д?лел ретiнде алын?ан!

ДАНИЯЛ – Телекинез бол?ан болуы керек!

ТАЙЫР – Оларда не бол?анын бiлмеймiн! Алайда, б?л керемет фо- кустар сырт?а шы??ан кезде не бол?анын бiлемiн. ?кiнiшке орай, бiзде iс ж?зiнде еш?андай а?тау ?кiмi болма?анды?тан, iс ?осымша тергеуге ?айтарылды ж?не сол жерде ол толы?тай «к?мiлдi».

ДАНИЯЛ – Е? ма?ыздысы, адам бостанды??а шы?ты!

?АЖАЙЫП ?ЗГЕРІСТЕР ЖАЛ?АСУДА: